Czego jeszcze chce Czarnek? Lekcja historii o bohaterach „Solidarności” już jest bez Wałęsy

W sobotę 31 października w publicznym radiu PR 24 Przemysław Czarnek zapowiedział, że jako minister edukacji doprowadzi do „ostatecznego zakończenia tej pedagogiki wstydu, która towarzyszyła naszej edukacji przez kilkadziesiąt lat, i dzisiaj mamy tego efekty również”.

Mówił też o „jednoznacznym poprawieniu podręczników, bo w wielu miejscach nie pasują do podstawy programowej”. Zapowiedział koniec „zgnilizny moralnej”, która sprawia, że na uczelniach niedoceniany jest dorobek filozoficzny Jana Pawła II i „wprowadzanie do kanonu lektur [jego] dzieł, zwłaszcza w tych starszych rocznikach”. Nastąpi też „włączenie do nauczania myśli świętego Jana Pawła II w obszarze tego, kim jest człowiek i jak powinien postępować”.

Czarnek cytuje samego siebie, choćby z wywiadu dla Onetu z 2 października:

„Chciałbym, aby pedagogika wstydu raz na zawsze wyszła z naszych podręczników. Nie jesteśmy narodem, który miałby się przede wszystkim wstydzić, a nie być dumnym ze swojej historii”.

Aby pokazać swą determinację Czarnek odwołał dyr. Departamentu Podręczników, Programów i Innowacji Alinę Sarnecką.

Krzepiąca wersja historii bez Wałęsy, za to z księżmi i papieżem-Polakiem

Aby sprawdzić czy obawy Czarnka są uzasadnione, OKO.press patrzy, jak nauczana jest historia w IV klasie szkoły podstawowej i jak to się ma do podstawy programowej przyjętej rozporządzeniem minister Anny Zalewskiej w kwietniu 2017 roku. To oczywiście tylko jeden przykład, ale znamienny.

Zajrzeliśmy do zeszytu ćwiczeń do „Historii kl. IV”, wydanego przez Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, jednego z gigantów na rynku podręczników.

W Dziale V „Trudne dzieje ostatnich 100 lat” bohaterami kolejnych sześciu rozdziałów są:

• Józef Piłsudski (i bitwa warszawska)
• Miasto z morza (powstanie Gdyni)
• Szare szeregi (i powstanie warszawskie)
• Żołnierze niezłomni
• B0haterowie Solidarności
• Papież Polak

Szczególnie interesujący jest rozdział o „Bohaterach Solidarności”. Oto tekst, jaki mają uzupełnić uczniowie wpisując słowa w wykropkowane miejsca:

„Dnia 13 grudnia 1981 r. w Polsce ogłoszono stan wojenny. Na ulicach pojawiły się patrole milicji i ………… Władze oficjalnie rozwiązały ……………. W odpowiedzi na posunięcia rządzących do strajku przystąpili ……………….. z katowickiej kopalni „Wujek”. Strajk został krwawo stłumiony – milicja zastrzeliła dziewięciu protestujących. Mimo represji stosowanych przez władze Solidarność prowadziła podziemną działalność. Powstawały m.in. tajne ……………. Wielu księży starało się podtrzymywać Polaków na duchu. Najsłynniejszym z nich był ksiądz ……………, który został zamordowany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Nadziei na zmianę sytuacji dodawały Polakom kolejne pielgrzymki papieża …… do ojczyzny”.

Obok pojawia się tablica z sześcioma zdjęciami, które ilustrują bohaterów „Solidarności”. Wśród nich dwie osoby duchowne: ks. Jerzy Popiełuszko i Jan Paweł II. Jest też anonimowy podziemny drukarz, bohaterowie zbiorowi i czołg.

Nie ma ani śladu przedsierpniowej opozycji, nie ma też żadnych nazwisk liderów „Solidarności”, przede wszystkim Lecha Wałęsy. Autorzy uznali najwyraźniej, że przywódca „Solidarności” na to nie zasłużył, a już na pewno – cytując Czarnka – nie może rozwijać poczucia narodowej dumy. Docenili natomiast rolę religii, Kościoła i papieża-Polaka.

Jest to zgodne z ideologią PiS. W 2019 roku Kaczyński deklarował, że „wielką rolę w kształtowaniu i obronie narodu polskiego, także w okresie zniewolenia komunistycznego, odgrywał Kościół katolicki. Chrześcijaństwo jest częścią naszej tożsamości narodowej.

Kościół był i jest głosicielem i dzierżycielem jedynego powszechnie znanego w Polsce systemu wartości”.

Już w programie PiS na wybory 2015 pojawiła się teza, że „w Polsce nauce moralnej Kościoła można przeciwstawić tylko nihilizm”.

W całej podstawie do podstawówki nie pada nazwisko Wałęsy

Ujęcie historii „Solidarności” jest zgodne z podstawą programową do klasy IV, opracowaną w pośpiechu przez ekspertów powołanych przez ministrę edukacji Annę Zalewską w 2016 roku (nazwiska autorów podstawy były ukrywane przed opinią publiczną, ujawnione zostały dopiero po wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z czerwca 2018).

We wstępie do Podstawy z historii dla szkoły podstawowej mowa, że historia służy „poznaniu ważnych wydarzeń z dziejów narodu polskiego, zwłaszcza poprzez dokonania wybitnych postaci historycznych; zapoznanie z symbolami narodowymi, państwowymi i religijnymi; wyjaśnienie ich znaczenia oraz kształtowanie szacunku wobec nich to rola historii (…) nie można budować przyszłości bez pamięci historycznej”.

Kluczową częścią podstawy do klasy IV jest lista „postaci i wydarzeń o doniosłym znaczeniu dla kształtowania polskiej tożsamości kulturowej”. Uczeń ma się nauczyć sytuować w czasie i opowiadać o:

1. 1. księciu Mieszku i czeskiej Dobrawie – chrzcie Polski;
   2. Bolesławie Chrobrym – pierwszym królu – i zjeździe w Gnieźnie;
   3. ostatnim z Piastów – Kazimierzu Wielkim;
   4. królowej Jadwidze, Władysławie Jagielle, Zawiszy Czarnym, unii polsko-litewskiej i zwycięstwie grunwaldzkim;
   5. Mikołaju Koperniku i krakowskich żakach;
   6. Janie Zamoyskim – wodzu i mężu stanu;
   7. bohaterach wojen XVII wieku – przeorze Augustynie Kordeckim, hetmanie Stefanie Czarnieckim i królu Janie III Sobieskim;
   8. Tadeuszu Kościuszce i kosynierach spod Racławic;
   9. Janie Henryku Dąbrowskim i Józefie Wybickim oraz polskim hymnie;
   10. Romualdzie Traugutcie i powstańczym państwie;
   11. laureatce Nagrody Nobla – Marii Skłodowskiej-Curie;
   12. Józefie Piłsudskim i jego żołnierzach;
   13. Eugeniuszu Kwiatkowskim i budowie Gdyni;
   14. „Zośce”, „Alku”, „Rudym” i „Szarych Szeregach”;
   15. żołnierzach niezłomnych – Witoldzie Pileckim i Danucie Siedzikównie „Ince”;
   16. papieżu Janie Pawle II;
   17. „Solidarności” i jej bohaterach.

Wersja historii bez Wałęsy, którego PiS nienawidzi (z wzajemnością) jest wtłaczana do głów nie tylko w IV klasie.

W całej podstawie do nauki historii w klasach IV-VIII, ani w tematach obowiązkowych, ani w treściach dodatkowych, nie pada nazwisko Lecha Wałęsy, choć dla całego świata jest on przywódcą ruchu, który obalił komunizm i uniwersalnym symbolem walki o wolność.

OKO.press już w grudniu 2016 roku alarmowało opinię publiczną o pominięciu Wałęsy ujawniając projekt podstawy programowej. Na nic zdały się protesty.

Sondaże OKO.press pokazują na skuteczność propagandy PiS wymierzonej w postać Lecha Wałęsy redukowanego do epizodu współpracy z SB. W grudnia 2016 zapytaliśmy, kto był najwybitniejszym politykiem po 1989 roku (można było wskazać trzy osoby z listy 13).

Ten swego rodzaju historyczny plebiscyt wygrał pierwszy niekomunistyczny premier po 1989 roku w Europie Środkowo-Wschodniej Tadeusz Mazowiecki (wymieniło go 28 proc. osób), przed przywódcą „Solidarności”, a potem prezydentem (1990-1995) Lechem Wałęsą (24 proc.) oraz Aleksandrem Kwaśniewskim (20 proc.), który jako prezydent (1995-2005) wprowadzał Polskę do NATO i UE.

Ale elektorat PiS wyznaje odrębną wersję historii. Wałęsę wymieniło tylko 5 proc. Za najwybitniejszych wyborcy Kaczyńskiego uznali: Andrzeja Dudę, Lecha Kaczyńskiego, Beatę Szydło, Jarosława Kaczyńskiego i Jana Olszewskiego. Dopiero szósty był Mazowiecki.

Przemysław Czarnek, ulubiony polityk OKO.press

OKO.press poświeciło Czarnkowi sporo tekstów (i materiałów audio) od momentu, gdy jego kandydatura na ministra połączonych resortów edukacji i nauki pojawiła się w tzw. przestrzeni publicznej.

---