"Przypomnijcie sobie 11 września. Gdy niewinni ludzie byli atakowani, były ataki z powietrza, gdzie nikt się tego nie spodziewał. Nasz kraj w tej chwili doświadcza tego samego, dzień w dzień" - mówił prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przed amerykańskim kongresem.
23:26 Kończymy dzisiejszą relację. Dziękujemy za obserwowanie sytuacji razem z nami i zapraszamy do śledzenia jej na żywo już jutrzejszego poranka. Poniżej podsumowujemy dzisiejsze wydarzenia w Ukrainie i wokół niej.
22:57 Atak na teatr w Mariupolu to sprawa pułku "Azow" - przekazuje rosyjska państwowa agencja RIA Nowosti.
Nie mamy nic wspólnego ze zbombardowaniem teatru w Mariupolu - twierdzi rosyjskie Ministerstwo Obrony. Jego przedstawiciele twierdzą, że za atakiem na obiekt, w którym chronili się cywile stoi pułk "Azow", kojarzony z sympatykami skrajnej prawicy.
W schronie pod budynkiem Teatru Dramatycznego w środę przed ciągłym ostrzałem rosyjskich sił schronili się cywile. Według różnych informacji ukraińskich władz mogło ich być od kilkuset do nawet 1,2 tys. Nadal brak jest informacji dotyczących liczby ofiar. Wiadomo jedynie, że wejście do schronu przykryły gruzy. Zniszczony jest również budynek pływalni w Mariupolu, gdzie schronienia miały szukać przede wszystkim kobiety w ciąży i dzieci.
Rosja nie przedstawiła żadnych dowodów na to, że to nie ona zaatakowała w Mariupolu - zaznacza agencja Reutera. Na chodniku przed budynkiem teatru wymalowano napis "DZIECI", który prawdopodobnie miał zapobiec bombardowaniu w tym miejscu.
O pułku "Azow" z dr Kacprem Rękawkiem rozmawiała nasza dziennikarka Miłada Jędrysik.
22:39 Stanowiska obu stron są podobno "coraz bardziej realistyczne", a w mediach pojawiają się przecieki ewentualnych zasad prowadzących do pokoju. Czy zbliżamy się do końca wojny lub przynajmniej zawieszenia broni?
Nad tym w swoim teście zastanawia się nasza dziennikarka Agata Szczęśniak. Jak czytamy, do porozumienia pomiędzy Rosją a Ukrainą może prowadzić między innymi zmiana w retoryce prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Tak mówił o ewentualnym dołączeniu swojego kraju do NATO:
„Przez wiele lat słyszeliśmy o otwartych drzwiach, ale też słyszeliśmy, że tych drzwi nie możemy otworzyć. To jest prawda i musimy to po prostu zaakceptować. Cieszę się, że mimo to możemy polegać na sobie i partnerach, którzy nam pomagają” – stwierdził prezydent Ukrainy.
Mimo to Rosja nie chce przerwać ognia na czas negocjacji, masowo zabijając ludność cywilną. Ostrzeliwane i bombardowane są nawet korytarze humanitarne i schrony - jak ten pod Teatrem Dramatycznym w Mariupolu.
21:51 Agencja AFP: Francuska prokuratura zbada, czy zabicie reportera FOX News było zbrodnią wojenną.
Śledztwo dotyczy operatora Pierre'a Zakrzewskiego, obywatela Francji i Irlandii. Jak podaje AFP, będzie ono dotyczyło zarzutów wyrządzenia "umyślnej krzywdy osobie chronionej prawem międzynarodowym" oraz "umyślnego ataku na cywila, który nie brał udziału w działaniach wojennych".
Zakrzewski i towarzysząca mu ukraińska producentka Ołeksandra Kuwszynowa zginęli po tym, jak ich samochód znalazł się pod ostrzałem rosyjskich sił w miejscowości Horenka na północny zachód od Kijowa. Korespondent FOX News Benjamin Hall przeżył atak. W czasie pracy w strefie konfliktu życie stracił również Brent Renaud, uznany dokumentalista i dziennikarz, pracujący między innymi dla HBO, NBC i New York Times'a.
21:35 "Dzisiejszy dzień był pierwszym w tej wojnie, w którym inicjatywa ewidentnie należała do Ukraińców" - ocenia w codziennej analizie sytuacji na froncie nasz dziennikarz Witold Głowacki.
Ukraińskie władze nie chwaliły się swoimi działaniami zbyt wylewnie. Z informacji dostępnych chociażby w mediach społecznościowych można jednak wywnioskować, że kontrofensywa dotyczyła Kijowa, Mikołajowa i Donbasu. "W środę Rosjanie znacząco obniżyli stawkę swych żądań w prowadzonych ze stroną ukraińską negocjacjach dotyczących zakończenia wojny, nie można wykluczać, że ma to związek z pogorszeniem ich sytuacji na froncie" - czytamy w środowym podsumowaniu działań wojennych. Ukraińcy notują sukcesy. Wśród nich można wymienić zbombardowanie lotniska w zajętym przez Rosjan Chersoniu i strącenie helikopterów wroga.
21:09 Departament Stanu USA: wysyłanie wojsk NATO do Ukrainy jedynie zaogni konflikt
Rzecznik amerykańskiego Departamentu Stanu Ned Price odniósł się do propozycji wysuniętej przez Jarosława Kaczyńskiego po wczorajszych rozmowach w Kijowie. Wicepremier do spraw bezpieczeństwa był częścią delegacji, która dyskutowała tam z ukraińskimi władzami. W jej skład weszli też premierzy Polski, Słowenii i Czech.
"W Ukrainie potrzebna jest misja pokojowa NATO lub szerszego układu międzynarodowego" - stwierdził Kaczyński po rozmowie delegacji z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim.
W środę popołudniu sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg odrzucił taki scenariusz. Zaprzeczył w ten sposób wcześniejszym zapewnieniom ministra obrony Mariusza Błaszczaka o tym, że będzie on dyskutowany w gremium liderów państw Sojuszu.
Swój sprzeciw wobec pomysłu Kaczyńskiego wyraził również Ned Price. "Jesteśmy intensywnie skupieni na zakończeniu tej brutalnej agresji (...) chcemy uniknąć wszystkiego, co mogłoby przedłużyć tę wojnę lub ją rozszerzyć, a obecność amerykańskich żołnierzy na terytorium Ukrainy, amerykańskich pilotów (...) ma potencjał, by przekształcić ją w coś jeszcze większego i zdecydowanie bardziej poważniejszego" - stwierdził rzecznik Departamentu Stanu cytowany przez Polską Agencję Prasową.
Odpowiadając na pytania dziennikarzy Price zaznaczył, że cieszy się z optymizmu, który towarzyszy ostatnio kolejnym rundom rozmów dyplomatycznych wokół konfliktu. Stwierdził jednak, że Ukraina potrzebuje deeskalacji - a tej po stronie wojsk rosyjskich nie widać.
Price zapewniał również, że Stany Zjednoczone nie będą naciskały na uzyskanie pokoju ani starały się wpłynąć na jego warunki:
"Nie do nas należy ustalenie warunków, dzięki którym Ukraina i Rosja mogą osiągnąć porozumienie, które, jak wszyscy mamy nadzieję, może ograniczyć przemoc. O tym będzie decydować Ukraina. Będziemy wspierać ukraińskich partnerów, pomagać im dyplomatycznie, jak robi to wielu naszych sojuszników i partnerów na całym świecie."
20:20 Joe Biden o Władimirze Putinie: "Myślę, że jest zbrodniarzem wojennym". Po raz pierwszy użył takiego określenia wobec rosyjskiego prezydenta.
Amerykański prezydent powiedział tak o Putinie w wymianie zdań z dziennikarzami po swojej konferencji dotyczącej dozbrojenia ukraińskiego wojska. Wcześniej zarówno prezydencka administracja, jak i sam Biden unikali używania tego sformułowania podczas udzielania informacji na temat sytuacji w Ukrainie.
Moment ten pokazała na swoim koncie na portalu YouTube informacyjna telewizja C-SPAN. Biden na początku zaprzecza w odpowiedzi na pytanie reporterki. Po chwili wraca do dziennikarzy potwierdzając, że jego zdaniem Władimir Putin jest zbrodniarzem wojennym.
20:14 Ukraińskie władze pokazują moment łączenia uwolnionego mera Melitpola Iwana Fiodorowa z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim.
Przypomnijmy: mer miasta na południu Ukrainy został porwany przez siły rosyjskie po odmowie kolaboracji. Od 11 marca znajdował się w niewoli. Według wiadomości przekazywanych przez ukraińskie władze miał być przetrzymywany i torturowany w zajętym w 2014 roku przez prorosyjskich separatystów Ługańsku. Doradca Zełenskiego Kyryło Tymoszenko przekazał informację o "specjalnej operacji", w wyniku której Fiodorow został odbity z niewoli.
Mer Melitopola powiedział prezydentowi swojego kraju, że po jedno-dwudniowym odpoczynku będzie do jego dyspozycji. "Nie wiem, czy pozwolimy ci na całe dwa dni" - odparł Zełenski.
19:49 Są szczegóły nowej transzy pomocy USA dla ukraińskiego wojska.
Prezydent Joe Biden zdecydował o przekazaniu zaopatrzenia dla sił ukraińskich. Biuro Białego Domu opublikowało dokładną listę sprzętu przygotowanego do transportu w kierunku ogarniętego wojną kraju. Chodzi między innymi o:
19:31 Co wiadomo na temat ataku Rosjan na teatr w Mariupolu?
18:57 Ukraińcy twierdzą, że odbili mera Melitpola Iwana Fiodorowa z rosyjskiej niewoli.
Taką informację podał szef sztabu prezydenta Ukrainy Kyryło Tymoszenko. Według niego Fiodorow rozmawiał już z Wołodymyrem Zełenskim. "Nie porzucamy naszych ludzi w niebezpieczeństwie" - miał według ukraińskich dziennikarzy powiedzieć Tymoszenko.
Według wcześniejszych informacji władz ukraińskich mer miasta położonego niedaleko czarnomorskiego wybrzeża miał być przetrzymywany w Ługańsku od 11 marca. Dzień później prezydent Zełenski przekazał, że Fiodorow żyje, ale jest torturowany. Ukraiński lider jednocześnie porównał metody działania rosyjskiej armii do tych stosowanych przez terrorystów z ISIS. Moment porwania uwieczniły kamery przemysłowe znajdujące się w mieście.
Rosjanie zdążyli znaleźć marionetkowe zastępstwo dla Fiodorowa. Nowa mer Melitopola Halyna Danyliczenko zdecydowała między innymi o zablokowaniu nadawania ukraińskich stacji telewizyjnych na terenie miasta.
18:28 Ukraina o planie pokojowym ujawnionym przez Financial Times: "To stanowisko Rosji” "Dziennik Financial Times opublikował plan, który prezentuje stanowisko strony rosyjskiej. Nic więcej. Nasza strona ma swoje stanowisko. Jedyne [oczekiwania], jakie na tym etapie potwierdzamy, to zawieszenie broni, wycofanie rosyjskich wojsk i gwarancje bezpieczeństwa od wielu państw” - napisał na Twitterze Mychajło Podolak, doradca prezydenta Zełeńskiego i jeden z negocjatorów.
Podolak odniósł się w ten sposób do artykułu „Financial Times”, który zdążył już obiec świat.
Co napisał „Financial Times”?
Dziennik pisze o 15-punktowym planie pokojowym, który obejmuje zawieszenie ognia i wycofanie się Rosjan z Kijowa. Powołuje się na trzy źródła wśród osób zaangażowanych w negocjacje ukraińsko-rosyjskie. raz pierwszy plan miał być dyskutowany w poniedziałek 14 marca 2022. Co zakłada?
Według FT „wielką przeszkodą dla jakiegokolwiek porozumienia może się okazać kwestia zachodnich gwarancji dla ukraińskiego bezpieczeństwa — i to, czy zostaną zaakceptowane przez Moskwę. Podobnie jak status ukraińskich terytoriów zajętych przez Rosję w 2014 roku”.
Doniesienia FT skomentował też rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow: „Jest za wcześnie, aby ujawnić jakiekolwiek potencjalne porozumienia między Moskwą i Kijowem w sprawie rozwiązania konfliktu na Ukrainie”. 18:21 Ukraińskie władze: teatr w Mariupolu zbombardowany. Chroniły się w nim setki osób.
O ataku poinformował minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kułeba. Na swoim twitterowym koncie pokazał zdjęcie zrujnowanego budynku. Nie wiadomo na razie, ile osób zostało poszkodowanych.
18:13 Prezydent USA Joe Biden zdecydował o przekazaniu kolejnej dostawy broni Ukrainie.
Nowy pakiet pomocowy dla wojska ukraińskiego obejmuje między innymi:
Cały pakiet pomocowy ma mieć wartość 800 mln dolarów.
"Chcemy pomóc dzielnym Ukraińcom i Ukrainkom obronić ich miasta i wsie. Amerykanie będą zdecydowani w świetle niemoralnego ataku Putina wobec cywilnej ludności."
Prezydent USA został zapytany przez dziennikarzy o sprawę polskich samolotów MiG, które według zapowiedzi z zeszłego tygodnia miały być oddane do amerykańskiej bazy w Ramstein i przekazane Ukrainie. Biden stwierdził, że nie ma na ten temat nic do powiedzenia. Nie potwierdził też swojego przyjazdu do Polski.
17:25 Doradca prezydenta Ukrainy Mychajło Podolak w amerykańskiej telewizji: "Zawieszenie broni jest coraz bliżej."
"Jesteśmy o tym przekonani, bo Rosja zużyła już wszystkie zasoby, których planowała użyć" - mówił Podolak w programie PBS Newshour."Oni nie mają już rezerw, nie mają działającego łańcucha dostaw. Planowali blitzkrieg, który się nie udał."
Dziś rano Podolak ogłosił, że Ukraina przeszła do kontrofensywy. Wojska mają napierać na rosyjskie pozycje w okolicach Kijowa i Chersonia. Zdjęcia satelitarne pokazują dym nad lotniskiem w tym drugim mieście - dalej zajmowanym przez siły okupanta.
17:16 Nie ma uzasadnienia dla rosyjskiej inwazji na Ukrainę - potwierdził Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości ONZ w Hadze.
W środę 16 marca Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS) zadecydował o zastosowaniu trzech środków tymczasowych w sprawie sporu Ukrainy i Rosji:
To reakcja sędziów MTS na skargę Ukrainy. Nasi wschodni sąsiedzi stwierdzili, że Rosja bezprawnie używa argumentu o ukraińskim ludobójstwie na ludności Doniecka i Ługańska. W ten sposób administracja Władimira Putina uzasadnia potrzebę militarnej interwencji w Ukrainie.
Więcej na ten temat pisze w OKO.press nasza dziennikarka Dominika Sitnicka.
16:52 NATO nie bierze pod uwagę zamknięcia nieba nad Ukrainą ani wejścia lądowego do tego kraju, również w formie misji pokojowej.
"Jesteśmy odpowiedzialni za to, by wojna nie rozlała poza jej obecny wymiar" - podkreślił sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg.
Stoltenberg zapowiedział też nadzwyczajny szczyt Sojuszu, który odbędzie się 24 marca. Będzie dotyczył zwiększenia siły uderzeniowej NATO pod każdym możliwym względem.
"Moskwa nie powinna mieć wątpliwości, że NATO nie będzie tolerować ataków na suwerenność i integralność terytorialną naszych członków" - mówił sekretarz generalny Paktu.
16:32 Turcja jest w kontakcie ze stroną Rosyjską, jutro rozmowy z ukraińskimi liderami - przekazał prezydent Recep Tayyip Erdoğan po spotkaniu z Andrzejem Dudą w Ankarze.
Turecki prezydent stwierdził, że wierzy w dyplomatyczną drogę rozwiązania konfliktu w Ukrainie i podziękował Polsce za otwarcie granic dla uchodźców. Zapowiedział też, że NATO będzie dyskutować na temat sytuacji w Ukrainie podczas szczytu 24 marca.
Andrzej Duda powiedział, że trwająca ponad godzinę rozmowa dotyczyła przede wszystkim współpracy gospodarczej pomiędzy oboma krajami - między innymi inwestycji drogowych czy sektora turystycznego. Drugim tematem dyskusji była rzecz rosyjska agresja na Ukrainę.
"Turcja chce pokoju w naszym regionie świata" - mówił Duda. Polski prezydent stwierdził, że Erdoğan podzielił się z nim swoimi doświadczeniami dotyczącymi syryjskiego kryzysu uchodźczego. Turcja od 2011 roku przyjęła ponad 3 miliony uciekających przed wojną Syryjczyków.
16:11 "Jest jedność wśród całego Sojuszu Północnoatlantyckiego co do oceny sytuacji w Ukrainie i co do tego, że Białoruś bierze udział w tej konfrontacji" - mówi minister obrony Mariusz Błaszczak.
Jak dodał, NATO będzie dyskutować na temat ewentualnych kroków dotyczących misji pokojowej za naszą wschodnią granicą. Błaszczak odniósł się w ten sposób do słów wicepremiera ds. bezpieczeństwa Jarosława Kaczyńskiego.
Ten po rozmowie delegacji europejskich liderów z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim w Kijowie stwierdził, że Sojusz powinien wziąć pod uwagę opcję wejścia do Ukrainy. Na razie NATO skupia się jednak na tym, by wzmocnić swoją wschodnią flankę i odstraszyć agresora - przekonuje Błaszczak.
"Wizyta o mocnym symbolicznym ładunku, ale bez większych praktycznych konsekwencji dla Ukrainy"- pisała na temat wyjazdu premierów Polski, Czech, Słowenii i wicepremiera Kaczyńskiego do Kijowa Agata Szcześniak.
16:05 Operacja wojskowa w Ukrainie jest "sukcesem" - stwierdził prezydent Rosji Władimir Putin.
"Zachodowi nie uda się osiągnąć globalnej dominacji" - powiedział rosyjski lider w środowym wystąpieniu. Zarzucił jednocześnie państwom nakładającym sankcje na Rosję, że działają na szkodę zwykłych obywateli jego kraju.
"Zachód nie trudzi się nawet, by ukryć, że jego celem jest zniszczenie całej rosyjskiej gospodarki i wpływ na każdego Rosjanina" - mówił Putin zapewniając jednocześnie, że postępy militarne Rosji w Ukrainie idą "zgodnie z planem".
Putin odniósł się również do rozmów negocjacyjnych, w których Rosja jest gotowa dyskutować na temat neutralnego statusu Ukrainy.
15:50 17 tys. dla dorosłych, 15 tys. dla niepełnoletnich - do 15:00 tyle numerów PESEL udało się wydać uchodźcom z Ukrainy. To dotychczasowy bilans pierwszego dnia, kiedy Ukraińcy mogą skorzystać z tego uprawnienia.
Rząd zapowiada utworzenie dwóch masowych punktów, w których Ukraińcy będą mogli uzyskać swój PESEL. Pierwszy już działa w Krakowie, drugi od soboty ma ruszyć na Stadionie Narodowym w Warszawie. Stanie tam 100 stanowisk obsługi.
Możliwość uzyskania numeru PESEL to jedno z uprawnień uwzględnionych w ustawie o pomocy uchodźcom z Ukrainy. Dzięki PESEL-owi będą oni mogli założyć Profil Zaufany i uzyskać dostęp do Internetowego Konta Pacjenta. Na jego podstawie można będzie również wydawać im recepty, w tym na leki refundowane.
Na uzyskanie PESEL-u nie mogą liczyć jednak ci z uchodźców, którzy uciekli z Ukrainy do Polski przez inny kraj Unii Europejskiej. Nie mogą oni skorzystać z pełni uprawnień ustawy pomocowej, o czym pisaliśmy w OKO.press. Według niektórych polityków ma się to zmienić. Na twitterze pisał o tym Borys Budka, według którego stosowny projekt nowelizacji ma być już w Sejmie.
Nie potwierdził tego jednak spytany o sprawę wiceminister spraw wewnętrznych Paweł Szefernaker. Według niego trwają rozmowy o zmianach w prawie, jednak o decyzjach obozu rządzącego ma poinformować jutro inny wiceminister MSWiA, Maciej Wąsik. Jak zaznaczył Szefernaker, trwają "ponadpolityczne" rozmowy na temat zmian w ustawie.
14:51 W Ankarze rozpoczyna się właśnie spotkanie prezydenta Dudy z prezydentem Turcji.
14:38 Fragment przemówienia Wołodymyra Zełenskiego przed kongresem USA:
14:07 Rozpoczęło się spotkanie Zełenskiego z amerykańskim kongresem. Prezydent Ukrainy został przywitany przez polityków USA owacjami na stojąco.
"Rosja wypowiedziała wojnę naszym wartościom, prawom człowieka. Wystąpiła przeciwko naszej przyszłości, naszym marzeniom" - mówi prezydent Zełenski.
"Przypomnijcie sobie 11 września. Gdy niewinni ludzie byli atakowani, były ataki z powietrza, gdzie nikt się tego nie spodziewał. Nasz kraj w tej chwili doświadcza tego samego, dzień w dzień"
"Mam marzenie. Znacie te słowa. Ja mówię dzisiaj: Mam potrzebę. Mam potrzebę obrony naszego nieba"
"Czy prosząc o utworzenie strefy zakazu lotów nad Ukrainą, prosimy o zbyt wiele? Jeśli tak, oferujemy alternatywę. Wiecie, jakich broni potrzebujemy, jak bardzo to teraz ważne. Potrzebujemy systemów obrony przeciwlotniczej, S-300 i samolotów "
"Drodzy Państwo, przyjaciele, Ukraina jest wdzięczna za wasze ogromnie wsparcie. Jestem wdzięczny za uznanie tych, którzy nas mordują, za zbrodniarzy wojennych. Ale potrzebne są nowe pakiety sankcji. Proponujemy, by sankcje USA objęły wszystkich rosyjskich polityków, którzy nie opuścili swoich gabinetów".
"Proszę, żebyście obejrzeli jedno wideo, które pokazuje to, co rosyjskie oddziały robią naszemu narodowi" - powiedział Zełenski, po czym wyświetlił nagranie, które ukazało nagrania i fotografie zniszczonych budynków, rannych i zmarłych Ukraińców i Ukrainek. Na końcu wideo wyświetlił się napis w języku angielskim "zamknijcie niebo nad Ukrainą".
Po nagraniu prezydent Ukrainy zwrócił się do członków i członkiń kongresu: "Dziś Ukraińcy bronią nie tylko swego kraju. Walczymy o wartości Europy i całego świata. Dziś nie wystarcza, aby być liderem kraju. Trzeba być liderem świata, aby być liderem pokoju"
"Dziś naród ukraiński broni nie tylko Ukrainy. Walczymy o wartości Europy i świata, poświęcając swoje życie w imię przyszłości"
Na koniec zwrócił się do prezydenta Bidena: "Jako lider mojego narodu zwracam się do Joe Bidena: pan jest przywódcą kraju i życzę panu, żeby stał się liderem świata, dziękuję" - zakończył Zełenski.
Jak dotąd, prezydent Biden nie zamierza jednak zrealizować prośby Wołodymyra Zełenskiego, argumentując, że takie zamknięcie nieba nad Ukrainą przez USA doprowadzi do III Wojny Światowej.
13:47 Hakerzy opublikowali fałszywe zdjęcie prezydenta Zełenskiego, wzywającego obywateli do złożenia broni. Zareagował natychmiast: "Jeśli mogę zaproponować komuś złożenie broni, to jest to rosyjskie wojsko. Idźcie do domu.Bo my jesteśmy w domu. Bronimy naszej ziemi, naszych dzieci i naszych rodzin" - mówi na nagraniu.
Niebawem rozpocznie się wystąpienie online prezydenta Ukrainy przed amerykańskim kongresem.
13:31 Ustawa o pomocy Ukraińcom jest niezła, choć tworzy grupę uchodźców drugiej kategorii - komentują specjaliści. Niektórzy Ukraińcy wrócą do kraju ogarniętego wojną tylko po to, by uzyskać polskie uprawnienia. Nie-Ukraińcom nie oferuje się prawie nic.
Katalog uprawnień opisany na 84 stronach dokumentu obejmuje m.in. dostęp do świadczeń społecznych (w tym na przykład 500+) i darmowej opieki zdrowotnej na równych prawach z osobami polskiego obywatelstwa. Tych uprawnień odmówiono osobom, które do Unii Europejskiej wjechały w Rumunii, Słowacji czy na Węgrzech.
„Rząd celowo ograniczył napływ uchodźców przekraczających granicę w innych krajach, zakładając, że inne państwa też powinny być odpowiedzialne za ich przyjęcie. Można zrozumieć logikę wykluczenia tej grupy i argument o wspólnej odpowiedzialności wielu państw za tę sytuację” – zauważa w rozmowie z nami prof. Witold Klaus ze Stowarzyszenia Interwencji Prawnej.
Specustawę dotyczącą uchodźców z Ukrainy analizuje w OKO.press Marcel Wandas:
13:09 Rosyjscy okupanci porwali mera Skadowska (obwód chersoński) Ołeksandra Jakowlewa i jego zastępcę Jurija Pałiuka. Mieszkańcy wyszli na wiec i zażądali uwolnienia burmistrza.
13:05 NATO wzmacnia wspólną obronę:
12:57 Ekonomista radzi Rosjanom w sprawie kart kredytowych: Jeśli jedziesz za granicę, a korzystałeś do tej pory z rosyjskiej karty VISA lub Mastercard, które zostały zablokowane, możesz korzystać z karty Mir (po rosyjsku “pokój”) - można ją zapłacić w kilku krajach – radzi ekonomista Jegor Klopenko. Te “kilka krajów” to – przypomnijmy - Turcja, Wietnam, Armenia, Białoruś, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Osetia Południowa i Abchazja. Inną opcją - mówi Klopenko - są karty międzynarodowego chińskiego systemu UnionPay. W rzeczywistości mogą zastąpić Visa i Mastercard, ponieważ ich dystrybucja na świecie jest „tylko trochę gorsza”.
Zdaniem Klopenki zastanawiające jest, że choć Rosja była objęta sankcjami gospodarczymi Zachodu od ośmiu lat (czyli od inwazji na Krym), większość banków „nawet nie pomyślała o wprowadzeniu kart UnionPay”. Jednak obecnie wiele instytucji kredytowych ma takie propozycje. „Tak więc, jeśli planujesz wyjazd za granicę w najbliższej przyszłości, musisz skontaktować się z jednym z banków, które obsługują ten system już teraz. A jeśli podróż planujesz później, to najprawdopodobniej do tego czasu twój bank będzie już w stanie wydać chińską kartę” - podsumował Klopenko.
12:42 Ukraina oświadczyła, że chce gwarancji bezpieczeństwa przez siły międzynarodowe i odrzuciła forsowane przez Rosję propozycje, by przyjęła status neutralny, porównywalny do Austrii czy Szwecji - donosi AFP.
"Ukraina jest obecnie w stanie bezpośredniej wojny z Rosją. W związku z tym model może być tylko >>ukraiński<< i tylko na podstawie prawnie sprawdzonych gwarancji bezpieczeństwa" - powiedział główny negocjator Mychajło Podolak w komentarzu opublikowanym przez biuro prezydenta Zełenskiego.
Zaapelował o prawnie wiążące porozumienie w sprawie bezpieczeństwa, podpisane przez partnerów międzynarodowych, którzy "nie będą stać z boku w przypadku ataku na Ukrainę, jak to robią dzisiaj".
Kreml wcześniej w środę powiedział, że neutralna Ukraina na wzór Szwecji lub Austrii jest omawiana podczas rozmów z Kijowem w sprawie zakończenia trwających od trzech tygodni walk na Ukrainie.
"Jest to opcja, która jest obecnie omawiana i którą można uznać za kompromis" - powiedział dziennikarzom rzecznik Kremla Dmitrij Peskow.
Jego komentarz pojawił się po tym, jak minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow powiedział, że neutralność jest głównym tematem rozmów. Główny negocjator z ramienia Rosji przedstawił wcześniej propozycję odrzuconą przez Ukrainę.
Szwecja oficjalnie jest niezaangażowana militarnie w czasie pokoju i neutralna w czasie wojny, po tym jak zakończyła politykę neutralności w 1992 roku pod koniec zimnej wojny. Nie jest członkiem NATO, ale od prawie 30 lat jest partnerem sojuszu.
Rosja i Ukraina przeprowadziły kilka rund negocjacji, z których ostatnia zakończyła się we wtorek, a Kijów wskazał na "fundamentalne sprzeczności".
Szef MSZ Rosji powiedział wcześniej w środę, że Moskwa i Kijów są "bliskie uzgodnienia" brzmienia umowy o neutralności. Obie strony wcześniej wyrażały nadzieję na przełom, powołując się na dokumenty, które są bliskie spisania i podpisania. Główny rosyjski negocjator Władimir Medyński powiedział dziennikarzom w środę, że rozmowy są "powolne i trudne", ale Kreml chce pokoju "tak szybko, jak to możliwe". Poza neutralnością Ukrainy, Medinski powiedział, że dyskutowane są kwestie dotyczące statusu Półwyspu Krymskiego oraz terytoriów, które od lat są w posiadaniu separatystów promoskiewskich.
12:33 Jak donosi Ukrinform, w nocy 16 marca ukraińskie siły w Czernihowie zestrzeliły lecący miastem rosyjski bombowiec. Według informacji ukraińskich sił, skutecznie odparli również atak rosyjskich żołnierzy, którzy w pojazdach opancerzonych próbowali przedostać się w rejon Nowosiółki. Trwa ustalanie strat Rosji.
Wcześniej, 15 marca, żołnierze w Czernihowie zniszczyli pięć systemów wieloprowadnicowych rakiet Grad wraz z załogami rosyjskich żołnierzy.
12:10 Białoruska dziennikarka Hanna Liubakova donosi, że w Czernihowie zastrzelono 10 osób czekających w kolejce po chleb.
11:49 Trwa nadzwyczajne spotkanie ministrów obrony państw należących do NATO oraz państw niezrzeszonych sąsiadujących z Rosją, w tym Gruzji i Finlandii. Celem spotkania w Brukseli jest omówienie trwającej inwazji Rosji na Ukrainę.
Jak donosi Radio ZET, jeszcze przed posiedzeniem minister obrony Estonii Kalle Laanet odniósł się do pomysłu Jarosława Kaczyńskiego, by przed rozpoczęciem obrad minister obrony Estonii skomentował pomysł Jarosława Kaczyńskiego, by wysłać do Ukrainy misję pokojową NATO: "To jedna z możliwości, musimy rozważać wszystkie opcje, które mogą pomóc Ukrainie. Oczywiście na taką misję pokojową musi zgodzić się Rada Bezpieczeństwa ONZ – powiedział minister"
Jednocześnie Biały Dom potwierdził, że prezydent Biden przybędzie na nadzwyczajne spotkanie szefów państw i rządów państw NATO, które odbędzie się 24 marca w Brukseli.
11:41 W środę prezydent Wołodymyr Zełenski ma wystąpić online przed amerykańskim kongresem. Ma poruszyć kwestię zwiększenia pomocy wojskowej. Prezydent Joe Biden planuje ogłosić 800 milionów dolarów kolejnej pomocy dla Ukrainy.
11:15 "Putin oskarża Ukrainę, że rządzą nią naziści. Cały świat widzi, do kogo w tej chwili bardziej pasuje ten epitet, ale zawsze można wyciągnąć Ukrainie pułk (wcześniej batalion) Azow. Tłumaczymy, skąd się wziął i jakie jest w tej chwili jego znaczenie na ukraińskiej scenie" - pisze Miłada Jędrysik w OKO.press. Cały tekst można przeczytać tutaj:
11:06 "W Kijowie obowiązuje dziś 24-godzinny lockdown- nikt nie może wyjść na ulicę. Przez całą noc na północy słychać było intensywny ostrzał artyleryjski. Dziś rano słychać skądś odgłosy ostrzału z broni ręcznej" - poinformował na Twitterze reporter ABC News Patrick Reevell.
11:04 Premier Mateusz Morawiecki: "Naród ukraiński przypomniał całej Europie, co to jest walka o wolność, co to jest odwaga i czym tak naprawdę jest wielkość. Czas najwyższy by stara Europa, Europa ospała i zgnuśniała, przebudziła się z powrotem do życia. By przebiła swój mur obojętności i dała Ukrainie nadzieję".
10:50 Rosjanie ostrzelali wieżę telewizyjną w Winnicy. "W wyniku uszkodzenia wieży telewizyjnej sygnał telewizyjny jest tymczasowo niedostępny w mieście"- informują ukraińskie władze.
10:33 "Delegacje Polski, Słowenii i Czech po wizycie w Kijowie wróciły bezpiecznie na teren naszego kraju" - przekazał rzecznik rządu Piotr Müller.
10:19 Mychajło Podolak, doradca prezydenta Zełenskiego, poinformował w środę o kontrofensywie Ukraińskich Sił Zbrojnych w kilku rejonach operacyjnych. "To radykalnie zmienia układ stron" - napisał na Twitterze.
10:11 Siły ukraińskie uszkodziły i zniszczyły kilka rosyjskich śmigłowców oraz spowodowały inne szkody podczas dzisiejszego ataku na bazę lotniczą w Chersoniu na południu kraju - donosi portal The Drive. Jest to drugi w ciągu ostatnich tygodni poważny atak ukraiński na tę bazę. Siły rosyjskie po raz pierwszy twierdziły, że przejęły kontrolę nad Chersoniem, który zajmuje strategiczne miejsce na północnym brzegu Dniepru, około dwóch tygodni temu.
Do ataku doszło 15 marca. Na zdjęciu, które załączamy poniżej, widać gęsty czarny dym wydobywający się z różnych miejsc może przesłaniać dodatkowe zniszczenia poza tymi, które są dobrze widoczne. Uszkodzeniu lub zniszczeniu mogła ulec również podstawowa infrastruktura bazy.
09:55 Rosyjski minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow mówi, że rozmowy pokojowe z Ukrainą nie są łatwe, ale widzi nadzieję na kompromis
Minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow powiedział w środę, że rozmowy pokojowe z Ukrainą nie są łatwe, ale dodał, że jest nadzieja na kompromis. "Kieruję się ocenami naszych negocjatorów. Mówią, że negocjacje nie są łatwe z oczywistych powodów. Ale mimo to jest nadzieja na osiągnięcie kompromisu" - powiedział Ławrow w wywiadzie dla gazety RBC.
09:47 "Ukrainę należy podzielić na zachodnią i wschodnią, przynależną Rosji, trzeba też wymienić ukraińskie władze na całkiem nowe" - agencje rosyjskie cytują od dwóch dni wypowiedzi krymskich polityków. Czy w taki sposób Rosja chce zakończyć wojnę? Zrobić z odebranych Ukrainie terenów osobne państwo i nawiązać z nim “przyjazne stosunki” oraz “zdenazyfikować” je?
Dziś rocznica “referendum” w którym, po rosyjskim najeździe mieszkańcy Krymu opowiedzieli się za przyłączeniem do Rosji. Przedstawiciele rosyjskiego Krymu zapowiadają teraz, że wkrótce Rosjanie będą mogli jeździć na Krym drogą lądową, terenami odebranymi Ukrainie.
„O przyszłości Ukrainy zadecydują jej obywatele. I myślę, że nie będą mieli jednego rozwiązania. Ta sztuczna formacja, uszyta prymitywnie z bardzo różnych regionów, w praktyce udowodniła swoją niepraktyczność. Moim zdaniem losy polityczne południa – wschodu tego byłego państwa, jego centrum i zachodu będą w przyszłości inne” – powiedział przewodniczący krymskiego parlamentu Władimir Konstantinow w wywiadzie dla RIA Nowosti. Według niego, z którymś z przyszłych państw, “które powstaną w miejsce obecnej Ukrainy”, Krym “nawiąże dobrosąsiedzkie stosunki”.
09:35 Państwowa Agencja Atomistyki nie odnotowała żadnych niepokojących wskazań aparatury pomiarowej. "Obecnie na terenie RP nie ma zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska" - zapewnia.
09:30 „Musimy sobie poradzić”. Jak szkoły w małych miejscowościach przyjmują uczniów z Ukrainy?
Do niektórych trafił jeden uczeń, do innych - ponad sto. Szkoły w małych miejscowościach stoją przed ogromnym wyzwaniem przyjęcia do klas dzieci z Ukrainy. W przeciwieństwie do dużych miast, problemem są zbyt małe klasy czy brak doświadczenia pracy z uczniami z rodzin cudzoziemskich.
Spośród wszystkich dyrektorów/ek, z którymi rozmawialiśmy, największy problem w związku z nowymi uczniami i uczennicami mają władze Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 1 w Krynicy-Zdroju (woj. małopolskie).
W tej chwili uczniów i uczennic z Ukrainy jest zapisanych ponad sto, a uczniów/uczennic z Polski – 250.
“Codziennie zgłaszają się do nas kolejni rodzice, którzy chcą zapisać do nas swoje dzieci” – informuje OKO.press dyrektor Jarosław Piotrowicz. – “Dziś do końca dnia nie przyjmujemy już nikogo, bo musimy policzyć nowe osoby i zaplanować, co dalej zrobić. Fizycznie zabrakło nam czasu na przerobienie wszystkich dokumentów, związanych z przyjęciem uczniów do oddziałów”.
Czytaj cały tekst Anny Mikulskiej w OKO.press:
08:51 Prezydent Andrzej Duda spotka się dziś w Ankarze z Prezydentem Turcji Recepem Tayyıpem Erdoğanem. Wizyta polskiego Prezydenta w Ankarze będzie miała roboczy charakter; przywódcy będą rozmawiać w cztery oczy.
"Zarówno Polska, jak i Turcja robią wiele, aby wspierać Ukrainę w jej oporze przeciwko inwazji rosyjskiej "– mówił przed wylotem Szef Biura Polityki Międzynarodowej KPRP Jakub Kumoch.
Pytany o rolę Turcji w rozmowach między Ukrainą i Rosją mówił, że Polska jest informowana o stanie rozmów rosyjsko-ukraińskich, często wpiera logistycznie ukraińskie delegacje. "Byliśmy świadomi tego, że nasi tureccy partnerzy podejmują również wysiłki zmierzające w kierunku zorganizowania rozmów bezpośrednich między Rosjanami a Ukraińcami. Z tym, że niestety mimo bardzo szczerych chęci i wysiłków państwa tureckiego rozmowy te okazały się fiaskiem. Minister Ławrow przyjechał na nie kompletnie nieprzygotowany, w nastroju bojowym, a nie dyplomatycznym, bez żadnej intencji zawieszenia broni" – ocenił minister Kumoch.
08:39 Amerykański Senat jednogłośnie uchwalił rezolucję potępiającą prezydenta Rosji jako zbrodniarza wojennego w związku z działaniami wojsk rosyjskich w Ukrainie. Rezolucja została zaproponowana przez republikańskiego senatora Lindseya Grahama i poparta przez obie partie. Rezolucję uchwalono we wtorek, 15 marca.
"To rzadki przejaw jedności w głęboko podzielonym Kongresie" - skomentowała agencja Reutera.
"Wszyscy w tej izbie, Demokraci i Republikanie, zjednoczyliśmy się, aby powiedzieć, że Władimir Putin nie może uciec przed odpowiedzialnością za okrucieństwa popełnione wobec narodu ukraińskiego" - mówił lider demokratycznej większości w Senacie Chuck Schumer w przemówieniu wygłoszonym przed głosowaniem w sprawie rezolucji.
08:33 "Kawalkada tirów ciągnie przez Polskę. Czy można zatrzymać transporty do Rosji i Białorusi?" - pyta "Wyborcza". I odpowiada: takie restrykcje transportowe można sobie wyobrazić jedynie jako decyzję całej UE. A takiej decyzji nie ma.
Wskutek sankcji i zawieszenia działalności w Rosji przez wiele zagranicznych firm handlowych maleje strumień importowanych tam towarów. Według ostatnich doniesień na przekroczenie granicy przez przejście w Kukurykach czekało w ciągu doby ok. 800 ciężarówek, średnio dwa razy mniej niż na początku roku.
Polskie służby graniczne podkreślają zaś, że nie mają prawa zatrzymywać towarów, które nie figurują na unijnej czarnej liście. Dla polskich przewoźników nadal ważny jest tranzyt towarów przez Rosję do państw Kaukazu, Kazachstanu, Uzbekistanu czy Mongolii. Według szacunków ZMPD przed napaścią Rosji na Ukrainę towary na Wschód woziło ok. 2 tys. przewoźników eksploatujących ok. 15 tys. pojazdów i dających pracę ok. 20 tys. kierowców.
"Obecnie na terenie Rosji jest ok. 3 tys. polskich ciężarówek. Wśród nich takie, które wyjechały jeszcze przed wojną z towarem na Daleki Wschód i teraz stamtąd wracają"" - powiedział "Wyborczej" Jan Buczek, prezes Zrzeszenia Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce (ZMPD). Jego zdaniem dla niektórych firm zablokowanie przejazdów rosyjskich ciężarówek przez Polskę byłoby katastrofą ze względu na odwet Moskwy. "Są firmy, które latami rozwijały się, przewożąc warzywa i owoce do Mongolii, a stamtąd dostarczając surowce do produkcji mięsnej. Jeśli teraz wypadłyby z rynku, to ich zlecenia przejęliby Rosjanie i polska firma nigdy już by tam nie wróciła" cytuje prezesa Buczka "Wyborcza".
08:13 Reżimowy przywódca Czeczenii Ramzan Kadyrow ostrzegł Elona Muska, szefa Tesli: "Mała rada: Nie porównuj swojej siły z siłą Putina. Jesteście w dwóch zupełnie różnych ligach" - napisał Kadyrow na początku swojego długiego wpisu. Po opublikowaniu wpisu Musk podzielił się nim z milionami swoich zwolenników na Twitterze.
Musk dodał: "Jeśli [Putin] boi się walczyć, zgodzę się używać tylko lewej ręki, a nie jestem nawet leworęczny".
Czeczeński lider dodał, że prezydent Rosji "poradzi sobie z tobą, znacznie słabszym przeciwnikiem".
To reakcja na wpis Muska na Twitterze, w którym wyzywa Władimira Putina na pojedynek. "'Stawką jest Ukraina" - dodał szef Tesli i najbogatszy człowiek na świecie.
Wcześniej, na prośbę ukraińskich władz, Musk udostępnił zaatakowanej przez Rosję Ukrainie telekomunikacyjne stacje Starlink. W sobotę agencja Ukrinform przekazała, że w Centrum Humanitarnym w Odessie na południu Ukrainy uruchomiono pierwszy z terminali internetowych tego typu.
Budowany przez SpaceX Starlink to telekomunikacyjne satelity przeznaczone do dostarczania internetu. Działają na niskich orbitach o wysokości około 550 km.
07:54 Według UNICEF, w wyniku wojny Ukrainę opuściło już ponad 1,5 mln dzieci.
"Ostatnie osiem lat konfliktu na Ukrainie wyrządziło już dzieciom głębokie i trwałe szkody. Obecnie wzrosło bezpośrednie i bardzo realne zagrożenie dla ukraińskich dzieci. Atakowane są domy, szkoły, domy dziecka i szpitale. Wojna nadal pustoszy kraj, a rodziny desperacko poszukują bezpieczeństwa i ochrony. Przesiedlone dzieci są narażone na zwiększone ryzyko przemocy, wykorzystywania i maltretowania, a przesiedlone kobiety i dziewczęta są szczególnie narażone na przemoc ze względu na płeć, gdy znajdują schronienie lub szukają azylu" - pisze organizacja.
07:34 Ostrzały w Mariupolu nasilają się. Jak informuje agencja Ukrinform, miasto zaczęto atakować także z morza.
Agencja powołuje się na wpis doradcy mera Mariupola Petra Andriuszczenki na Telegramie.
„Brutalność zachowania i ostrzałów wzrasta. Agresorzy zastrzelili z czołgu niezbrojonego cywila. Do nalotów dochodzą ostrzały z wojskowych okrętów” – oznajmił Andriuszczenko.
Rosyjskie okręty ostrzelały też wybrzeże w obwodzie odeskim, w pobliżu wsi Tuzla.
07:24 W środę we wczesnych godzinach porannych Rosjanie po raz kolejny ostrzeliwali Kijów. Odłamki rakiety trafiły w 12-piętrowy budynek mieszkalny, powodując poważne zniszczenia – poinformowała agencja UNIAN.
AFP: "Strażacy gaszą pożar w budynku mieszkalnym w Kijowie (15 marca), po tym jak ataki na dzielnice mieszkalne zabiły co najmniej dwie osoby - poinformowały ukraińskie służby ratownicze. Seria potężnych eksplozji wstrząsnęła dziś wczesnym rankiem dzielnicami mieszkalnymi Kijowa, zabijając dwie osoby, na kilka godzin przed wznowieniem rozmów między Ukrainą a Rosją".
07:15 Zełenski spotkał się z premierami Polski, Czech i Słowenii. We wtorek 15 marca 2022 do Kijowa przyjechali: premier RP Mateusz Morawiecki, wicepremier Jarosław Kaczyński, premier Czech Petr Fiala i premier Słowenii Janez Janša. Była to pierwsza wizyta europejskich polityków tak wysokiego szczebla w Ukrainie od inwazji Rosji 24 lutego.
Już po spotkaniu Zełenski docenił przyjazd przedstawicieli Polski, Czech i Słowenii w czasie, „kiedy nawet wielu ambasadorów opuściło Ukrainę”:
„Ci ludzie, liderzy swoich wspaniałych, niezależnych krajów nie boją się. Bardziej boją się o nasz los i są tutaj, żeby nas wesprzeć i to jest bardzo mocny, mężny, przyjazny krok” – mówił.
„Przekazałem premierowi Szmyhalowi szczegóły ustalone podczas naszej sesji roboczej RE – z jakich części budżetu UE i w jakiej wysokości będą płynęły i już płyną środki na pomoc humanitarną i wszelką inną pomoc dla Ukrainy” – powiedział po spotkaniu Morawiecki.
„Potrzebna jest misja pokojowa, humanitarna, przygotowana przez NATO i może inne organizacje, ale osłonięta zbrojnie i odbywająca się na terytorium Ukrainy” – powiedział Kaczyński.
Ledwo tydzień temu Polska mówiła o wysłaniu Ukrainie MiG-ów, na co jak się okazało nie było zgody NATO. Prezydent Andrzej Duda łagodził później sytuację podczas spotkania z wiceprezydentką USA Kamalą Harris: „Chcemy, żeby (…) Polska była cały czas wiarygodnym członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego, a nie krajem, który samodzielnie decyduje w sprawach ważnych, które dotyczą bezpieczeństwa Sojuszu jako całości”.
W OKO.press cały raport Witolda Głowackiego z 20. dnia wojny.
"Polski pociąg wjechał nie tylko do walczącej Ukrainy. Wjechał na terytorium wyimaginowane, w którym święta, bohaterska i potężna Rosja stawia czoła kłamliwemu, podstępnemu i tchórzliwemu Zachodowi".
Tu nasza relacja live z 15 marca:
Reporter, autor tekstów dotyczących klimatu i gospodarki. Absolwent UMCS w Lublinie, wcześniej pracował między innymi w Radiu Eska, Radiu Kraków i Off Radiu Kraków, publikował też w Magazynie WP.pl i na Wyborcza.pl.
Reporter, autor tekstów dotyczących klimatu i gospodarki. Absolwent UMCS w Lublinie, wcześniej pracował między innymi w Radiu Eska, Radiu Kraków i Off Radiu Kraków, publikował też w Magazynie WP.pl i na Wyborcza.pl.
Dziennikarka i badaczka. Zajmuje się tematami wokół praw człowieka, głównie migracjami i uchodźstwem. Publikowała reportaże m.in. z Lampedusy, irackiego Kurdystanu czy Hiszpanii. Przez rok monitorowała sytuację uchodźców z Ukrainy w Polsce w ramach projektu badawczego w Amnesty International. Laureatka w konkursie Festiwalu Wrażliwego. Współtworzy projekt reporterski „Historie o Człowieku".
Dziennikarka i badaczka. Zajmuje się tematami wokół praw człowieka, głównie migracjami i uchodźstwem. Publikowała reportaże m.in. z Lampedusy, irackiego Kurdystanu czy Hiszpanii. Przez rok monitorowała sytuację uchodźców z Ukrainy w Polsce w ramach projektu badawczego w Amnesty International. Laureatka w konkursie Festiwalu Wrażliwego. Współtworzy projekt reporterski „Historie o Człowieku".
Komentarze