Prigożyn zawiesza marsz. Wagnerowcy byli już 200 km od Moskwy. Co się stało? [NA ŻYWO]

Na tym kończymy dzisiejsza relację na żywo. Chyba, że w nocy Prigożyn się rozmyśli i znów ruszy na Moskwę. Spokojnej nocy

Łukaszenka triumfuje, Putin gratuluje

„Dzisiaj o godzinie 21 prezydenci Białorusi i Rosji ponownie rozmawiali telefonicznie. Prezydent Białorusi szczegółowo poinformował o wynikach negocjacji z kierownictwem PKW Wagner. Prezydent Rosji zaakceptował to i podziękował swojemu białoruskiemu koledze za wykonaną pracę” – podają służby prasowe Łukaszenki.

RIA Nowosti rozmawiała z anonimowym wagnerowcem, który wyjaśnił, że najemnicy wycofają się z Rostowa nad Donem i wrócą do koszar w „Ługańskiej Republice Ludowej”. Żołnierz nie wiedział jednak, kiedy to nastąpi.

Jednak widać, że żołnierze Wagnera przygotowują się do wyjazdu spod budynku dowództwa Południowego Okręgu Wojskowego – donosi RIA. – Ładują amunicję do pojazdów, uruchamiają czołgi, załadowują pojazdy na transportery.

Teren powoli przejmuje Żandarmeria Wojskowa.

Przyznany mieszkańcom Moskwy wolny poniedziałek z okazji buntu Prigożyna nie został odwołany.

Komitet Antyterrorystyczny już po tym, jak Prigożyn ogłosił koniec puczu, wydał ostrzeżenie przed demonstracjami: „W warunkach reżimu prawnego operacji antyterrorystycznej, wprowadzonego w Moskwie i obwodzie moskiewskim 24 czerwca 2023 roku, zdarzają się przypadki rozpowszechniania wśród ludności prowokacyjnych komunikatów wzywających obywateli do udziału w nieuprawnionych wiecach i protestach popierających nielegalne działania PKW Wagnera" – głosi komunikat.

Centrale operacyjne KNA ostrzegają również przed przestępczym charakterem takich działań, których uczestnicy będą podlegać środkom administracyjnym lub odpowiedzialności karnej.

Rosyjski sklep internetowy Wildberries, który rano zaczął usuwać ze sprzedaży produkty z logiem grupy Wagnera, teraz zaczął je przywracać.

“Wiesti”: Z ostatniej chwili – Prigożyn zawraca. Zapraszamy na reklamę

Wieczorne telewizyjne rosyjskie “Wiadomości” (“Wiesti”), w czasie których Prigożyn ogłosił, że zawraca spod Moskwy, to spektakl wart osobnego omówienia.

Zaczęło się od pełnego namaszczenia powtórzenia rannego przemówienia Putina z obietnicą surowej i bezwzględnej rozprawy z Prigożynem. Potem propaganda przekonywała, że w Rosji w zasadzie wszystko jest pod kontrolą. Słowem nie wyjaśniła, o co chodzi w tym konflikcie. Za to skupiła się na tym, że rzekome wczorajsze ostrzelanie przez MON wojsk Prigożyna było inscenizacją. Ale co z tego miałoby wynikać?

Następnie z adresami wiernopoddańczymi wystąpili w programie szefowie frakcji Dumy i gubernatorzy, którzy sfilmowali się z portretami Putina w tle (takie oświadczenie złożył “praktycznie każdy” gubernator – telewizja pokazała ich koło dziesiątki).

Dziennikarze – gdyby tacy byli – zapewne próbowaliby się dowiedzieć o reakcję ludzi na to, co się dzieje. Ale tu nie było o tym mowy. Za społeczeństwo robią w telewizji wysocy urzędnicy. Reszta Rossijan została przedstawiona w jedynej roli, jaka im przystoi: biernych i posłusznych. Oraz nieinteresujących się.

I wtem i nagle, w środku programu prowadząca (to program sobotni, najmniej ważny, więc może prowadzić go kobieta) ogłasza, że dzięki mediacji Łukaszenka Prigożyn zatrzymał marsz na Moskwę.

I tu przerwa na reklamę (w Rosji programy informacyjne są przerywane reklamami) – a po niej, jak gdyby nigdy nic – reportaż o sytuacji w Moskwie. Że władze nad nią panują. A potem tradycyjne doniesienia o sytuacji na froncie w Ukrainie (jak zwykle – Rosja odnosi same sukcesy).

Czy Putin właśnie zjadł swoją poranną zapowiedź krwawego rozprawienia się z Prigożynem? Co wynegocjował Łukaszenka? “Wiesti” nawet nie próbowały zadać takich pytań. Nie podały informacji, że wagnerowcy mieli dostać gwarancję bezpieczeństwa.

Rozstaliśmy się w niepewności, czy Prigożyn jest nadal zły, czy z powrotem dobry. Być może jest w tym wielka mądrość propagandy: jeszcze nie wiadomo.

Prigożyn nie chce rozlewu rosyjskiej krwi

Jewgienij Prigożyn, założyciel PMC Wagner, potwierdza, że najemnicy „zawracają swoje kolumny” i „wycofują się do obozów polowych, wedle planu”. Jego wiadomość została opublikowana wkrótce po tym, jak kancelaria prezydenta Białorusi Aleksandra Łukaszenki ogłosiła, że Prigożyn zgodził się na porozumienie ws. deeskalacji.

„Chcieli nas zlikwidować, rozwiązać. Wyszliśmy 23 czerwca na marsz sprawiedliwości. W ciągu dobry przeszliśmy tyle, że do Moskwy zostało nam 200 km. Nie przelaliśmy ani kropli krwi naszych bojowników. Teraz jednak krew mogłaby się rozlać. Dlatego, rozumiejąc odpowiedzialność za to, że może przelać się rosyjska krew, zawracamy kolumny i wycofujemy się do obozów polowych, wedle planu” – powiedział Prigożyn.

Mińsk: Łukaszenka wynegocjował porozumienie z Prigożynem

Służby prasowe prezydenta Białorusi poinformowały, że przez cały dzień trwały negocjacje pomiędzy Aleksandrem Łukaszenką a Jewgienijem Prigożynem. Ich efektem ma być porozumienie ws. deeskalacji.

„Prigożyn zaakceptował propozycję Łukaszenki, aby powstrzymać Grupę Wagnera w Rosji i podjąć dalsze kroki w celu deeskalacji napięć” – twierdzi kancelaria prezydenta Białorusi. Na stole ma leżeć „projekt akceptowalnej opcji rozwiązania sytuacji z Grupą Wagnera wraz z gwarancjami bezpieczeństwa dla jej najemników”. I dalej: „Negocjacje trwały przez cały dzień. W rezultacie doszli [red. – Łukaszenka i Prigożyn] do porozumienia w sprawie niedopuszczalności rozpętania krwawej masakry na terytorium Rosji”.

Prigożyn na początku zaprzeczył tej informacji, ale szybko usunął wpis. Chwilę później poinformował, że wagnerowcy faktycznie przerwą marsz na Moskwę i wycofają się do obozów wojskowych.

Reuters: Dmitrij Utkin kieruje marszem na Moskwę

Reuters powołując się na zaufane źródło bliskie dowództwu w okupowanej przez Rosję prowincji Donieck informuje, że konwój zbliżający się do Moskwy liczy około 5 tysięcy bojowników. Podobna liczba ma znajdować się w Rostowie nad Donem. W sumie, Prigożyn ma mieć do dyspozycji mniej niż 25 tys. osób. Marszowi na Moskwę przewodzi starszy dowódca Dmitrij Utkin, znany z brutalnych działań w Syrii. Utkin to współzałożyciel Grupy Wagnera i jeden z jej najbardziej doświadczonych najemników. Wcześniej był oficerem w randze podpułkownika rosyjskiego wywiadu wojskowego (GRU).

Reuters podaje też, że na obrzeżach Moskwy opancerzone pojazdy wojskowe ustawiły blokady drogowe. Rosyjskie media pokazują grupki policjantów ustawiających patrole na południowych obrzeżach miasta.

Ekipa Putina zwraca się do świata i do Rosjan

„Ostrzegamy kraje zachodnie przed wszelkimi oznakami możliwego wykorzystania sytuacji wewnętrznej w Rosji do osiągnięcia ich rusofobicznych celów. Awanturnicze aspiracje spiskowców mają na celu destabilizację sytuacji w Rosji, zniszczenie jedności, podważenie wysiłków zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa międzynarodowego. Jesteśmy przekonani, że w niedalekiej przyszłości sytuacja znajdzie rozwiązanie godne odwiecznej mądrości narodu rosyjskiego i państwa rosyjskiego. Wszystkie cele i założenia operacji specjalnej zostaną spełnione” – ogłosiło rosyjskie MSZ.

Jewgienij Primakow junior, syn premiera, wieloletniego dyrektora Wywiadu Zagranicznego i MSZ Rosji, i przez chwilę (ćwierć wieku temu) konkurenta Putina do władzy, opublikował znamienny komunikat: „Później zadamy sobie pytanie o błędy karalne i błędne obliczenia, poprawimy, posprzątamy, naprawimy. A teraz najważniejsze jest, aby pozostać ludźmi i obywatelami. Wspierać naszą Ojczyznę i naszego Prezydenta”.

Bunt Prigożyna zmienia Rosjanom życie

„Ruch na niektórych drogach o znaczeniu regionalnym został pod Lipieckiem wstrzymany. Na wielu odcinkach jezdnia została celowo uszkodzona – rozkopana przez koparki. Podjęto radykalne działania, aby całkowicie zatrzymać przejazd pojazdów wzdłuż autostrad”. Nic dziwnego, że organizatorzy wycieczek zaczęli odwoływać wycieczki autobusowe na południe Rosji.

Natomiast sieć restauracji “Wkusno i Toczka” (następca McDonaldsa, który wycofał się z Rosji) tymczasowo zamyka wszystkie przedsiębiorstwa sieciowe w Rostowie nad Donem ze względu na bezpieczeństwo pracowników i gości.

Szef Ministerstwa Rozwoju Cyfrowego Maksut Szadajew zaapelował do współobywateli o telefonowanie ze słowami wsparcia do swoich bliskich.

W Polsce narady ws. bezpieczeństwa kraju

O godzinie 18:45 w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów odbędzie się spotkanie Mateusza Morawieckiego z szefami resortów obrony, spraw wewnętrznych i przedstawicielami służb – przekazał rzecznik rządu Piotr Müller.

Później narada przeniesie się do Biura Bezpieczeństwa Narodowego, gdzie specjalne spotkanie zwołał prezydent Andrzej Duda.

W poniedziałek Moskwa nie pracuje

Mer Moskwy Siergiej Sobianin przekazał, że w związku prowadzeniem działań antyterrorystycznych poniedziałek 26 czerwca będzie dniem wolnym od pracy. „Sytuacja jest trudna. Aby zminimalizować ryzyko, podjąłem decyzję o ogłoszeniu poniedziałku dniem wolnym od pracy – z wyjątkiem urzędów i przedsiębiorstw o ​​cyklu ciągłym, kompleksu wojskowo-przemysłowego, służb miejskich” – poinformował Sobianin. „Proszę o powstrzymanie się od podróżowania po mieście. Możliwe jest zablokowanie ruchu w niektórych dzielnicach i na niektórych drogach. Służby miejskie są w stanie najwyższej gotowości”.

Most na rzece Oka

Eksperci wskazują, że kluczowym punktem przeprawy oddziałów Prigożyna do Moskwy jest teraz most nad rzeką Oka, tuż za miastem Kaszyra w obwodzie moskiewskim. To zaledwie dwie godziny drogi od stolicy kraju. Jeśli rosyjskie siły zbrojne mostu nie wysadzą, droga do Moskwy dla wagnerowców będzie w zasadzie otwarta.

Bunt w moskiewskich Butyrkach

Dziennikarka „Gazety Wyborczej” Wiktora Bieliaszyn twierdzi, że w moskiewskich aresztach śledczych i więzieniach znanych z najsurowszych warunków trwa bunt. Chodzi o „Wodnika” i „Butyrki”. Według ekspertów, poza własnymi oddziałami to właśnie więźniowie mogą być największą „siłą” Prigożyna.

Już wcześniej w sieci pojawiały się niezweryfikowane informacje o tym, że wagnerowcy masowo wypuszczają skazanych z innych więzień.

Cichanouska: to nasza szansa na wypchnięcie rosyjskich wojsk z Białorusi

„Najważniejszym zadaniem wszystkich Białorusinów jest teraz zachowanie bezpieczeństwa i suwerenności naszego kraju. Uratowanie kraju przed tym, w co zmieniła się Rosja. Musimy być przygotowani na każdy scenariusz” – powiedziała w sobotę popołudniu liderka białoruskiej opozycji cytowana przez Biełsat. „Nie możemy oczekiwać, że Rosja po prostu wycofa się z Białorusi. Teraz mamy najlepszą szansę na wypchnięcie rosyjskich wojsk z naszego kraju. Jeśli ta szansa zostanie zmarnowana, Rosja zrobi z nami to samo, co zrobiła z Ukrainą”.

Ukraina informuje o postępach kontrofensywy

Według ukraińskich agencji informacyjnych Kijów wyzwolił terytoria w pobliżu miasta Krasnohoriwka w obwodzie donieckim, które od 2014 roku były okupowane przez prorosyjskich separatystów. Informację przekazał Ołeksandr Tarnawski, dowódca zgrupowania operacyjno-strategicznego Tawria. „Ruch naszych sił trwa”, napisał Tarnawski w serwisie Telegram. „Są namacalne sukcesy i postępy”.

Alarmy bombowe w kilku instytucjach w Moskwie

BBC Russia poinformowało o ewakuacji kilku budynków w centrum Moskwy. Chodzi o instytucje kultury znajdujące się blisko Kremla (m.in.: Muzeum Puszkina i Galerię Trietriakowską), a także galerie handlowe.

Nie pomagajcie Rosji, czekajcie na nasz sygnał

Pułk Kalinowskiego, ochotnicza jednostka Sił Zbrojnych Ukrainy złożona z Białorusinów, opublikowała film z odezwą do rodaków. „Zbliżają się sprzyjające warunki do zniszczenia dyktatury. To początek końca wielkiej tyranii. Apeluję do wszystkich Białorusinów – nie uczestniczcie w wewnętrznym konflikcie Rosji” – mówi w filmie dowódca pułku. „Czekajcie na nasz sygnał. Nadchodzi czas wolności!”.

Moskwa w zasięgu wagnerowców?

Po analizie informacji dostępnych w sieci za niemal pewne można uznać, że wagnerowcy minęli Jelec w obwodzie lipieckim. To miejscowość położona 390 km na południe od Moskwy. To oznacza, że konwoje Prigożyna do stolicy Rosji mogą dotrzeć jeszcze dziś.

Nikt nie wyjechał – powtarza Kreml

Pisze Agnieszka Jędrzejczyk

Ekipa Putina – jakby wyciągając naukę z zachowania ukraińskich przywódców, którzy 22 lutego 2022 odmówili wyjazdu z Kijowa – stale powtarza, że nikt z kremlowskiej wierchuszki nie wyjechał z Moskwy.

“Najwyższe kierownictwo Rosji pozostaje w regionie stołecznym, na swoich stanowiskach„ – depeszuje TASS i tłumaczy: ”W sieciach społecznościowych pojawiły się informacje, że prezydent Rosji Władimir Putin, premier Michaił Miszustin i wiceprzewodniczący Rady Bezpieczeństwa Dmitrij Miedwiediew mieli opuścić Moskwę. Jednak ich przedstawiciele zdementowali te informacje. «Putin pracuje na Kremlu» – zapewnił rzeczniku Putina Pieskow”.

Dowodem na to mają być rozmowy telefoniczne Putina z liderami Białorusi, Uzbekistanu i Turcji. Oraz to, że zaczął on podpisywać ustawy z ostatniej sesji parlamentu. „Michaił Miszustin odbywa w swoim miejscu pracy szereg spotkań z członkami rządu, m.in. w sprawie rozwoju przemysłu lotniczego w Kazaniu” – podaje serwis prasowy rządu. Zaś "marszałek Dumy Wiaczesław Wołodin pozostaje w swoim miejscu pracy. Odwołał wizytę w Wietnamie z powodu «nieprzewidzianej sytuacji»”

Gubernator obwodu lipieckiego: konwoje wagnerowców przejeżdżają, ale wszystko jest pod kontrolą

Igor Artamonow przesłał na Telegramie wiadomość, w której informuje mieszkańców obwodu lipieckiego, że przez region przemieszcza się grupa Wagnera. „Sytuacja jest pod kontrolą. Nie ma awarii w działaniu infrastruktury krytycznej” – stwierdził w oświadczeniu. „Przypominam, że mieszkańcom stanowczo zaleca się pozostanie w domach”.

Artamanov nie wspomniał o próbach zatrzymania lub spowolnienia przejazdu najemników Prigożyna.

Propaganda Kremla także potwierdza, że wagnerowcy pokonali kolejne 150 km z Woroneża i wchodzą do Lipiecka. Stamtąd do Moskwy mają jeszcze ponad 450 km.

W sieci można znaleźć filmy, na których widać, jak wagnerowcy przebijają się przez improwizowane blokady na drodze do Moskwy. Z nagrań wynika, że przejazd konwojów miały uniemożliwić zapory z piaskarek i tirów ustawionych na autostradzie M-4 łączącej stolicę z południem kraju.

Nieograniczone kontrole osobiste na ulicach Moskwy

Moskiewska prokuratura opublikowała na swoim kanale w serwisie Telegram ostrzeżenie, że w ramach operacji antyterrorystycznej zmieniane są zasady korzystania z transportu osobistego, środków komunikacji, a także przeszukań osobistych. Siły bezpieczeństwa będą miały prawie nieograniczone uprawnienia do kontroli.

Ponadto prokuratura przestrzegała przed "zniekształcaniem oficjalnych informacji oraz rozpowszechnianiem w jakikolwiek sposób nieprawdziwych informacji”. Jeśli takie działania zostaną wykryte, „odpowiedzialność prawna, w tym odpowiedzialność karna” nastąpi natychmiast.

Rosjanie pozostali bierni – mówi z ulgą szef rosyjskiego wywiadu Siergiej Naryszkin

„W tej chwili jest jasne, że próba poruszenia społeczeństwa, rozbudzenia w nim najciemniejszych aspiracji, rozpalenia bratobójczej wojny domowej nie powiodła się. Rosjanie wykazali się obywatelską dojrzałością, umiejętnością odróżniania prawdy od kłamstwa” – ogłosił Naryszkin.

Na prośbę RosKomNadzoru sieć społecznościowa „VKontakte” zablokowała społeczność PKW „Wagner” . Chodzi o „zapobieżenie rozprzestrzenianiu się wezwań do udziału w buncie wojskowym”.

Propaganda nadal twierdzi, że wybuch w bazie paliw w Woroneżu spowodowany był rozszczelnieniem się zbiornika (a nie uderzeniem z helikoptera rosyjskiej armii, która nie chciała, by paliwo dostało się w ręce wagnerowców). Podała jednak informację, że mieszkańcy miasta “wcześniej widzieli lub słyszeli przelatujący helikopter”. Wybuch zniszczył prywatne samochody na parkingu i okna w bloku. Woroneż, położony prawie 400 km od granicy z Ukrainą, do tej pory pozostawał w bezpiecznej strefie.

Rostow nad Donem. Najemnicy z grupy Wagnera na ulicach

Jaki charakter ma bunt Prigożyna?

Żądania, które do tej pory wysunął dowódca wagnerowców mają charakter stricte polityczny. Chodzi o dymisję ministra obrony Siergieja Szojgu i szefa sztabu generalnego Walerija Gierasimowa. Zausznicy Putina pozostają w konflikcie od dłuższego czasu. Sam Prigożyn już w maju oskarżał ich publicznie o odpowiedzialność za straty poniesione pod Bachmutem. Analitycy spodziewają się, że kolejne żądania Prigożyna mogą rosnąć wraz z postępami kampanii, którą prowadzi. Plan wojskowy wydaje się być prosty: wysłać kilka tysięcy najlepszych żołnierzy do Moskwy w nadziei, że urzędnicy uciekną, a stolica szybko upadnie. Tymczasem przyczółek w Rostowie nad Donem ma zapewnić Prigożynowi bezpieczeństwo. Wyzwaniem ma być jednak zaopatrzenie sił, które nacierają na Moskwę.

Na ten moment nie znamy horyzontu otwartego kryzysu politycznego w Rosji. Całą sytuację należy obserwować z względnym spokojem. Na stole z pewnością są różne scenariusze: nie tylko eskalacja, również zakulisowe rozmowy.

Z propagandy wynika, jaki chaos panuje na Kremlu

Pisze Agnieszka Jędrzejczyk

Po pierwsze – próbują ustalić, na kogo mogą liczyć (w kraju i za granicą: gubernatorzy zgłaszają się z deklaracjami lojalności, a Putin dzwoni po dawnych sowieckich republikach).

Po drugie – co się dzieje tam, gdzie są wagnerowcy (oficjalna wersja tego, co się stało w składzie paliw w Woroneżu, to „rozszczelnienie się zbiornika” – jest za wcześnie, żeby taki komunikat był prawdziwy, a jednak to podali).

Po trzecie – muszą ogarnąć cały chaos informacyjny i sprzeczne komunikaty w sieci. Co jest nowością – do tej pory Kreml panował nad przekazem. Teraz zaś co i rusz dementuje informacje z Telegramu, jakoby Putin czy inny jego współpracownik uciekł z Kremla, albo że cywile nie mogą wjeżdżać i wyjeżdżać z Moskwy.

No i na koniec – muszą przeciwdziałać rozpadowi struktur państwa: transportu, zaopatrzenia, energii.

• Co zrobić z dziećmi wywiezionymi na letnie obozy na południu Rosji (komunikat do rodziców: „Wszystko pod kontrolą”);
• Czy nie zabraknie jedzenia w sklepach („Wszystko pod kontrolą”).
• Co zrobić z ludźmi, którzy utknęli w korku na autostradzie z Rostowa do Moskwy. Nie mają nawet wody
• Trzeba odwołać bale maturalne, ale cerkwie mają pozostać otwarte.
• Czy „infrastruktura krytyczna” jest bezpieczna
• I jak strzelać do siebie w miejscach pełnych cywili („Prosimy o niewychodzenie z domu, o ile to nie jest niezbędne”)

Najciekawiej na tym tle wyglądają powtarzane niezmiennie od rana – tak samo jak od 22 lutego 2022 – zapewnienia, że na zachodzie bez zmian. Rosja nadal świetnie sobie radzi na froncie.

Cerkiew zabiera głos

„Modląc się o pokojowe rozwiązanie obecnej sytuacji, jako zwierzchnik Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej wzywam tych, którzy chwytając za broń i gotowi są skierować ją przeciwko swoim współbraciom, aby ponownie się zastanowili. W obliczu wspólnego zagrożenia, trzeba być jednomyślnym, przezwyciężać pretensje i osobiste ambicje„ – napisał w oświadczeniu patriarcha Cyryl. ”Dzisiaj, kiedy nasi bracia walczą i giną na frontach, bezinteresownie wypełniając swój obowiązek, kiedy wrogowie dokładają wszelkich starań, by zniszczyć Rosję, każda próba zasiania niezgody w kraju jest największą zbrodnią, która nie ma usprawiedliwienia”.

Dużo bardziej dramatyczny komunikat wydał metropolita Tichon z diecezji Pskowskiej. Wzywa, by gromadzić się wokół Putina jak niegdyś wokół wielkiego kniazia i cara: „Zachowując swoją wiarę i przekonania, odłóżcie na bok spory i niezgody, bez względu na to, jak ważne mogą się wydawać stronom dzisiejszego konfliktu, i stańcie w jedności z tym, którego Opatrzność Boża ustanowiła w Rosji. Bez względu na to, jak ta osoba jest nazywana w historii: wielki książę, car, cesarz lub przewodniczący Komitetu Obrony Państwa i naczelny dowódca Sił Zbrojnych ZSRR. Dzisiaj prezydent Władimir Putin dźwiga ten ciężar, krzyż i odpowiedzialność. Dziś bez przesady jest to historyczny wybór dla wszystkich i dla wszystkich”.

Kolejny komunikat Prigożyna

W nagraniu opublikowanym przez własne służby prasowe Jiewgienij Prigożyn chwali się, że w drodze do Rostowa nie zabito ani jednej osoby, a kwaterę główną Południowego Okręgu Wojskowego udało się zdobyć bez oddania choćby jednego strzału.

„Dlaczego kraj nas wspiera? Ponieważ idziemy w marszu dla sprawiedliwości. Zostaliśmy trafieni, najpierw artylerią, potem helikopterami. Przeszliśmy bez ani jednego wystrzelonego pocisku, nie dotknęliśmy ani jednego poborowego. Nie zabiliśmy po drodze ani jednej osoby” – mówi Prigożyn. „Atakowało nas lotnictwo, helikoptery, samoloty, ale dotarliśmy do Rostowa. Bez jednej salwy zdobyliśmy budynek sztabu. Nie przeszkodziliśmy w pracy ani jednej osobie”.

I dalej: „Na ulicach ludzie wywieszają flagi PMC Wagner. W sklepach, gdy nasze chłopaki tam idą, ludzie proszą, żeby mogli za nich zapłacić, ponieważ chcą zrobić coś dobrego”.

Kanały Prigożyna twierdzą też, że wszystkie siły w obwodzie lipieckim przeszły na jego stronę.

Punkty zapalne

Reuters poinformował, że rosyjskie helikoptery wojskowe otworzyły ogień do kolumny wagnerowców, która jest w drodze do Moskwy. Do tej pory próby spowolnienia działań najemników Prigożyna nie przyniosły skutku. Przez większość kraju Wagnerowcy przechodzą nie napotykając oporu lokalnych służb.

W mediach społecznościowych pojawiają się filmy, na których widać mieszkańców Rostowa nad Donem uciekających z centrum miasta, gdzie wybuchł pożar. Nie wiadomo, co było przyczyną — niektóre rosyjskie media mówią o eksplozji, ale nie jesteśmy w stanie zweryfikować tych informacji.

Świat się konsultuje, Putin dzwoni do garstki przyjaciół

Rzecznik polskiego rządu Piotr Muller poinformował, że premier Mateusz Morawiecki od rana przeprowadza konsultacje ws. sytuacji w Rosji. Miał rozmawiać m.in. z przewodniczącym Rady Europejskiej. Wcześniej informacje o monitorowaniu przebiegu zdarzeń przekazał prezydent RP Andrzej Duda.

W Wielkiej Brytanii spotka się dziś za to rządowy komitet kryzysowy Cobra. Premier Rishi Sunak zapowiedział też, że o konflikcie w Rosji będzie rozmawiać z innymi międzynarodowymi sojusznikami.

Tymczasem prezydent Rosji Władimir Putin, który nie ma zbyt wielu przyjaciół w regionie o sytuacji w kraju poinformował liderów Białorusi, Uzbekistanu i Kazachstanu. W rozmowie telefonicznej z Putinem prezydent Kazachstanu Kassym-Jomart Tokajew miał stwierdzić, że wydarzenia są „wewnętrzną sprawą Rosji”. „Porządek konstytucyjny i rządy prawa są warunkiem utrzymania prawa i porządku w kraju. Jest to gwarancja bezpieczeństwa publicznego i pomyślnego rozwoju społeczeństwa”, poinformowała administracja Tokajewa cytowana przez Novaya Gazeta Europa.

Rosja nie panuje nad przekazem

Pisze Agnieszka Jędrzejczyk

Telewizja rosyjska w programach „informacyjnych” kładzie nacisk na to, że armia Szojgu nie bombardowała wczoraj armii Prigożyna. To kolejne dementi w tej sprawie – co znaczy, że pierwsze wyjaśnienia (z nocy) nie wystarczyły.

W kolejnych wyjaśnieniach propaganda zwraca uwagę na takie rzeczy jak „metadane” w przesłaniu Prigożyna. Może to świadczyć o tym, że tym razem komunikat kierowany jest do ludzi czerpiących informacje z internetu, z kont na Telegramie. Wygląda więc na to, że propaganda Kremla nie panuje do końca nad przekazem w Rosji w sprawie akcji Prigożyna.

O godz. 14 czasu moskiewskiego RosKomNadzor podał, że w Moskwie i okolicach oraz w Woroneżu możliwe jest „ograniczenie pracy zasobów internetowych, [choć] praca Telegramu nie jest obecnie ograniczana”.

Jednocześnie, według doniesień medialnych, awarie komunikatora zaczęły się po godz. 11 czasu moskiewskiego. TASS, powołując się na serwis DownRadar, napisał, że awarie odnotowano m.in. w Moskwie, Sankt Petersburgu, Woroneżu i Wołgogradzie.

Kolumna Wagnerowców w obwodzie lipieckim

„Syberia” – taki napis namalowany czerwoną farbą na czołgu mieli zauważyć mieszkańcy kontrolowanego przez siły Prigożyna Rostowa nad Donem. Z relacji Reutersa wynika, że to deklaracja celu: Moskwa to nic, dotrzemy nawet na Syberię. Ponad milionowy Rostów, leżący na południu kraju w pobliżu granicy z Ukrainą, służy jako główny tylny węzeł logistyczny dla całych rosyjskich sił zaangażowanych w inwazję. Do Rostowa nad Donem mają kierować się oddziały Kadyrowa wspierające prezydenta Rosji Władimira Putina.

Drugim kluczowym punktem na mapie wewnętrznego konfliktu jest Woroneż, leżący 500 km na południe od Moskwy. Czoło kolumny wagnerowców ma być już jednak znacznie dalej, w obwodzie lipieckim co najmniej 80 km na północ od miasta. Władze regionu poleciły mieszkańcom by nie wychodzili z domów.

Miedwiediew: zdrada to droga do katastrofy

„Teraz najważniejszą rzeczą dla zwycięstwa nad wrogiem zewnętrznym i wewnętrznym, który chce rozerwać naszą Ojczyznę na strzępy, dla ocalenia naszego państwa, jest zjednoczenie się wokół Prezydenta, Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych kraju” – napisał na Twitterze były premier i prezydent Rosji Dmitrij Miedwiediew. „Podział i zdrada to droga do największej tragedii, powszechnej katastrofy. Nie pozwolimy na to. Wróg zostanie pokonany! Zwycięstwo będzie nasze!”.

Straty rosyjskiego lotnictwa

Rosyjska armia regularna zaangażowała lotnictwo w zwalczanie buntu wagnerowców. Z raczej marnym jak dotąd skutkiem. Wagnerowcy mieli zestrzelić już trzy rosyjskie śmigłowce szturmowe wysłane przez siły wierne Putinowi, by spowalniać marsz zrewoltowanych najemników w kierunku Moskwy. To cenne dla Rosjan maszyny Ka-52 i Mi-24. Zestrzelony przez wagnerowców miał zostać również samolot dowodzenia Ił-22M. W rękach wagnerowców pozostaje z kolei jedna z najważniejszych rosyjskich baz lotniczych na południu kraju, czyli Millerowo pod Rostowem nad Donem.

Zełenski o puczu Prigożyna

„Ten, kto wybiera ścieżkę zła, niszczy samego siebie” – tak prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski skomentował wydarzenia w Rosji. Dodał, że dotąd Rosja ukrywała swą słabość z pomocą propagandy. „A teraz chaos jest tak wielki, że nie ma tak wielkiego kłamstwa, które zdołałoby go zakryć” – mówił Zełenski.

Ukraińcy nie kryją złośliwej satysfakcji z przebiegu wydarzeń w Rosji. Niedługo po wybuchu rewolty wagnerowców Ministerstwo Obrony Narodowej Ukrainy opublikowało tweeta o treści. „Oglądamy to”.

Z kolei ukraińscy żołnierze na froncie wrzucają do mediów społecznościowych nagrania z popcornem w roli głównej.

Rosjanie bombardują własne miasto

Rosyjskie lotnictwo zbombardowało magazyn paliw w opanowanym przez wagnerowców Woroneżu. Eksplozja magazynu nastąpiła chwilę po przelocie nad nim śmigłowca szturmowego Ka-52.

Najprawdopodobniej siły wierne Putinowi zniszczyły magazyn po to, by spowolnić dalszy marsz wagnerowców w kierunku Moskwy i uniemożliwić im zatankowanie ciężkich pojazdów wojskowych. Wagnerowcy i tak jednak wykorzystują głównie pojazdy cywilne, w tym ciężarówki na których transportują gotowe do użycia czołgi i bojowe wozy piechoty wraz z załogami. W ten sposób mogą korzystać z cywilnych stacji benzynowych. Kolumna wagnerowców osiągnęła już rejon miejscowości Lipieck położonej ok 80 km na północ od Woroneża.

Putin: Nie pozwolimy by znów bracia zabijali braci

Publikujemy pełną treść oświadczenia Władimira Putina wygłoszonego do narodu o poranku, 24 czerwca.

„Apeluję do obywateli Rosji, do personelu Sił Zbrojnych, organów ścigania i służb specjalnych, do żołnierzy i dowódców, którzy walczą teraz na swoich pozycjach bojowych, odpierając ataki wroga, robiąc to bohatersko – wiem o tym, bo dziś w nocy rozmawiałem ponownie z dowódcami wszystkich kierunków.Apeluję również do tych, którzy podstępem lub groźbami zostali wciągnięci w kryminalną awanturę, zepchnięci na drogę poważnej zbrodni – zbrojnego buntu.

Dziś Rosja toczy twardą walkę o swoją przyszłość, odpierając agresję neonazistów i ich panów. Praktycznie cała machina militarna, gospodarcza i informacyjna Zachodu jest skierowana przeciwko nam. Walczymy o życie i bezpieczeństwo naszego narodu, o naszą suwerenność i niepodległość. O prawo do bycia i pozostania Rosją – państwem o tysiącletniej historii.

Ta bitwa, w której rozstrzygają się losy naszego narodu, wymaga zjednoczenia wszystkich sił, jedności, konsolidacji i odpowiedzialności. Kiedy wszystko, co nas osłabia, musi zostać odrzucone, wszelkie spory, które mogą i wykorzystują nasi zewnętrzni wrogowie, aby osłabić nas od wewnątrz. A zatem działania, które rozbiły naszą jedność, są w rzeczywistości zaprzaństwem wobec naszego narodu, naszych towarzyszy broni, którzy teraz walczą na froncie. To cios w plecy zadany krajowi i narodowi.

Taki cios zadano Rosji w 1917 roku, gdy kraj toczył I wojnę światową. I zwycięstwo zostało jej skradzione. Intrygi, sprzeczki, politykowanie za plecami wojska i ludu doprowadziły do potężnego wstrząsu, zniszczenia armii i upadku państwa. Utraty rozległych terytoriów. A w rezultacie – do tragedii wojny domowej. Rosjanie zabijali Rosjan, bracia – braci. Wszelkiego rodzaju awanturnicy polityczni i obce siły podzieliły kraj, rozerwały go na strzępy, osiągnęły samolubny zysk. Nie pozwolimy, żeby to się powtórzyło. Będziemy chronić zarówno nasz naród, jak i naszą państwowość przed wszelkimi zagrożeniami. W tym – przed wewnętrzną zdradą. A to, z czym mamy do czynienia, to właśnie zdrada.

Wygórowane ambicje i interesy osobiste doprowadziły do zdrady. Zdradzić nasz kraj, nasz naród i sprawę, za którą ramię w ramię z innymi naszymi jednostkami i pododdziałami walczyli i ginęli bojownicy i dowódcy grupy Wagnera. Bohaterowie, którzy wyzwolili Soledar i Artemowsk [Bachmut], miasta i miasteczka Donbasu, walczyli i oddali życie za Noworosję, za jedność rosyjskiego świata. Także ich i ich chwałę zdradzili ci, którzy próbują zorganizować bunt, popychając kraj w stronę anarchii i bratobójstwa. By doprowadzić go do tego, by został pokonany i poddał się.

Powtarzam, każdy wewnętrzny zamęt [smuta] jest śmiertelnym zagrożeniem dla naszej państwowości, dla nas jako narodu. To cios dla Rosji, dla naszego narodu. A nasze działania w obronie Ojczyzny przed takim zagrożeniem będą bezwzględne. Wszyscy, którzy świadomie weszli na drogę zdrady, którzy przygotowywali zbrojny bunt, wkroczyli na drogę szantażu i metod terrorystycznych, poniosą nieuchronną karę, odpowiedzą zarówno przed prawem, jak i przed naszym ludem.

Siły Zbrojne i inne agencje rządowe otrzymały niezbędne rozkazy, a w Moskwie, obwodzie moskiewskim i wielu innych regionach wprowadzane są obecnie dodatkowe środki antyterrorystyczne. Zdecydowane działania zostaną również podjęte w celu ustabilizowania sytuacji w Rostowie nad Donem. Sytuacja nadal jest skomplikowana, bo wręcz zablokowana jest praca władz cywilnych i wojskowych.

Jako prezydent Rosji i naczelny wódz, jako obywatel Rosji zrobię wszystko, aby bronić kraju, chronić porządek konstytucyjny, życie, bezpieczeństwo i wolność obywateli.

Ten, kto zorganizował i przygotował zbrojny bunt, kto podniósł broń przeciwko swoim towarzyszom broni, zdradził Rosję. I za to odpowie.

Tych, którzy są wciągani w tę zbrodnię, wzywam, aby nie popełnili fatalnego i tragicznego, niepowtarzalnego błędu, aby dokonali jedynego słusznego wyboru – zaprzestania udziału w czynach przestępczych.

Wierzę, że zachowamy i obronimy to, co jest nam drogie i święte, a razem z naszą Ojczyzną pokonamy wszelkie próby, staniemy się jeszcze silniejsi”

Nowe oświadczenie Prigożyna. Nie zamierza się poddać

Służby prasowe Wagnerowców na Telegramie opublikowały kolejny komunikat głosowy Jewgienija Prigożyna, dowódcy buntowników. "Prezydent głęboko się myli co do zdrady Ojczyzny. Jesteśmy patriotami naszej Ojczyzny, walczyliśmy i walczymy, a do spowiedzi nikt dobrowolnie nie przyjdzie na prośbę Prezydenta, FSB lub kogokolwiek innego. (...) Nie chcemy, aby kraj dłużej żył w korupcji, biurokracji i oszustwie” – przekazał Prigożyn.

Konflikt Prigożyna z rosyjskim dowództwem trwa już od jakiegoś czasu. Pisaliśmy o tym w OKO.press:

Rosyjski MON wystosował komunikat do oddziałów szturmowych PCM Wagner. „Zostaliście wciągnięci w kryminalną przygodę Prigożyna i udział w zbrojnym buncie. Zachowajcie ostrożność i jak najszybciej skontaktujcie się z naszymi przedstawicielami. Gwarantujemy bezpieczeństwo” – piszą.

„Mamy jednego głównodowodzącego. Nie dwóch, nie trzech. Jednego” – słowa Mariji Zacharowej, rzeczniczki ministerstwa spraw zagranicznych Rosji cytuje RIA Novosti. „I on wezwał nas wszystkich do zjednoczenia. To jest teraz najważniejsze (...) Są takie momenty w historii, kiedy nasze osobiste ambicje należy odłożyć na poźniej” – dodała Zacharowa.

Kadyrow: Rebelia musi zostać stłumiona

„Wszystko, co się dzieje, to nóż w plecy i prawdziwy wojskowy zamach stanu!” – napisał w oświadczeniu opublikowanym w mediach społecznościowych Ramzan Kadyrow. Czeczeński przywódca wyraził też pełne poparcie dla Władimira Putina. Nazwał go najlepszym strategiem, jedyną osobą, która ma pełną wiedzę na temat sytuacji na froncie.

Kadyrow zwrócił się też do Wagnerowców. „Nie dajcie się nabrać na prowokacje. Bez względu na to, jakie cele wam postawiono, bez względu na to, jakie obietnice wam złożono – bezpieczeństwo państwa i spójność rosyjskiego społeczeństwa w takim momencie jest ponad wszystko” – stwierdził Kadyrow.

W oświadczeniu czeczeńskiego przywódcy nie zabrakło też pogróżek. „Rebelia musi zostać stłumiona, a jeśli będzie to wymagało ostrych środków, to jesteśmy gotowi!” – napisał Kadyrow. Poinformował też, że jego oddziały zmierzają już w stronę „stref konfliktu”.

Świat monitoruje, ale nie komentuje

O sytuacji w Rosji, choć bez konkretów, wypowiedział się prezydent Andrzej Duda.

“W związku z sytuacją w Rosji odbyliśmy dziś rano konsultacje z Premierem i MON, a także z Sojusznikami. Przebieg wydarzeń za naszą wschodnią granicą jest na bieżąco monitorowany” – napisała na twitterze głowa państwa.

Inni przywódcy i przedstawiciele organizacji międzynarodowych wstrzymują się z komentarzem. Biały Dom poinformował, że prezydent Joe Biden został poinformowany o sytuacji. Francuskie władze twierdzą, że rozwojowi wydarzeń bacznie przygląda się Emmanuel Macron.

Mieszkanka Rostowa: całe centrum jest otoczone, ale nie ma paniki

Rosyjski oddział BBC publikuje anonimową relację mieszkanki Rostowa nad Donem. Miasto położone na południu Rosji jest kontrolowane przez buntowników Prigożyna.

„Całe centrum [miasta] jest otoczone i zablokowane. We wszystkich przejściach [podziemnych] są żołnierze, ale nieoznakowani. Zapytani, kim są, odpowiadają: »Jesteśmy po prostu dobrymi ludźmi«”, relacjonuje kobieta.

Sytuacja w mieście ma być spokojna: nie ma paniki. Mieszkańcy narzekają tylko na dezorganizację i odwołanie części zaplanowanych wydarzeń. Samochody są zawracane, komunikacja miejska kursuje po zmienionych trasach. Kawiarnie i sklepy wciąż są otwarte.

Wagnerowcy mieli zająć bazę lotniczą Millerowo

Rosyjskie lotnisko wojskowe w Millerowie w obwodzie rostowskim miało zostać opanowane przez zbuntowanych wagnerowców. Wagnerowcy pozwalają na starty rosyjskich śmigłowców bojowych z tej wielkiej bazy lotniczej – jednak tylko pod warunkiem, że na pokładzie znajdzie się jeden ze zbuntowanych najemników. Ma to być gwarancją, że śmigłowce nie zostaną użyte przeciwko siłom PMC Wagner.

Z kolei w obwodzie woroneskim w rejonie autostrady M4 wiodącej do Moskwy doszło do otwartych starć wagnerowców z siłami wiernymi Putinowi.

Według części źródeł rosyjskie lotnictwo miało również zbombardować autostradę, by uniemożliwić dalszy marsz wagnerowców w kierunku stolicy Rosji.

Ukraina o buncie Prigożyna: To początek wojny domowej

Jeszcze wczoraj w nocy ukraińskie reakcje na konfrontację Prigożyna z rosyjskim dowództwem wojskowym były co najmniej ostrożne. Dziś doradca szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy Mychajło Podolak stwierdził, że „jesteśmy świadkami początku wojny domowej”.

Według Podolaka to rozpoczęcie ukraińskiej kontrofensywy „definitywnie zdestabilizowało rosyjskie elity, pogłębiając wewnętrzne rozłamy”. Podolak podkreślił też, że buntownicy Prigożyna „zdobywają obiekty wojskowe, kwatery główne i całe miasta, nie napotykając na swojej drodze prawie żadnego oporu, rozbrajając przypadkowych żołnierzy i policjantów”.

"Putin ogłasza Prigożyna zdrajcą i wyjętym spod prawa i ogłasza odpowiednie rozkazy służbom specjalnym, ale nic się nie dzieje – kryzys rządów, rzeczywista utrata władzy. W tym samym czasie Wagner kontynuuje marsz na Moskwę. Ukraina nadal idzie własną drogą. Do granic w 1991 roku – zaznaczył Podolak.

Głos zabrał także szef ukraińskiego Głównego Zarządu Wywiadu gen. Kyryło Ołeksijowycz Budanow. Uznał, że nie ma przesłanek by twierdzić, że pucz jest teatrem maskującym działania zbrojne Rosji. „To realny konflikt”.

O szansach Ukrainy na przegrupowanie i wykorzystanie wewnętrznych konfliktów w Rosji pisał niżej Witold Głowacki: „Wynikający z tego logistyczny chaos będzie miał wpływ na sytuację rosyjskich jednostek na froncie przez długie dni a nawet tygodnie. Pojawią się braki w zaopatrzeniu w amunicję a nawet żywność – co będzie pogłębiało kryzys morale rosyjskiej armii”

Reuters: Najemnicy Prigożyna mogli zająć Woronież

Jedno ze źródeł w FSB przekazało agencji Reuters, że Wagnerowcy dotarli także do Woronieża. Miasto znajduje się około 500 km na południe od Moskwy. Rosyjskie źródła bezpieczeństwa twierdzą, że bojownicy przejęli tam kontrolę nad obiektami wojskowymi, zajęli też inne kluczowe budynki. Informacji nie da się jednoznacznie zweryfikować.

Dziennikarz serwisu śledczego Bellingcat, Christo Grozev napisał na Twitterze, że według „wielu raportów jednostki rosyjskiej armii poddają się Wagnerowcom, tak jak ci żołnierze [red – na zdjęciu] rzekomo w okolicach Woronieża”.

Sytuacja na froncie: możliwe postępy w Bachmucie

Pisze Witold Głowacki

Bunt wagnerowców zainicjowany przez Jewgienija Prigożyna to niewątpliwie dobra wiadomość dla Sił Zbrojnych Ukrainy prowadzących ofensywę na południu kraju i na niektórych odcinkach frontu w Donbasie. Rewolta wagnerowców ma druzgocący wpływ na nastroje i postawy części żołnierzy rosyjskich jednostek regularnych, w ogromnym stopniu dezorganizuje też działania rosyjskiej armii i paraliżuje jej logistykę. Na osłabionych za sprawą tego odcinkach frontu mogą wystąpić dogodne warunki do zintensyfikowania powolnie dotąd przebiegających ukraińskich działań ofensywnych.

W rejonie Bachmutu – do niedawna obsadzonym głównie przez wagnerowców, później zaś przez nich ubezpieczanym – już teraz mają koncentrować się ukraińskie jednostki, szykujące się do wykorzystania na większą skalę chaosu w rosyjskich szeregach. Według części źródeł wokół Bachmutu i na zapleczu tego odcinka frontu miało już dojść do otwartych starć między wagnerowcami i żołnierzami formacji wiernych Putinowi i ministerstwu obrony.

Według innych źródeł Ukraińcy mieli już osiągnąć pewne – trudne do precyzyjnego określenia – postępy w zachodniej części ruin Bachmutu, jeszcze kilka dni temu kontrolowanych w całości przez Rosjan.

Zbuntowani wagnerowcy operują w tej chwili przede wszystkim w obwodach rostowskim i woroneskim. W obu tych obwodach cześć jednostek rosyjskiej armii regularnej miała przejść na ich stronę. Tymczasem te jednostki stanowią odwód rosyjskich sił walczących na froncie.

Oba te obwody to także głębokie zaplecze rosyjskiego frontu w Ukrainie – od Mariupola po rejon Charkowa. Tędy przebiegają szlaki zaopatrzeniowe rosyjskich jednostek walczących na liniach obronnych na całym południu Ukrainy, w Donbasie i na północ od rzeki Doniec. Obecnie te szlaki są zablokowane – albo przed oddziały wierne Putinowi, albo przez wagnerowców. Wynikający z tego logistyczny chaos będzie miał wpływ na sytuację rosyjskich jednostek na froncie przez długie dni a nawet tygodnie. Pojawią się braki w zaopatrzeniu w amunicję a nawet żywność – co będzie pogłębiało kryzys morale rosyjskiej armii.

Do buntu wagnerowców doszło w dość nieoczekiwanym momencie, a wydarzenia błyskawicznie nabrały tempa. Ukraińska armia będzie potrzebowała kilku dni, by najpierw prawidłowo zidentyfikować najbardziej osłabione za sprawą rewolty odcinki rosyjskiej obrony a następnie skoncentrować tam własne siły zdolne do wykorzystania sytuacji.

Putin potwierdza: Rostów nad Donem jest zablokowany

„Zdecydowane działania zostaną podjęte w celu ustabilizowania sytuacji w Rostowie nad Donem. Sytuacja nadal jest skomplikowana, bo wręcz zablokowana jest [red. – tam] praca władz cywilnych i wojskowych”, stwierdził Władimir Putin podczas porannego przemówienia.

Gubernator Rostowa Wasilij Gołubiew wezwał mieszkańców miasta, aby nie wychodzili z domów „W związku z obecną sytuacją proszę o powstrzymanie się od podróży do centrum miasta i w miarę możliwości o niewychodzenie z domów” – napisał.

Poniżej mapka, na której zaznaczyliśmy najważniejsze lokalizacje dla zrozumienia sytuacji. Do tej pory potwierdzono dwa kierunki działań najemników z Grupy Wagnera: opanowanie Rostowa nad Donem oraz przemieszczanie sił na północy przez okręg woroneski, najprawdopodobniej w kierunku Moskwy.

Wagnerowcy: Putin dokonał złego wyboru

Po przemówieniu Putina na kanale Grupy Wagner na Telegramie pojawił się krótki komunikat: “Pypa (Putin) dokonał złego wyboru. Tym gorzej dla niego. Wkrótce będziemy mieć nowego prezydenta”.

To była ciężka noc dla Ukrainy

Mimo chaosu po buncie grupy Wangera Rosja kontynuuje ostrzał ukraiskich miast. Tragicznie zakończył się atak na Kijów. Tam fragment pocisku manewrującego spadł na zabudowania mieszkalne. Władze informują, że zginęły trzy osoby, osiem zostało rannych. Rosjanie wystrzelili też prawie 400 rakiet na obwód Chersoński. Zginęły cztery osoby, sześć kolejnych , w tym dziecko, zostało rannych. Osiem osób, w tym dwoje dzieci zginęło w ostrzale obwodu dniepropietrowskiego. Rakiety S-300 spady na Charków, gdzie obyło się bez ofiar. „Jedna rakieta uderzyła w ziemię w strefie przemysłowej obwodu chołodnohirskiego, uszkodzonych zostało 10 samochodów” – mówił Oleg Synegubow, dowódca tamtejszego okręgu wojskowego.

Brytyjski wywiad: najemnicy przemieszczają się na północ w stronę Moskwy

Brytyjskie ministerstwo obrony poświęciło swój codzienny raport konfrontacji pomiędzy założycielem PCM Wagner, Jewgienijem Prigożynem a rosyjskim dowództwem wojskowym.

Departament zauważa, że najemnicy przekroczyli granicę w co najmniej dwóch miejscach. Potwierdzają też zajęcie przez Wagnerowców kluczowych obiektów bezpieczeństwa w Rostowie nad Donem, w tym kwaterę główną, która kieruje rosyjskimi operacjami wojskowymi. Kolejne jednostki mają przemieszczać się na północ przez okręg woroneski. „Niemal na pewno w celu dotarcia do Moskwy”, pisze brytyjski wywiad. Nie ma sygnałów o siłowych starciach pomiędzy najemnikami, a rosyjskimi siłami bezpieczeństwa.

„W nadchodzących godzinach lojalność rosyjskich sił bezpieczeństwa, a zwłaszcza rosyjskiej Gwardii Narodowej, będzie miała kluczowe znaczenie dla przebiegu kryzysu. Stanowi to największe wyzwanie dla państwa rosyjskiego w ostatnim czasie”, czytamy.

Po wystąpieniu Putina władze Moskwy ogłaszają, że odwołują wszystkie uroczystości końca roku szkolnego, w tym wielki miejski bal dla maturzystów w Parku Gorkiego. Dziś w Rosji obchodzony jest Dzień Młodzieży. Jeszcze o północy, mimo trwającej akcji Prigożyna, propaganda Kremla opublikowała przesłanie do młodych. Teraz władza ogłasza, że święto zostaje odłożone. Na razie – o tydzień

OSW: Nie można wykluczyć przewrotu pałacowego

Eksperci Ośrodka Studiów Wschodnich kreślą scenariusze na wypadek przedłużania się konfliktu. Chodzi zarówno o ewentualne roszady w kierownictwie Kremla, jak i morale rosyjskich sił na froncie. W najbardziej optymistycznym scenariuszu Ukrainie może udać się odbić tereny okupowane przez Rosjan.

• Jeśli konfrontacja będzie się przedłużać lub zwłaszcza jeśli Wagnerowcy bez oporu dotrą do Moskwy i dojdzie do dezintegracji obozu władzy, to nie wykluczony może być nawet przewrót pałacowy na Kremlu, ucieczka Putina i jego niektórych współpracowników. Kontrolę zapewne mogłoby przejąć kolektywne kierownictwo złożone z technokratów (np. premiera Miszustina i mera Moskwy Sobianina), które zapewne negocjować będzie z Prigożynem (jego wpływ na władzę znacząco wzrośnie) zasady podziału władzy i wpływów.
• Powyższe zjawiska kryzysowe najprawdopodobniej osłabią morale sił rosyjskich walczących na południu i wschodzie Ukrainy. Może nawet dojść do przerwania łańcucha dowodzenia, rozprzężenia i demoralizacji, skutkujących przyspieszoną ofensywą ukraińską. W optymistycznym scenariuszu może ona doprowadzić do szybkiego odbicia nawet całości okupowanych dotąd przez Rosję terytoriów Ukrainy, z Krymem włącznie.

Propaganda w czasie wojny: po oświadczeniu czas na rozrywkę

Jak donosi Agnieszka Jędrzejczyk, ekspertka OKO.press od rosyjskiej propagandy, po krótkim oświadczeniu Władimira Putina telewizja, w sposób charakterystyczny dla wszystkich miesięcy pełnoskalowej agresji, przełączyła się na program rozrywkowy.

„Tak bowiem wygląda dziś przekaz w Rosji: Putin zapowiada krwawą rozprawę z rosyjskimi żołnierzami, a potem mamy teleturniej, a nie transmisję z Jeziora Łabędziego (jak bywało w czasie przewrotów w latach 90.)”, zauważa Jędrzejczyk.

Putin o „smucie”

„Smuta to potworne zagrożenie, dlatego reagować będziemy okrutnie”, kontynuował Władimir Putin. Przypomniał cios zadany Rosji w 1917 r., gdy kraj toczył I wojnę światową. „Nie pozwolimy, aby to się powtórzyło, będziemy chronić zarówno nasz naród, jak i naszą państwowość przed wszelkimi zagrożeniami”

Dodał, że wojska rosyjskie otrzymały rozkaz zneutralizowania organizatorów zbrojnej rebelii. „Wierzę, że zachowamy i obronimy to, co jest nam drogie i święte. Razem z naszą Ojczyzną pokonamy wszelkie próby i staniemy się jeszcze silniejsi”.

Putin: To cios w plecy

Putin w krótkim oświadczeniu zapowiedział ukaranie „tych, którzy wywołali bunt”. Używał przy tym słownictwa z komunikatów FSB z nocy. Wysławiał też bohaterstwo Wagnerowców, których wykorzystuje się do niecnych celów.

Putin mówił: "Rosja prowadzi ciężka walkę o swoją przyszłość. Cała wojskowa i informacyjna machina zachodnia jest przeciwko nam. Dlatego podczas operacji specjalnej wszelkie spory muszą być zatrzymane. Wszelkie próby podziału społeczeństwa to cios w plecy.

Każdy, kto świadomie wkroczył na ścieżkę zdrady i przygotowywał zbrojną rebelię, zostanie surowo ukarany. Ujęci przy próbie buntu odpowiedzą natychmiast przed prawem i naszym narodem".

OSW: Akt desperacji, ale niebezpieczny dla władzy Putina

W najnowszej analizie sytuacji na szczytach rosyjskiej armii, Ośrodek Studiów Wschodnich pisze o niewielkich szansach powodzenia ewentualnego puczu ze strony Prigożyna. Eksperci zwracają jednak uwagę na wyraźne sygnały rozprzężenia w systemie władzy:

• Jak się wydaje bunt jest ze strony Prigożyna aktem desperacji i próbą radykalnej obrony przed neutralizacją, a nawet fizyczną likwidacją ze strony Armii. Ciągle wydaje się, że ma on małe szanse powodzenia (w postaci wymuszenia zmian kadrowych we władzach wojskowych i cywilnych Rosji) z uwagi na znaczące dysproporcje sił na niekorzyść Wagnerowców i ich uzależnienie od Armii w sferze uzbrojenia i amunicji. W związku z tym jest prawdopodobne, iż bunt zostanie stłumiony, a sam Prigożyn uwięziony lub zabity. Gdyby jednak doszło do przedłużających się starć zbrojnych lub żadna z większych jednostek wojskowych nie stawiłaby oporu posuwającym się najwyraźniej w kierunku Moskwy Wagnerowcom, mogłoby dojść do załamania się morale rosyjskich struktur siłowych i przyspieszonego procesu dekompozycji reżimu putinowskiego.
• Choć ciągle nie widać, aby ktokolwiek z aktorów politycznych czy siłowych w Rosji poparł Prigożyna i Wagnerowców, to samo dopuszczenie do otwartego buntu jest faktem bez precedensu w 23 letnim okresie rządów Putina i świadczy o oznakach rozprzężenia i erozji w systemie władzy.

Władimir Putin zabiera głos

Obronimy naród i państwo od wewnętrznej zdrady i zaprzedaństwa. Bohaterów Wagnera zdradzili ci, którzy zorganizowała bunt. Zostaną ukarani.

Aktualizacja, sobota 7 rano: Prigożyn ze swoimi oddziałami otoczył kwaterę główną Południowego Okręgu Wojskowego w Rostowie nad Donem, a jego żołnierze zajęli strategiczne pozycje w mieście. Twierdzi, że kontroluje wszystkie obiekty wojskowe Rostowa. W tym także lotnisko, siedziby FSB i MSW. Zapewnia, że jedynie po to, by lotnictwo szturmowe atakowało Ukraińców, a nie jego oddziały.

Opublikował też nowe wideo. Przybywa w nim w otoczeniu uzbrojonych po zęby wagnerowców do siedziby POW, gdzie wychodzą do niego wiceminister obrony gen. Junus-biek Jewkurow i zastępca dowódcy GRU, wywiadu wojskowego Rosji, gen. Władimir Aleksiejew (który pomagał tworzyć grupę Wagnera, a teraz ogłosił apel wideo do jej żołnierzy, by złożyli broń). Prigożyn atakuje ich mówiąc, że zabijają jego ludzi, a także cywili, zbombardowali autobus. Tamci zaprzeczają.

Prigożyn powtarza, że chce dostać szefa sztabu generalnego, Gierasimowa, oraz ministra obrony Szojgu. Póki ich nie będzie, jesteśmy tu, blokujemy Rostów i idziemy na Moskwę".

Rostów nad Donem to najważniejszy hub logistyczny dla rosyjskiej pełnoskalowej inwazji na Ukrainę. Jeśli Prigożynowi uda się choć przez jakiś czas trzymać go w szachu, może to mocno skomplikować sytuację na południowym froncie.

To nadal są rozsypane kawałki puzzla, z których nie da się ułożyć całego obrazka. Nie wiemy, jakie zamiary ma Prigożyn – czy chce naprawdę wywołać pucz, a może to tylko pozycja negocjacyjna (dość radykalna, to prawda) w negocjacjach wokół przejęcia kontroli nad Grupą Wagnera przez ministerstwo obrony Federacji Rosyjskiej. A może zasłona dymna w obliczu trudnej sytuacji na ukraińskim froncie, gdzie Siły Zbrojne Ukrainy prowadzą kontrofensywę?

W każdym razie wszystko wskazuje na to, że twórca rosyjskiej firmy najemniczej, zwanej Grupą Wagnera, Jewgienij Prigożyn wypowiedział Kremlowi posłuszeństwo. 23 czerwca wieczorem w serii komunikatów w mediach społecznościowych oskarżył rosyjskie wojsko o atak rakietowy na obozowiska PMC Wagner.

„Według informacji z terenu napad został przeprowadzony od tyłu, czyli przez wojsko Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej. Ci łajdacy rozpoczęli ataki rakietowe na nasze obozy. Zginęła ogromna liczba naszych żołnierzy. Podejmiemy decyzję, jak zareagujemy na tę zbrodnię. Następny krok należy do nas”, mówił Prigożyn.

Zapowiedział także odwet. „Rada Dowódców Wagnera podjęła decyzję: zło wyrządzone przez wojskowe kierownictwo kraju musi zostać powstrzymane”.

„Jest nas 25 tysięcy i zamierzamy dowiedzieć się, dlaczego w kraju panuje chaos. Jako rezerwę taktyczną przewiduje się 25 tys., a rezerwą strategiczną jest cała armia i cały kraj, każdy, kto chce dołączyć. Musimy położyć kres tej hańbie”, mówił dalej Prigożyn. Wezwanie do pospolitego ruszenia skierował do wszystkich Rosjan.

Sprawa karna za nawoływanie do buntu

Pierwsze zareagowało rosyjskie ministerstwo obrony, które stanowczo zaprzeczyło twierdzeniom Prigożyna. W komunikacie MON czytamy, że wszelkie wiadomości i nagrania wideo rozpowszechniane w sieci „nie odpowiadają rzeczywistości i są prowokacją informacyjną”.

Rzecznik prasowy Kremla, Dmitrij Pieskow przekazał, że prezydent Władimir Putin jest świadomy sytuacji. "Został poinformowany o wszystkich wydarzeniach (...) Podejmowane są niezbędne środki” – powiedział cytowany przez RIA Novosti. W sobotę 24 czerwca rano Pieskow zapowiedział, że w najbliższym czasie Putin wygłosi orędzie do narodu.

Tymczasem agencja TASS przekazała, że Narodowy Komitet Antyterrorystyczny Rosji wszczął postępowania karne przeciwko założycielowi PMC Wagner. „W związku z tymi wypowiedziami FSB Rosji wszczęła sprawę karną w sprawie nawoływania do zbrojnego buntu. Żądamy natychmiastowego zaprzestania nielegalnych działań”, czytamy w oświadczeniu przekazanym międzynarodowym agencjom prasowym.

Krótki komunikat przekazała także rosyjska prokuratura generalna. „Działania Prigożyna zostaną poddane właściwej ocenie prawnej w ramach postępowania karnego”, cytuje RIA Novosti.

„Cios w plecy kraju i prezydenta”

Na dłuższe oświadczenie FSB trzeba było czekać do godz. 23:30. „Wypowiedzi i działania Prigożyna są de facto nawoływaniem do rozpoczęcia zbrojnego konfliktu cywilnego na terytorium Federacji Rosyjskiej i ciosem w plecy rosyjskich żołnierzy walczących z profaszystowskimi siłami ukraińskimi” – podaje za FSB RIA Nowosti.

W tym samym komunikacie FSB wzywa najemników Prigożyna, by nie wykonywali rozkazów dowódcy. „Wzywamy bojowników PKW, aby nie popełniali nieodwracalnych błędów, zaprzestali wszelkich siłowych działań przeciwko narodowi rosyjskiemu, nie wykonywali zbrodniczych i zdradzieckich rozkazów Prigożyna oraz podjęli kroki w celu jego zatrzymania”.

Specjalny komunikat z przesłaniem do wagnerowców nagrał gen. Siergiej Surowikin. Wzywa ich do zaprzestania działań, opamiętania i wykonania woli prezydenta. „Jesteśmy tej samej krwi” – mówi na nagraniu Surowikin, który w czasie moskiewskiego puczu w 1991 roku jako dowódca batalionu rozkazał otworzyć ogień do demonstrantów.

Apel wydał też generał Władimir Aleksiejew, pierwszy zastępca szefa Głównego Zarządu Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej i wiceszef GRU. „Jakiekolwiek są wasze intencje, jest to cios w plecy kraju i prezydenta. Tylko prezydent ma prawo mianować najwyższy sztab dowódczy sił zbrojnych, a wy próbujecie wkroczyć w jego władzę. (...) Nie można sobie teraz wyobrazić większego ciosu dla wizerunku Rosji i jej sił zbrojnych”.

Aleksiejew – w ślad za FSB – nazywa działania Prigożyna „zamachem stanu”.

„Takiej prowokacji mogli dokonać tylko wrogowie Federacji Rosyjskiej. Proszę o zaprzestanie, nie było i nie będzie żadnego użycia broni przez siły zbrojne przeciwko waszym jednostkom.

Przemyślcie to jeszcze raz!” – apeluje Aleksiejew.

„Banda półgłówków” doprowadziła do katastrofy

Wcześniej służby prasowe Grupy Wagner opublikowały nagranie Prigożyna, w którym oskarżył on rosyjskie dowództwo o okłamywanie opinii publicznej w sprawie uzasadnienia inwazji na Ukrainę. Trzeba przyznać, że jego opowieść jest zdumiewająco bliska stanowi faktycznemu i zdecydowanie odbiega od propagandowej rosyjskiej narracji.

„Nie było szalonej agresji ze strony Ukrainy, a Ukraina nie zamierzała atakować Rosji razem z NATO. Ministerstwo Obrony, mówiąc o zbliżającej się ukraińskiej ofensywie, oszukało zarówno opinię publiczną, jak i prezydenta Rosji”, mówił. „Wojna była potrzebna, żeby Szojgu został marszałkiem i zdobył kolejny medal Bohatera Rosji. Chodziło także o to, żeby obsadzić Wiktora Medwedczuka [ukraińskiego oligarchę sprzyjającego Kremlowi – red.] na fotelu prezydenta Ukrainy”.

„Źle zaplanowana operacja” – tak Prigożyn opisał początek pełnoskalowej inwazji wojsk rosyjskich na Ukrainę. „Z jakiegoś powodu grupa banda półgłówków zdecydowała, że ​​są tak mądrzy, że nikt nie zrozumie, co robią podczas ćwiczeń i nikt ich nie powstrzyma, kiedy pojadą do Kijowa”.

Oskarżył też szefa rosyjskiego MON Siergieja Szojgu i szefa Sztabu Generalnego rosyjskich Sił Zbrojnych Walerija Gierasimowa o „ludobójstwo narodu rosyjskiego”. Poinformował, że w sprawie ich przewin złożył specjalne oświadczenie do Komitetu Śledczego Federacji Rosyjskiej. „Tak, oni powinni zostać pociągnięci do odpowiedzialności za ludobójstwo narodu rosyjskiego, zamordowanie dziesiątek tysięcy rosyjskich obywateli i przekazanie terytoriów rosyjskich wrogowi”, mówił.

Według założyciela i dowódcy Grupy Wagnera sytuacja na froncie jest dla Rosji zła, rosyjskie wojska wycofują na zaporoskim i chersońskim odcinku frontu,

„Siły Zbrojne Ukrainy przepychają się przez armię rosyjską, myjemy się krwią, nikt nie daje rezerw, nie ma kontroli” – mówił o sytuacji w Ukrainie Prigożyn.

Pojazdy opancerzone w Rostowie i Moskwie

Rosyjski oddział portalu BBC twierdzi, że FSB rozpoczęło blokadę dróg na autostradzie dońskiej (droga Moskwa-Woroneż-Rostów nad Donem). Dyżurującym funkcjonariuszom poleciła otworzyć ogień „w przypadku zagrożenia”. Według niepotwierdzonych informacji w kierunku Woroneża (i Moskwy) zmierza długa kolumna pojazdów PMC Wagner, co najmniej 72 jednostek.

BBC podało też, że w kierunku Rostowa nad Donem wyleciały dziesiątki samolotów z jednostkami sił specjalnych.

Specjalne środki ostrożności miały zostać wprowadzone także w Biełgorodzie.

BBC, a także portal 161, piszą o operacji „plan Twierdza”. Chodzi m.in. o zabezpieczenie najważniejszych obiektów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Moskwie. W sieci pojawia się coraz więcej filmów, które mają pokazywać ruch sprzętu opancerzonego na ulicach rosyjskiej stolicy.

Chwilę przed północą informacje o wzmocnieniu środków bezpieczeństwa na ulicach Moskwy potwierdził TASS. Informacje przekazały agencji rosyjskie organy ścigania. "Wszystkie najważniejsze obiekty, organy państwowe i obiekty infrastruktury transportowej objęto wzmocnioną ochroną” – podało źródło.