0:00
0:00

0:00

Prawa autorskie: ADAM KRYSZKIEWICZADAM KRYSZKIEWICZ

"Gazeta Wyborcza" dotarła do pierwszego z pilnie poszukiwanych przez opinię publiczną dokumentów, czyli list sędziów, którzy poparli kandydatów do neo-KRS. Publikuje je dziś, w wydaniu z 6 lutego 2020. Dziennik ujawnia, kto poparł kandydaturę Teresy Kurcyusz-Furmanik, która w styczniu 2018 roku zebrała 32 (a więc więcej niż 25 wymaganych) podpisy sędziów z sądów, głównie ze Śląska i Poznania. Dodatkowo sędzia przedstawiła społeczną listę poparcia z podpisami 2130 obywateli (wymaganych jest co najmniej 2000 takich podpisów, zbierały je Kluby "Gazety Polskiej"). Jak pisaliśmy w OKO.press, Teresa Kurcyusz-Furmanik z Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach starała się 4 razy o awans do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Bezskutecznie. Teraz zaszła wysoko.

Publikacja "Wyborczej" stanowi sensację, bo listy z podpisami to jeden z największych sekretów państwa PiS. Kancelaria Sejmu trzyma ją w tajemnicy, mimo obligujących do ujawnienia danych wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Do utrzymania sekretu zaprzęgnięto Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz Trybunał Konstytucyjny. Surowe represje spotkały olsztyńskiego sędziego Pawła Juszczyszyna, który nakazał Kancelarii Sejmu ujawnienie list.

Przeczytaj także:

3 lutego władze zdecydowały się ujawnić dane liczbowe dotyczące poparcia na listach, ale był to ruch pozorowany, z którego obywatele nie są w stanie wyciągnąć żadnych wniosków na temat legalności procesu zbierania podpisów. Kancelaria Sejmu wciąż uparcie odmawia ujawnienia nazwisk sędziów podpisanych pod kandydaturami do nowej KRS.

3 lutego Kancelaria Sejmu opublikowała statystyki, ujawniając, że kandydatów poparło łącznie 364 sędziów, co miało dać odpór teoriom, że ledwie garstka sędziów poparła wszystkich kandydatów do nowej Rady. Z danych Kancelarii Sejmu wynika, że 275 sędziów poparło tylko jednego kandydata, a 89 więcej niż jednego. W tym:

  • 62 sędziów poparło 2 kandydatów;
  • 12 sędziów poparło 3 kandydatów;
  • 4 sędziów poparło 4 kandydatów;
  • 5 sędziów poparło 5 kandydatów;
  • 1 sędzia poparł 7 kandydatów;
  • 2 sędziów poparło 8 kandydatów;
  • 3 sędziów poparło 9 kandydatów.

Niezależnie od publikacji "Wyborczej" OKO.press dotarło do dokumentów, na których podpisali się sędziowie popierający sędzię Teresę Kurcyusz-Furmanik. Podajemy wszystkie 32 nazwiska w kolejności takiej, jak widnieją na kolejnych dokumentach. Publikujemy je z krótkim opisem, kto jest kim.

Sędziowie wspierający kandydaturę Kurcyusz-Furmanik do nowej KRS

  1. Szczepan Prax, sędzia NSA, orzekający w WSA w Gliwicach
  2. Tadeusz Michalik, sędzia NSA, orzekający w WSA w Gliwicach
  3. Wiesław Morys, sędzia NSA
  4. Renata Siudyka, sędzia WSA w Gliwicach
  5. Beata Kozicka, sędzia WSA w Gliwicach
  6. Jolanta Jagoda-Michalik, sędzia Sądu Rejonowego w Chorzowie
  7. Edyta Żarkiewicz, sędzia WSA
  8. Marzena Sałuda, sędzia WSA w Gliwicach
  9. Marcin Kulikowski, sędzia Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach
  10. Artur Żurawik, sędzia WSA w Gliwicach
  11. Bożena Miliczek-Ciszewska, sędzia WSA w Gliwicach
  12. Arkadiusz Cichocki, sędzia Sądu Okręgowego w Gliwicach, działał w grupie "Kasta Watch"na WhatsApp
  13. Joanna Zachorowska, sędzia Sądu Rejonowego w Gliwicach
  14. Barbara Klepacz, sędzia Sądu Rejonowego w Gliwicach
  15. Jolanta Żak, sędzia Sądu Okręgowego w Gliwicach
  16. Leokadia Krośniak-Cebulska, była Wiceprezes Sądu Okręgowego w Gliwicach
  17. Ewa Żarkiewicz-Marek, Prezes Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej
  18. Adrian Klank, Wiceprezes Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej
  19. Ireneusz Wiliczkiewicz, Wiceprezes Sądu Okręgowego w Gliwicach; działał w grupie "Kasta Watch"na WhatsApp
  20. Paweł Stępień, sędzia Sądu Rejonowego w Wodzisławowie Śląskim
  21. Agata Pędracka, sędzia Sądu Rejonowego w Rybniku, w delegacji do Sądu Okręgowego w Gliwicach
  22. Ewa Janik, Wiceprezes Sądu Okręgowego w Rybniku
  23. Ewa Majwald-Lasota, Prezes Sądu Rejonowego w Rybniku
  24. Lidia Pazera-Lepich, Prezes Sądu Rejonowego w Żorach
  25. Remigiusz Guz, sędzia Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim
  26. Rafał Stasikowski, Prezes Sądu Okręgowego w Katowicach; działał w grupie "Kasta Watch"na WhatsApp
  27. Witold Mazur, sędzia Sądu Apelacyjnego w Katowicach
  28. Katarzyna Wolna-Kubicka, sędzia WSA w Poznaniu
  29. Katarzyna Nikodem, sędzia WSA w Poznaniu
  30. Włodzimierz Zygmont, sędzia NSA, orzekający w WSA w Poznaniu
  31. Monika Świerczak, sędzia WSA w Poznaniu
  32. Mirella Ławniczak, sędzia WSA w Poznaniu

Zdobyliśmy też osobny dokument, czyli kartę z podpisami 15 sędziów, którzy ustanawiają dla Kurcyusz-Furmanik pełnomocnika, czyli osobę odpowiedzialną za zebranie kolejnych podpisów, których musi być w sumie co najmniej 25. Tego bowiem wymaga procedura.

Pełnomocnikiem został Szczepan Prax, sędzia orzekający w WSA w Gliwicach.

Dwa klucze lokalne: Śląsk (26 podpisów) i Poznań (5 podpisów)

14 podpisów pochodzi z Gliwic, gdzie w WSA pracowała sędzia Teresa Kurcyusz-Furmanik, z tego 7 z tego samego sądu WSA, a pozostałe z Sądów Rejonowych i Okręgowych. Kolejne 12 podpisów złożyli sędziowie z sąsiednich śląskich miejscowości: Rybnika (3), Katowic (2), Rudy Śląskiej (2), Wodzisławia Śląskiego (2), Chorzowa, Żorów i Tarnowskich Gór. Jak widać na mapie, wszystkie leżą blisko siebie, najdalej jest z Tarnowskich Gór do Wodzisławia Śląskiego (68 km).

Taka geografia podpisów sugeruje, że były one zbierane wśród osób znających się z pracy, na jednym terenie. To naturalna droga. Aż 26 podpisów śląskich to 80 proc. wszystkich.

Podpisują prezesi i Kasta z Arkadiuszem Cichockim na czele

Spośród 32 sędziów popierających Kurcyusz-Furmanik, aż 14 to obecni i w kilku przypadkach byli prezesi oraz wiceprezesi sądów śląskich. Większość z nich awans zawdzięcza ministrowi Ziobrze. Sędziowie z Poznania nie piastują funkcji kierowniczych.

Remigiusz Guz, były Prezes Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

Ewa Janik, Wiceprezes Sądu Okręgowego w Rybniku

Adrian Klank, Wiceprezes Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

Barbara Klepacz, Wiceprezes Sądu Rejonowego w Gliwicach

Leokadia Krośniak-Cebulska, była Wiceprezes Sądu Okręgowego w Gliwicach

Marcin Kulikowski, Prezes Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

Ewa Majwald-Lasota, Prezes Sądu Rejonowego w Rybniku

Lidia Pazera-Lepich, Prezes Sądu Rejonowego w Żorach

Rafał Stasikowski, Prezes Sądu Okręgowego w Katowicach

Paweł Stępień, obecny Prezes Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

Ireneusz Wiliczkiewicz, Wiceprezes Sądu Okręgowego w Gliwicach

Joanna Zachorowska, Wiceprezes Sądu Rejonowego w Gliwicach

Jolanta Żak, sędzia Sądu Okręgowego w Gliwicach

Ewa Żarkiewicz-Marek, Prezes Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

f

Na liście uderza obecność sędziego Arkadiusza Cichockiego, jednego z barwniejszych bohaterów afery hejterskiej w ministerstwie sprawiedliwości. Cichocki emocjonalnie korespondował z internetową hejterką "Małą Emi", nie stronił od zabawnego (jeśli ktoś lubi czarny humor) patosu i karkołomnych metafor.

“Ja z Tobą do powstania pójdę jeśli trzeba" - zapewniał "Emi" sędzia Cichocki. "Z resztą chłopaków uzgodniliśmy, że i tak pochowają nas bezimiennie w zbiorowej mogile, więc my prawie rodzina”. Owocem ich uczucia były m.in. nagie zdjęcia sędziego, które porzucona Mała Emi posłała z zemsty posłance Pawłowicz (ich burzliwą zawodowo-hejtersko i uczuciową relację opisaliśmy w tekście "Wojna małej Emi".

Z ujawnionych zapisów rozmów z komunikatora internetowego wynikało, że Cichowski czuł też ogromną lojalność wobec byłego (odszedł z resortu po ujawnieniu afery) wiceministra sprawiedliwości Łukasza Piebiaka:

“Dla Herszta [Piebiaka] chce się pracować. Przekonał mnie do siebie przy pierwszym spotkaniu. W Jego gabinecie stoi m.in. duży portret Rotmistrza Pileckiego” - pisał Cichocki.

Według dzisiejszej (6 lutego) "Wyborczej", poza nim na liście poparcia są dwaj inni sędziowie z grupy "Kasta Watch", założonej na komunikatorze internetowym WhatsApp, gdzie ludzie ministra Zbigniewa Ziobry planowali akcje dyfamacyjne uderzające w sędziów nieposłusznych wobec PiS. To Ireneusz Wiliczkiewicz, wiceprezes Sądu Okręgowego w Gliwicach oraz Rafał Stasikowski, prezes Sądu Okręgowego w Katowicach.

Zbieranie podpisu pod okiem Piebiaka

Ujawniony skład listy podpisów wskazuje, że mogły być dwa klucze zbierania podpisów: lokalno-koleżeński oraz według układów politycznych, czyli osób związanych z ministerstwem sprawiedliwości, przebywających na tzw. delegacji w resorcie, bądź zawdzięczających awanse ministrowi Zbigniewowi Ziobrze; przy czym klucze mogły się na siebie nakładać.

"Wyborcza" cytuje informatorów opowiadających, jak to się odbywało w praktyce w "centrali".

Relacja sędziego, informatora "Wyborczej", brzmi następująco:

"Proszę zrozumieć, zebranie 25 podpisów nie było wielkim problemem. Kiedy Piebiak [ówczesny zastępca Ziobry - red] zaproponował mi kandydowanie, byłem zupełnie nieprzygotowany. Powiedziałem, że przecież nie mam podpisów. Wtedy Piebiak stwierdził: „Daj spokój, przelecimy się tu po pokojach i podpisy zaraz będą”.

Może to oznaczać dwie różne rzeczy. Pierwsza możliwość:

Zbieranie podpisów było w praktyce fikcją, ponieważ urzędnicza machina Ziobry mogła zebrać wystarczającą liczbę podpisów pod dowolną, miłą władzy kandydaturą wśród sędziów delegowanych do ministerstwa. W tym wypadku podpis pod listą do KRS był rodzajem polecenia służbowego i mógł zastąpić braki podpisów zbieranych lokalnie, w środowisku kandydata.

Druga możliwość jest dla Ziobry i obozu władzy jeszcze gorsza, druzgocząca:

Nie można wykluczyć, że podpisy były zbierane wśród podwładnych Ziobry nie pod konkretnymi kandydaturami, ale in blanco. Sędziowie w delegacji w ministerstwie według tej hipotezy składali podpisy na czystej kartce, a później ich autografy były rozdysponowane wśród kandydatów według specyficznie pojmowanej marksowskiej reguły: „Każdemu według potrzeb”.

Pożytki z jawności

Ujawnienie listy poparcia dla Kurcyusz-Furmanik powinno pokazać rządzącym, jak trzeba postąpić. Gdyby obóz władzy zdecydował się stosować do prawomocnych wyroków w tej sprawie i opublikować listy poparcia, pozwoliłoby to chociaż w niewielkim stopniu oczyścić atmosferę wokół neo-KRS.

Jawność list dałaby możliwość weryfikacji, czy PiS przestrzegał ustaw, które sam uchwalił. Rzecz oczywista, w żadnym stopniu nie legitymizowałoby to nowej KRS, ponieważ tryb dający decydujący wpływ politykom na obsadzenie Rady był - według miażdżącej większości ekspertów - niezgodny z polską konstytucją oraz prawem Unii Europejskiej. Ale opinia publiczna dowiedziałaby się, czy PiS zachował choć minimum przyzwoitości i przestrzegał reguł przez siebie ustanowionych.

Z tego punktu widzenia ujawniona lista poparcia dla Teresy Kurcyusz-Furmanik nie wygląda specjalnie podejrzanie, a jej wiarygodność zwiększa fakt, że podpisy są prawie wyłącznie lokalne, choć w połowie wśród sędziów prezesów i wiceprezesów.

Bez ujawnienia wszystkich list poparcia opinia publiczna nie będzie mogła zweryfikować poprawności innych list.

Stan na dziś jest taki, że nadal nie wiemy, kto podpisał się pod listami 14 sędziów zasiadających w KRS. Znane są tylko przypadki ujawniania przez sędziów swojego poparcia dla poszczególnych kandydatów.

Lista poparcia dla Kurcyusz-Furmanik nie pomaga zrozumieć, dlaczego inne listy są skrzętnie ukrywane. Utrzymywanie ich w sekrecie nie tylko jest sprzeczne z wyrokami sądów, ale też zachęca do spekulacji.

Krajowa Rada Sądownictwa jest konstytucyjnym organem stojącym na straży niezawisłości sądów i niezależności sędziów.

W grudniu 2017 roku Sejm przyjął nową ustawę o KRS, nieznacznie różniącą się od wersji, przeciwko której w lipcu 2017 roku w całej Polsce protestowały tysiące osób.

W wyniku wejścia nowelizacji w życie, przed końcem konstytucyjnie określonej czteroletniej kadencji, przerwano kadencję wszystkich osób zasiadających w starej KRS.

Nowa KRS została wybrana w marcu 2018 roku na podstawie znowelizowanej ustawy. Sędziów do KRS wybierali – wbrew art. 187 konstytucji – nie sędziowie, ale parlament, czyli politycy.

Kulisy wyboru sędziów do nowej KRS okazały się jednym z najpilniej strzeżonych sekretów rządów PiS. Władze zaprzęgły aparat państwowy do utrzymania w tajemnicy list z nazwiskami sędziów, którzy poparli kandydatów do nowej KRS, mimo wyroku NSA, który obliguje Kancelarię Sejmu do ich ujawnienia. Do wstrzymania wykonania wyroku NSA został zaprzęgnięty Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz grupa posłów PiS, która skierowała wniosek do TK.

Wcześniej, we wrześniu 2018 roku nowa KRS została zawieszona w Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa. Ocenę działania nowej KRS w 2018 roku wystawili sami sędziowie. Pod koniec 2018 roku zdecydowana większość chciała dymisji nowej rady.

Nowa KRS była świadoma swojej niskiej legitymacji. Dlatego postanowiła sama zapytać o swój status Trybunał Konstytucyjny. TK, kierowany przez Julię Przyłębską, w marcu 2019 roku „zalegalizował” nową KRS. W ocenie wielu konstytucjonalistów, uzasadnienie tego wyroku nie licowało z poziomem merytorycznym, który powinny spełniać orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Sąd Najwyższy w wyroku z 5 grudnia 2019 roku orzekł, że wybrana przez neo-KRS Izba Dyscyplinarna SN nie jest sądem w rozumieniu prawa europejskiego, a KRS nie jest niezależna.

Po tym wyroku, jeszcze nasiliła się oszczercza kampania wymierzona przeciw sędziów, zaostrzyły się też postępowania dyscyplinarne przeciwko sędziom krytykującym zmiany w sądownictwie forsowane przez PiS i wykonujących wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 19 listopada 2019 roku, w którym TSUE ustanowił kryteria oceny niezależności sądu w rozumieniu prawa unijnego. W parlamencie pojawił się oficjalnie poselski – a faktycznie, ministerialny – projekt tzw. „ustawy dyscyplinującej”, ostatecznie przegłosowany przez Sejm 20 grudnia.

Nawet Duda dopuszcza nieprawidłowości

Istnienie nieprawidłowości na listach poparcia do KRS w wywiadzie dla „Wprost” dopuszczał prezydent Andrzej Duda. Zapytany o konsekwencje - na razie hipotetycznej - sytuacji, w której listy poparcia do KRS zostają ujawnione, ale okazują się obarczone defektem, Duda ocenił:

"Nie będzie to miało znaczenia, ponieważ [sędziowie] otrzymali nominację od prezydenta Rzeczypospolitej. Kropka".

Słowa prezydenta komentował Krzysztof Izdebski, prawnik, dyrektor programowy Fundacji ePaństwo i aktywista na rzecz przejrzystości działania władz (zasiada również w Radzie Programowej Archiwum Osiatyńskiego):

Po pierwsze i najważniejsze: sąd nakazał udostępnienie tych danych.

Po drugie, chodzi o elementarne zasady dostępu do informacji publicznej i przejrzystości działania organów władzy w państwie demokratycznym. To kwestia poszanowania prawa jednostki, dziennikarza, ale też każdego obywatela, do dostępu do informacji. Faktycznego umożliwienia społeczeństwu obywatelskiemu dokonywania kontroli działania władz.

Kwestia list poparcia dla sędziów kandydujących do nowej KRS porusza opinię publiczną w Polsce. Tym bardziej obywatele i obywatelki powinni mieć prawo uzyskać do dostęp do tych informacji.

Po trzecie, uporczywe utrzymywanie w tajemnicy list poparcia kandydatów do KRS sugeruje, że faktycznie te dokumenty mają jakiś defekt. Na przykład, spekuluję, brak wymaganej liczby 25 głosów poparcia dla wszystkich kandydatów.

Przez taki defekt wybór sędziowskich członków nowej KRS byłby u zarania obarczony wadą. Pamiętajmy, że ten wybór i tak był sprzeczny z konstytucją, bo sędziowskich członków KRS wybrał parlament, a nie środowisko sędziowskie.

Ujawnienie list poparcia jest w interesie samej nowej KRS, która w obliczu tak poważnych wątpliwości powinna wyjaśnić, że te podpisy faktycznie zebrano”.

;
Na zdjęciu Anna Wójcik
Anna Wójcik

Pisze o praworządności, demokracji, prawie praw człowieka. Współzałożycielka Archiwum Osiatyńskiego i Rule of Law in Poland. Doktor nauk prawnych.

Komentarze