Sondaż: znów obawiamy się Rosji, wierzymy, że i u nas może być wojna

W sondażu Ipsos dla OKO.press i TOK FM zadaliśmy ankietowanym następujące pytanie: “Czy uważasz, że Rosja może w najbliższych latach zaatakować Polskę zbrojnie?”

• 48 proc. badanych uważa taki scenariusz za realny,
• 41 proc. jest przeciwnego zdania.

Jak widać, większość odpowiedzi nie jest kategoryczna, badani wybierają najczęściej odpowiedzi “raczej tak”, lub “raczej nie”, co świadczyć może o zdrowym podejściu Polaków do tej kwestii, faktem jest bowiem, że jako zwykli obywatele i obywatelki nie mamy dostępu do danych i faktów, które pozwalałyby z całą pewnością wyrobić sobie zdanie, jak duże i jak realne niebezpieczeństwo grozi nam ze strony Rosji w najbliższych latach.

Pytanie dotyczące zagrożenia militarnego dla Polski ze strony reżimu Putina zadajemy już po raz trzeci, wcześniej Ipsos zapytał o to badanych w marcu i w maju 2022 roku. Wówczas obserwowaliśmy dużą zmienność nastrojów.

W marcu 2022, 12 dni po tym, jak wojska rosyjskie rozpoczęły pełnoskalową agresję na Ukrainę, lęk przed tym, że wojna rozszerzy się na Polskę towarzyszył większości – agresję zbrojną na Polskę uważało za realną 54 proc. badanych. W maju poziom lęku gwałtownie spadł, wraz z niespodziewanymi kłopotami wojskowymi Rosjan w Ukrainie oraz mocną odpowiedzią Stanów Zjednoczonych, NATO i Unii Europejskiej. Agresję Putina przewidywało wówczas już tylko 34 proc. ankietowanych, a więc aż o 20 pkt proc. mniej niż dwa miesiące wcześniej.

Obawa przed wojną jako element „nowej normalności”

Różnice nastrojów w porównaniu z majem 2022 roku są tym bardziej zauważalne, gdy przyglądamy się poglądom badanych według ich sympatii partyjnych.

Wiosną dwa lata temu tylko wyborcy Prawa i Sprawiedliwości byli w większości przekonani, że atak Putina na Polskę jest realny. Wyborcy pozostałych ugrupowań byli o wiele bardziej beztroscy, odsetek wykluczających taki scenariusz sięgał niemal 70 proc. wśród sympatyków KO, Polski 2050 i Lewicy oraz przekraczał 80 proc. wśród Konfederatów.

Dziś te proporcje bardzo się wyrównały, wyraźnie odstają od reszty tylko zwolennicy Konfederacji:

Pogląd na temat możliwego ataku Rosji ujednoliciły się również pod względem wykształcenia badanych: w maju 2022 roku lęk przed wojną na terenie Polski gwałtownie spadał wraz ze wzrostem wykształcenia, dziś we wszystkich grupach – od osób z wykształceniem podstawowym do badanych z wykształceniem wyższym – mamy 48-49 proc. osób uważających atak Rosji za realny.

To ujednolicenie wynika zapewne z uświadomienia sobie, że ani wojna w Ukrainie, ani silna, agresywna Rosja używająca armii do realizacji imperialnych celów, nie są zjawiskami przejściowymi: nie mamy już złudzeń, że Ukraińcy z pomocą Zachodu mogą szybko pokonać Putina.

Widzimy również, że choć sankcje USA i Unii Europejskiej są dla Rosji dolegliwe, niewiele wskazuje, by doszło tam do buntu, bądź innej formy obalenia panującego reżimu.

Do tego propaganda rosyjska umiejętnie podbija lęki zachodnich społeczeństw: w przypadku Polski cyklicznie słyszymy o tym, że “Warszawa to tak naprawdę rosyjskie miasto”, nasz kraj jest również obiektem agresywnych wypowiedzi Władimira Putina. Ot choćby ostatnio w jego rozmowie z Tuckerem Carlsonem.

Na horyzoncie majaczy też możliwa wygrana w USA Donalda Trumpa, który daje do zrozumienia, że nie będzie się angażował w obronę krajów europejskich w przypadku rosyjskiej agresji.

Młodzi mężczyźni wypierają lęk?

Wciąż, tak jak dwa lata temu, kobiety obawiają się wojny bardziej niż mężczyźni. Atak Rosji na Polskę uznaje za możliwy 53 proc. kobiet i 42 proc. mężczyzn.

Szczególnie wyróżniają się tutaj najmłodsi mężczyźni w wieku 18-39 lat.

Co można wytłumaczyć w najprostszy możliwy sposób: podczas ewentualnego konfliktu to przede wszystkim oni walczyliby na froncie, co zapewne może być silnie wypieraną przez nich perspektywą.

Zobacz inne analizy lutowego sondażu Ipsos dla OKO.press i TOK FM:

• O Polsce po wyborach. Czy to zmiana na lepsze? Wyniki dadzą Tuskowi do myślenia.
• Większość Polaków obawia się wygranej Trumpa. Zobacz, kto by tego chciał.
• Odwracamy się od Ukraińców. Niechęć młodych i kobiet. Zaciekłość Konfederatów.
• Sondaż prezydencki: Hołownia przegrywa i nie wchodzi do drugiej tury. Ale…
• PiS spada, ale jeszcze się rusza. Konfederacja podnosi głowę. Lewica w tarapatach.
• Masowe poparcie dla protestu rolników. Zielony Ład oraz interes Ukrainy się nie liczą.

*Sondaż Ipsos dla OKO.press i TOK FM metodą mixed mode (CATI i CAWI) w dniach 22-26 lutego 2024 roku na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie dorosłych Polek i Polaków, N=1000;