Amerykanie zgadzają się na gwarancje dla Ukrainy, Rosja chce Europy Wschodniej [rozmowy w Berlinie]

Amerykanie mieli zaproponować w Berlinie Ukraińcom gwarancje na kształt art. 5 NATO, choc bez członkostwa w NATO. Potwierdził to prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski: chociaż Stany Zjednoczone nie oferują członkostwa w NATO, to „akceptują” gwarancje bezpieczeństwa podobne do artykułu 5 NATO.

„W zasadzie uzgodniliśmy mocne gwarancje bezpieczeństwa dla Ukrainy, ale one nie będą na stole wiecznie, one są na stole teraz” – oświadczył cytowany przez PAP wysoki rangą przedstawiciel administracji amerykańskiej.

Gwarancje dla Ukrainy: zachodnia misja i duża armia

Z oświadczenia wydanego wieczorem wynika, że wśród gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy znajduje się

• kierowana przez Europę i wspierana przez USA wojskowa misja chętnych do tego krajów, działająca także na terytorium Ukrainy.
• Kraje europejskie, uczestniczące w poniedziałkowym szczycie w Berlinie, zgodziły się we wspólnym oświadczeniu, że zapewnią Ukrainie. – w ramach gwarancji bezpieczeństwa – trwałe i znaczące wsparcie w utrzymaniu jej sił zbrojnych na poziomie 800 tys. żołnierzy w czasie pokoju.
• mechanizm monitorowania i weryfikacji zawieszenia broni, kierowany przez USA i funkcjonujący z udziałem społeczności międzynarodowej.

Oświadczenie zostało wydane przez prezydentów i szefów rządów kilku europejskich państw, w tym przez premiera RP Donalda Tuska.

Dokument wydano także w imieniu: kanclerza Niemiec Friedricha Merza, premier Danii Mette Frederiksen, prezydenta Finlandii Alexandra Stubba, prezydenta Francji Emmanuela Macrona, premierki Włoch Giorgii Meloni, premiera Holandii Dicka Schoofa, premiera Norwegii Jonasa Gahra Stoere, premiera Szwecji Ulfa Kristerssona, premiera Wielkiej Brytanii Keira Starmera, przewodniczącego Rady Europejskiej Antonio Costy oraz szefowej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen.

Deklaracja ma otwartą formułę, mogą dołączać do niej inne państwa.

„Teraz to na Rosji spoczywa odpowiedzialność, aby wykazać gotowość do pracy na rzecz trwałego pokoju poprzez zgodę na plan pokojowy prezydenta (USA Donalda) Trumpa oraz udowodnić swoje zobowiązanie do zakończenia walk, zgadzając się na zawieszenie broni. Przywódcy uzgodnili, że będą nadal zwiększać presję na Rosję, aby skłonić Moskwę do podjęcia poważnych negocjacji” – czytamy w dokumencie.

• Zachód chce doprowadzić do rozejmu – Moskwa to odrzuca, bo chce „pokoju” po podziale stref wpływów w Europie (o czym będzie niżej)
• USA mówią o gwarancjach dla Ukrainy – Moskwa publicznie odrzuca możliwość obecności zachodnich wojsk w Ukrainie
• Amerykanom się spieszy – Moskwa twierdzi, że ma czas, bo wygrywa na froncie. Co niekoniecznie jest prawdą, ale propaganda Kremla przekonuje o tym poddanych Putina tak bardzo, że jakiekolwiek ustępstwa ze strony Rosji wzbudziłyby tam zdumienie.
• A przede wszystkim: Zachód twierdzi, że chce zakończenia wojny. Tymczasem propaganda Kremla jest w wojennym szale. Straszy poddanych Putina wojną z Europą. Zapowiada, że gotowa jest „odeprzeć atomowy atak”.
• Moskwa przypomina roszczenia Putina z grudnia 2021 r. (NATO ma się cofnąć na zachód, albo będzie wojna). A Putin publicznie przypomina teraz swoją dewizę „Jak powiedział, tak zrobił”(„skazał i zdiełał”).

„Rosja gra na czas oraz wysuwa maksymalistyczne warunki. Równolegle kontynuując okropną wojnę” – mówił kanclerz Niemiec Frierich Merz na wspólnej z prezydentem Zełenskim konferencji prasowej 15 grudnia. „To nie sprowadzi nas z obranej drogi” – zapowiedział.

Polski premier Donald Tusk przed odlotem na negocjacje w Berlinie wyjaśnił ich sens: "chodzi teraz o stworzenie jednolitego frontu, który zmusi Moskwę do poważnego potraktowania przedstawionych propozycji. Po jednej stronie mają być Stany Zjednoczone, Europa i Ukraina „z wypracowanymi kompromisowymi, nacechowanymi dobrą wolą warunkami rozejmu i przyszłego pokoju, a z drugiej strony Rosja”.

Ukraińcy wspólnie z Europejczykami i Amerykanami mieli też w Berlinie uzgodnić 15 grudnia, że razem dążą do pięciu celów:

1. Rozejmu po czterech latach wojny i to takiego, który zachowa suwerenność ukraińskiego państwa.
2. Istotnych gwarancji prawnymi i materialnych ze strony Stanów Zjednoczonych i Europy gwarantujących rozejm.
3. Wspólnej racy nad warunkami rozejmu. Mają to robić Ukraińcy, Europejczycy i Amerykanie. „Jest to nasze wspólne stanowisko i wspólny sukces” – mówił Merz.
4. Utrzymania jedności i siły NATO oraz UE.
5. A także europejskiej perspektywy dla Ukrainy i wsparcia jej odbudowy.

Główny negocjator amerykański Steve Witkoff podkreślał owocność rozmów, a strona ukraińska podkreślała konstruktywne podejście wysłanników Trumpa. Jest to zgodne z ukraińską strategią, by nie pozwolić Amerykanom odejść od stołu rozmów

„Chcemy zmusić Moskwę do otwarcia się na rozejm” – podkreślił Merz. Zapytany, czy to wydarzy się do Bożego Narodzenia („ostateczny termin” postawiony Ukrainie przez Donalda Trumpa – red) mówił: „Zrobimy wszystko, aby nadal apelować do Rosjan, do rosyjskiego rządu, aby przynajmniej zaprzestali walk w Boże Narodzenie… Być może rosyjskiemu rządowi zostało jeszcze trochę człowieczeństwa i da ludziom spokój na kilka dni. Być może będzie to początek trzeźwych i konstruktywnych negocjacji, które doprowadzą do trwałego pokoju w Ukrainie”.

„W negocjacjach walczymy w szczególności o to, aby interesy Ukrainy były respektowane. Czujemy, że partnerzy słuchają Ukrainy, są gotowi pomagać, gotowi szukać takich rozwiązań, które mogą zapewnić godny pokój i zagwarantować bezpieczeństwo” – mówił prezydent Ukrainy i podkreślił: „Gwarancje bezpieczeństwa muszą działać. Muszą być zrozumiałe przede wszystkim dla narodu ukraińskiego”.

Co z Donbasem?

Nie została rozwiązana kwestia terytorialna – podają uczestnicy berlińskich rozmów. Jak powiedział prezydent Ukrainy, ​​Kijów i Waszyngton mają odmienne stanowiska w tej sprawie Donbasu.

Z przecieków wynika, że Amerykanie cisną, by Ukraina oddała niezajęte przez Rosjan (mimo czterech lat wojny) tereny w Donbasie.

Serhij Kysłycia, wiceminister spraw zagranicznych Ukrainy, uczestnik delegacji w X zaprzeczył tym doniesieniom: „Będąc drugi dzień z rzędu w jednej sali negocjacyjnej z Jaredem Kushnerem i Stevem Witkowem, powiedziałbym, że teorie spiskowe rozpowszechniane w mediach są błędne. Jestem pod pozytywnym wrażeniem poziomu zrozumienia interesów Ukrainy i stanowiska amerykańskich partnerów”.

Sam Zełenski też mówi, że nie sądzi, aby to Biały Dom domagał się ustępstw w sprawie terytoriów. Bowiem „postrzega Ukrainę i Stany Zjednoczone jako strategicznych partnerów”. „Sformułowałbym to tak: usłyszeliśmy kwestię terytoriów w kontekście wizji rosyjskiej lub rosyjskich żądań wobec Stanów Zjednoczonych Ameryki. Postrzegamy to jako żądania wobec Federacji Rosyjskiej ” – powiedział Zełenski.

Jak pisaliśmy w OKO.press przed przybyciem do Berlina Zełenski mówił, że Ukraina nie zamierza rezygnować ze swoich terytoriów. A sprawiedliwym i realistycznym rozwiązaniem dla zawieszenia broni może być zasada „stoimy tam, gdzie stoimy”. Oznacza to, że ukraińskie i rosyjskie siły zbrojne pozostają na swoich pozycjach, a wszystkie kwestie rozstrzygane są na drodze dyplomatycznej.

Kanclerz Merz zaznaczył, że w kwestii terytoriów "odpowiedzi może udzielić tylko naród ukraiński oraz prezydent Ukrainy, którzy bronią swojej ziemi”. „W tej kwestii również jesteśmy jednomyślni: Ukraina decyduje w kwestii ustępstw terytorialnych”.

Prezydent Ukrainy podkreśla to, czego Amerykanie do tej pory zdawali się nie brać pod uwagę: że Ukraińcy nie zgodzą się na ustępstwa terytorialne, nawet jeśli Trump zmusiłby do ich przyjęcia władze Ukrainy. Według sondażu Kijowskiego Międzynarodowego Instytutu Socjologii przeprowadzonego w dniach 26 listopada – 13 grudnia 2025 roku trzy czwarte Ukraińców (75 proc.) sprzeciwia się „planowi pokojowemu”, który między innymi zakłada wycofanie wojsk z Donbasu, ograniczenie liczebności ukraińskiej armii i nie zawiera konkretnych gwarancji bezpieczeństwa.

„Ukraińska delegacja pracuje prawie przez 24 godziny na dobę, aby osiągnąć rezultat, który będzie respektował naród Ukrainy” – mówił Zełenski. Zaznaczył, że stanowiska Ukrainy i Rosji w kwestii terytoriów są różne. Wyraził nadzieję, że „strona amerykańska, jako mediator, będzie proponować różne kroki, aby znaleźć choćby jakiś konsensus

Zełenski mówił też, że wszyscy są gotowi „produktywnie pracować”, aby znaleźć rozwiązanie „z szacunkiem dla Ukrainy”. Wspomniał o „pewnych destrukcyjnych rzeczach” [w dyskutowanych propozycjach], ale zapewnił, że nie ma ich w nowych wersjach propozycji pokojowych.

„To dla mnie ważne, bo godność jest ważna. Cóż, kwestia ustępstw jest zdecydowanie nieistotna” – podkreślił na konferencji wyraźnie zmęczony prezydent Ukrainy . Jednocześnie nazwał kwestię terytoriów „bolesną” i dodał, że amerykańscy partnerzy „dobrze ją rozumieją”.

Jak się znaleźliśmy w tym punkcie?

Rozmowy w Berlinie 14 i 15 grudnia dotyczyły europejskiego planu pokojowego. Jak wynika z przecieków, jego podstawą jest straszliwy „28 punktowy plan Trumpa”, ujawniony dzięki przeciekowi do mediów 21 listopada. Europejczycy i Ukraińcy starają się go zmienić. Przy czym Ukraina przystaje na niektóre niekorzystne dla siebie punkty – ale w zamian domaga się gwarancji bezpieczeństwa od sojuszników i pomoc w odbudowie kraju po zniszczeniach czteroletniej wojny. Jak widać, ta strategia przynosi pewne efekty.

Wiadomo już też, że „28 punktów” Amerykanie stworzyli na podstawie żądań Moskwy. Równolegle prowadzą z nimi szczegółowe rozmowy o przywróceniu stosunków handlowych z Rosją i korzystnych dla ekipy Trumpa umowach. Amerykanie uznali, że te 28 punktów to wszystko, czego chce Putin. Ten jednak 21 listopada doprecyzował, że to tylko wstęp do dalszych rozmów.

2 grudnia wysłannicy Trumpa: Steve Witkoff i Jared Kushner przedstawili więc łagodniejszą dla Ukrainy wersję „28 punktów” na Kremlu. Putin te propozycje odrzucił. Doprecyzował, że w „dalszych rozmowach” chodzi o dalsze ustępstwa Amerykanów i wskazał kierunkowo, na czym mu zależy. To wtedy – jak ujawnili następnie Rosjanie – Amerykanie zrozumieli, że Moskwie nie zależy tylko na zdobyczach terytorialnych w Donbasie. I opracowaniem reszty rosyjskich postulatów miał się zająć zięć Trumpa Kushner.

Tymczasem podczas toczonych równolegle rozmówi z Europejczykami prezydent Ukrainy zadeklarował kolejne ustępstwa. Miał się m.in. zgodzić na to, by wzdłuż linii frontu powstała strefa zdemilitaryzowana, w której nie ma wojsk ukraińskich (musiałyby się cofnąć – ale podobnie wycofałyby się wojska rosyjskie). Zgodził się też na przeprowadzenie wyborów prezydenckich, mimo że w Ukrainie trwa stan wojenny. Wystąpił jednak do sojuszników o stworzenie minimalnych warunków, by te wybory nie były farsą. Na czas kampanii wojennej musieliby dać gwarancje, że ostrzał rosyjski zostanie przerwany.

Moskwa te propozycje odrzuciła.

Zaczęła też publicznie eskalować żądania: że rzeczywiście nie o Donbas, ani o Ukrainę jej chodzi – ale o nowy porządek bezpieczeństwa w Europie. Zgodnie z żądaniami Putina z grudnia 2021 r. NATO miałoby się wycofać do granic sprzed 1999 r. (a więc z Polski), a przyjęci ćwierć wieku temu członkowie NATO (więc i Polska) mieliby przestać się zbroić.

Moskwa te warunki powtarza teraz cały czas grożąc światu wojną światową – i oskarżając o dążenie do wojny Europę.

Rosja propozycję odrzuca, choć jej nie zna

Nie czekając na przedstawienie jej teraz nowych propozycji z Berlina, Rosja już je publicznie i to kilkakrotnie odrzuciła. Moskwa wyraźnie gra na konflikt Trumpa z Europą i NATO. „Już trwa zimna wojna NATO i USA” (telewizyjne „Wiesti Niedieli”, 14.12).

• „Mogę tu mówić tylko w imieniu strony rosyjskiej, w imieniu prezydenta Putina Absolutnie nie jest skłonny do żadnych sztuczek, mających na celu zyskanie na czasie i stworzenie sztucznego wytchnienia. Jest on otwarty na pokój, na poważny pokój, na poważne decyzje” (rzecznik Putina Pieskow, 15 grudnia)
• „Rosja dąży do pokoju w sprawie rozwiązania konfliktu na Ukrainie, a nie do zawieszenia broni, co byłoby kolejnym oszustwem i praniem mózgu (Pieskow, 12 grudnia).

Poza tym Kreml powtarza, że to, co jest negocjowane w Europie, z założenia jest nie do przyjęcia. „Europejczycy stale stawiają żądania nie do przyjęcia dla Moskwy” – zauważył doradca Putina Uszakow 5 grudnia. „Mówiąc delikatnie, Europejczycy nie ułatwiają porozumienia między Waszyngtonem a Moskwą w sprawach ukraińskich”.

To stanowisko się nie zmienia:

„W procesie pokojowym na Ukrainie Moskwa koncentruje się na swoich amerykańskich odpowiednikach, a nie na Europie, która gra po swojemu (rzecznik Putina Pieskow, 14 grudnia). Interesujące jest więc dla Kremla tylko to, jak Amerykanie poradzą sobie z żądaniami, które usłyszeli na Kremlu 2 grudnia [LINK do agencji RIA – do czytania potrzebny VPN].

Co więcej, Moskwa opowiada, że Europa po prostu prowokuje Rosję do wojny. Tak jak Ukraina ją sprowokowała do najazdu. Gdyż Rosja oczywiście wojny nie chce, ale jak nie będzie miała wyjścia.... (tę wersję powtarzają z zapałem Orbàn ze swoim ministrem spraw zagranicznych Szijjarto).

NATO won. Moskwa czeka na rozwinięcie 28 punktów

Jak pamiętamy, w „28-punktowym planie pokojowym Trumpa”, był m.in. punkt nr 9 o tym, że w Polsce stacjonuje „lotnictwo europejskie”. Amerykanie jednak po konsultacjach z sojusznikami i Ukrainą kilka punktów wyrzucili – m.in. o ograniczeniach dla ukraińskiej armii albo o prawach Rosji do ingerowania w wewnętrzne sprawy Ukrainy pod pretekstem ochrony „rosyjskojęzycznej ludności” oraz „walki z nazizmem”. Punkt nr 9, który ograniczał prawa Polski, też miał zniknąć lub zostać zmieniony.

Teraz – już w czasie negocjacji w Berlinie – Rosjanie zaczęli otwarcie opowiadać, jak „28 punktów” rozwijać. I wychwalać pod niebiosa Trumpa, z którym da się o wszystkim rozmawiając, podczas gdy za Bidena „kwestia NATO była nie do ruszenia”.

• "Trump szczerze dąży do rozwiązania konfliktu i chce rozwiązania na Ukrainie; chce rozwiązania tego konfliktu. On podejmuje wysiłki, i cały jego zespół również. Bardzo doceniamy te wysiłki” – Pieskow, 15 grudnia)
• Prawnie wiążący dokument o nieprzystąpieniu Ukrainy do NATO jest kamieniem węgielnym negocjacji w sprawie rozwiązania konfliktu na Ukrainie (Pieskow 15 grudnia).

• Ale zgoda Ukrainy na wycofanie akcesji do NATO w zamian za inne gwarancje to żadne ustępstwo (telewizyjne „Wiesti” 15 grudnia). Bo jeśli Ukraina dostanie gwarancje, to Rosja poczucie się zagrożona. Żeby Rosja poczuła się bezpiecznie, trzeba „usunąć pierwotne przyczyny konfliktu”, czyli podporządkować Ukrainę Rosji i cofnąć NATO na zachód.

Jednocześnie Moskwa z góry odrzuciła gwarancje Zachodu dla Ukrainy – choć nikt ich treści na Kremlu nie znał.

• Przecież Rosja musiała napaść na Ukrainę właśnie z powodu NATOwskich doradców – wyjaśnił właśnie 15 grudnia w południe Pieskow: „Specjaliści NATO rozpoczęli infiltrację Ukrainy, wkraczając do ukraińskich organów rządowych. Wtedy rozpoczęły się pierwsze dostawy broni. Wszystko to, oczywiście, stworzyło zagrożenie dla narodu rosyjskiego mieszkającego na Ukrainie, nie wspominając o geopolitycznych implikacjach tej sytuacji, geopolitycznych konsekwencjach dla bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. A wszystko to, razem wzięte, stało się impulsem do podjęcia decyzji o rozpoczęciu specjalnej operacji wojskowej”.

Naciski na Ukrainę nie mają sensu, gdyż...

Jednocześnie – gdy Amerykanie zwiększają nacisk na Ukrainę starając się przymusić ją do porozumienia – Kreml ogłosił, że to zawracanie głowy. Bowiem oznaczałoby to, że Ukraina pozostanie samodzielnym bytem, który może się na coś zgodzić, albo i nie:

• Rosji nie interesuje traktat, do którego podpisania zmusi się Ukrainę. „To nam nie odpowiada” – powiedział 14 grudnia rzecznik Putina Pieskow, bowiem „Kijów takiego przymusowego porozumienia mógłby nie honorować”.

Co do Ukrainy – to sprawy terytorialne i wpływ Rosji na wewnętrzne sprawy Ukrainy są dla Moskwy poza dyskusją. To stanowisko Kreml powtarza w kółko. Do dyskusji jest zaś – jak już napisałyśmy – to, jakie „gwarancje bezpieczeństwa” dostanie Putin od Trumpa. Wycofanie się NATO do granic sprzed 1999 r. wydaje się obecnie propagandzie Kremla osiągalne, zwłaszcza po ogłoszeniu nowej Strategii Bezpieczeństwa USA. Której kolejnym krokiem – wedle propagandy Kremla – powinno być wycofanie się USA z NATO. W związku z tym umowa o cofnięciu się NATO na zachód nie powinna być problemem (telewizyjne „Wiesti Niedieli”, 14 grudnia).

Skazał i zdiełał: Putin w poszukiwaniu sukcesu

Propaganda Kremla opowiada o wielkich sukcesach Putina na froncie. Zdodnie z jego rozkazami, armia posuwa się na zachód. Zwycięstwo jest w zasięgu ręki – zapewnia propaganda. Tak samo, jak od czterech lat.

Tymczasem...

• 12 stycznia 2026 r. wojna Putina w Ukrainie będzie trwała dłużej, niż zmagania Stalina z Hitlerem w czasie II wojny światowej. A wojna ta jest w Rosji Putina miarą wszystkich wojen. Teraz Putin musi tę swoją wojnę wygrać, a ustępstwa w negocjacjach to nie zwycięstwo.

• 15 grudnia propaganda Kremla przyznała się do rekordowego dronowego ataku ze strony Ukrainy. Obrona przeciwlotnicza Putina miała zestrzelić 545 dronów nad Rosją (w tym kilkanaście nad samą Moskwą, która atakowana była kolejny z rzędu dzien). W listopadzie średnio nad Rosję nadlatywało 480 dronów dziennie, z czego propaganda przyznawała się do zestrzelenia ok. 200 dronów.

Z tą katastrofą propaganda radzi sobie tak, że pokazuje w telewizji ogromne materiały o ostrzale Ukrainy. A pomiędzy krwawe obrazki wtyka zdanie, że to „odwet za terrorystyczne ataki Ukrainy na Rosję”. Nigdy nie mówi, co to za ataki. Ze skąpych informacji w mediach można szacować tylko, że takie:

Za zdobycie Kupiańska Putin rozdał już najwyższe odznaczenia wojskowe. Niestety, kilka dni później zdjęcie z Kupiańska pokazał prezydent Zełenski.

Putin nie ma za bardzo ruchu. Rozmowy w Berlinie nie są więc dla niego – ale dla Trumpa. Ten był z rozmów w Berlinie bardzo zadowolony.

„Rozmawiałem z Zełenskim. Przeprowadziłem również bardzo długie i dobre rozmowy z przywódcami Niemiec, Włoch, NATO, Finlandii, Francji, Wielkiej Brytanii, a także Norwegii, Danii i Holandii” – powiedział Trump reporterom w Białym Domu. „Rosja chce teraz to osiągnąć [zakończyć konflikt]”.