Wyborów będą pilnować: prezesi sądów od Ziobry, zwolennicy Piebiaka i neo-sędziowie

Nowych komisarzy Państwowa Komisja Wyborcza powołała w uchwale z 27 marca 2023 roku. Jest ich 93. Na liście są głównie sędziowie, którzy za obecnej władzy awansują. To prezesi sądów z nominacji resortu ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, neo-sędziowie i osoby, które podpisywały listy poparcia dla kandydatów do neo-KRS. Głównie dla byłego wiceministra sprawiedliwości Łukasza Piebiaka, którego nazwisko pojawia się w aferze hejterskiej.

Nowymi komisarzami wyborczymi są też adwokaci i prawnicy z uczelni. PKW komisarzy powołuje na wniosek ministra spraw wewnętrznych i administracji, który przedstawia mu kandydatów. Teraz powołała nowych, bo poprzednim właśnie skończyła się pięcioletnia kadencja. Większa część z nich jest wybrana na kolejną już kadencję. Za pełnienie tej funkcji będą dodatkowo zarabiać ok. 6-7 tysięcy złotych brutto miesięcznie.

Na liście są m.in.:

• prezes Sądu Okręgowego w Krakowie Bartłomiej Migda;
• neo-sędzia Joanna Oliwa z Sądu Okręgowego w Warszawie, prywatnie partnerka członka neo-KRS Dariusza Drajewicza;
• prezes Sądu Apelacyjnego w Lublinie Jerzy Daniluk, który nie przeszedł testu na niezależność w SN;
• prezes Sądu Okręgowego w Elblągu Piotr Żywicki, którego żona Renata Żywicka jest już neo-sędzią SN;
• Andrzej Skowron, który pracował na delegacji w ministerstwie sprawiedliwości i był członkiem grupy na WhatsAppie Kasta/Antykasta;
• prezes Sądu Okręgowego w Słupsku Andrzej Michałowicz, prywatnie mąż członkini neo-KRS Joanny Kołodziej-Michałowicz.

Wszystkich nowych komisarzy powiązanych z obecną władzą lub korzystających ze zmian wprowadzonych przez nią w sądach, wyliczamy w dalszej części tekstu.

Komisarze wyborczy mają duży wpływ na organizację i przebieg wyborów w Polsce. Kodeks wyborczy daje im duże uprawnienia. Komisarze są przedstawicielami PKW na dany okręg w województwie. To oni mają nadzór nad przestrzeganiem prawa wyborczego, biorą udział w przygotowaniu wyborów samorządowych oraz powołują komisje wyborcze i obwody do głosowania. Zarządzają też druk kart do głosowania i ustalają zbiorcze wyniki wyborów z podległych im komisji. Mogą nawet uchylać uchwały komisji wyborczych.

Hermeliński: system wyborczy jest upolityczniany

OKO.press zapytało o nowych komisarzy - powiązanych z obecną władzą - byłego przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej Wojciecha Hermelińskiego.

Mówi on OKO.press: „W 2018 roku wprowadzono zmianę wyboru komisarzy wyborczych. Wcześniej powoływano ich na wniosek ministra sprawiedliwości i zostawali nimi głównie doświadczeni sędziowie. Teraz oprócz sędziów komisarzami mogą też być adwokaci, czy profesorowie z uczelni. Miałem obawy, że wpłynie to na poziom nowych komisarzy. Ale trochę się myliłem. Nie mam powodu, by obawiać się u nich o brak obiektywizmu”.

Hermeliński mówi dalej: „Sędziów stopniowo ruguje się z systemu organizacji wyborów z powodu niechęci do tego środowiska. Najpierw usunięto ich praktycznie z PKW, zastąpili ich członkowie wybierani przez partie w Sejmie. Zaś ostatnia nowelizacja prawa wyborczego usuwa ich z komisji wyborczych”.

Były przewodniczący PKW podkreśla: „Preselekcji kandydatów na komisarzy wyborczych dokonuje MSWiA. PKW dostaje tylko gotową listę. Może sprawdzić kandydatów, zgłosić zastrzeżenia i poprosić o nowych. Pytanie, czy ma na to czas”.

Czy neo-sędziowie z uwagi na wadliwość ich powołania przez nielegalną neo-KRS powinni być komisarzami wyborczymi? Hermeliński: „Nie mogę wykluczyć, że będą dobrze wykonywać swój urząd. Wcale nie muszą być gorsi. Ale z uwagi na ich powołanie [przez neo-KRS - red.] może być podważany ich status jako komisarzy”. Kodeks wyborczy mówi jednak, że komisarzem wyborczym może zostać osoba z wyższym wykształceniem prawniczym. Nominacja na sędziego nie jest konieczna.

Czy PiS upolitycznił proces wyborczy w Polsce? Były szef PKW: „Następuje upolitycznienie organów wyborczych. Ubolewam nad tym. Kiedyś byliśmy wzorem dla innych. Nasz system chwaliła Komisja Wenecka”.

Warto jeszcze przypomnieć, że protesty wyborcze do Sejmu będzie rozpoznawać powołana przez PiS Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN. Jest ona w całości obsadzona neo-sędziami. To również ta Izba decyduje o tym, czy wybory są ważne.

Lista nowych komisarzy wyborczych

Kodeks wyborczy przewiduje powołanie 100 komisarzy wyborczych. PKW powołała ich teraz 93. To głównie sędziowie. Ale też adwokaci, radcowie prawni, naukowcy z uczelni. W OKO.press publikujemy głównie nazwiska tych, którzy są powiązani z obecną władzą, awansują teraz lub podpisywali listy poparcia do nielegalnej neo-KRS. Lista jest według województw.

Dolnośląskie

• Sławomir Papierzański, neo-sędzia Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze. Podpisał listę poparcia do neo-KRS dla Dariusza Drajewicza.
• Michał Chudzik, neo-sędzia z Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim.
• Arkadiusz Rodziewicz, prezes Sądu Okręgowego w Świdnicy. Jest neo-sędzią tego sądu. Podpisał listy poparcia do neo-KRS dla Łukasza Piebiaka i Drajewicza.

Kujawsko-pomorskie

• Igor Zgoliński, neo-sędzia SN.
• Dariusz Kala, legalny sędzia SN.
• Jacek Grela, neo-sędzia SN.
• Krzysztof Dąbkiewicz, prezes Sądu Rejonowego w Toruniu. Podpisał listę do neo-KRS dla Piebiaka.
• Ewa Felińczak, prezes Sądu Okręgowego we Włocławku. Jest neo-sędzią tego sądu. Poparła listę do neo-KRS dla Piebiaka.

Lubelskie

• Agnieszka Jurkowska-Chocyk, neo-sędzia Sądu Apelacyjnego w Lublinie. Podpisała listę do neo-KRS dla Piebiaka.
• Krzysztof Niezgoda, prezes Sądu Okręgowego w Lublinie. Jest neo-sędzią lubelskiego sądu apelacyjnego. Podpisał listę do neo-KRS dla Piebiaka.
• Jerzy Daniluk, prezes Sądu Apelacyjnego w Lublinie. Jest neo-sędzią tego sądu. Media pisały, że został przeniesiony do sądu w Siedlcach, choć nadal pracował w Lublinie, dzięki czemu dostawał dodatek mieszkaniowy. Za tą decyzją stał Łukasz Piebiak, ówczesny wiceminister sprawiedliwości. Jego bratowa sędzia Elżbieta Daniluk z Sądu Okręgowego w Lublinie pracowała na delegacji w ministerstwie sprawiedliwości. Podpisał listę do neo-KRS dla Piebiaka. Legalni sędziowie SN po przeprowadzeniu testu na jego niezależność orzekli, że nie daje gwarancji bezstronnego i niezawisłego procesu. Przeprowadzenie testu stało się pretekstem dla Daniluka, by donieść na sędziów do Zbigniewa Ziobry.

Lubuskie

• Monika Zawartowska, prezes Sądu Rejonowego w Krośnie Odrzańskim. To ona przedłużała terminy do składania uzasadnień do wyroków dla Przemysława Radzika, gdy ten orzekał jeszcze w tym sądzie. Radzik już wtedy był zastępcą rzecznika dyscyplinarnego i ścigał sędziów za byle co.

Łódzkie

• Leszek Steć, neo-sędzia Sądu Apelacyjnego w Łodzi.

Małopolskie

• Rafał Sobczuk, prezes Sądu Rejonowego w Chrzanowie. Podpisał listę poparcia do neo-KRS dla Ireny Bochniak, Dagmary Pawełczyk-Woickiej i Krystyny Morawy-Fryźlewicz.
• Bartłomiej Migda, od 2022 roku jest prezesem Sądu Okręgowego w Krakowie. Zastąpił na tym stanowisku obecną przewodniczącą neo-KRS Dagmarę Pawełczyk-Woicką. Jest neo-sędzią sądu okręgowego. Był już komisarzem wyborczym. Zbierał podpisy pod listą poparcia dla Morawy-Fryźlewicz i sam ją poparł. Jako pełnomocnik zgłosił na II kadencję neo-KRS kandydaturę Pawełczyk-Woickiej oraz Ireny Bochniak.

Mazowieckie

• Łukasz Kluska, prezes Sądu Rejonowego w Pruszkowie. Jest neo-sędzią Sądu Okręgowego w Warszawie. Był już komisarzem wyborczym. Kluska kojarzony jest z Łukaszem Piebiakiem. Podpisał mu listę poparcia dla neo-KRS oraz dla Stanisława Zduna i Drajewicza. Startował do SN, ale neo-KRS nie dała mu nominacji.
• Izabela Szumniak, prezes sądu dyscyplinarnego przy Sądzie Apelacyjnym w Warszawie. Jej mężem jest Paweł Iwaniuk były już prezes Sądu Okręgowego Warszawa-Praga. Iwaniuk był jednym z obrońców Piebiaka w jego procesie dyscyplinarnym. Tego samego dnia - w grudniu 2020 roku - Szumniak wraz z mężem odebrała od prezydenta nominacje na neo-sędziów Sądu Apelacyjnego w Warszawie.

• Joanna Oliwa, neo-sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie. Jest partnerką członka neo-KRS Dariusza Drajewicza. Podpisała listę do neo-KRS dla Piebiaka, Jarosława Dudzicza i dla Rafała Puchalskiego.
• Małgorzata Kanigowska-Wajs, jest wiceprezesem Sądu Okręgowego w Warszawie. Jest też neo-sędzia tego sądu. Pracowała na delegacji w ministerstwie sprawiedliwości.
• Mariusz Królikowski, prezes Sądu Okręgowego w Płocku. Aktywny jest na Twitterze, nie kryje sympatii dla „dobrej zmiany” w sądach.
• Marta Łobodzińska, prezes Sądu Okręgowego w Radomiu. Jest neo-sędzią tego sądu.
• Konrad Mielcarek, neo-sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie.

Opolskie

• Liliana Krukowska, prezes Sądu Rejonowego w Opolu.
• Tomasz Wierzchowiec, w marcu 2023 roku prezydent powołał go na neo-sędziego Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu. To były prezes Sądu Rejonowego w Kluczborku. Znacząco awansował za obecnej władzy. Podpisał listy poparcia do neo-KRS dla Piebiaka, Morawy-Fryźlewicz i Dudzicza.

Podkarpackie

• Marcin Dudzik, neo-sędzia Sądu Okręgowego w Rzeszowie.
• Andrzej Skowron, sędzia Sądu Rejonowego w Tarnowie. Pracował na delegacji w ministerstwie sprawiedliwości. W styczniu 2021 roku neo-KRS dała mu nominację do nielegalnej Izby Dyscyplinarnej, ale prezydent go nie powołał. Jest niejako „sędzią dyżurnym” do podpisywania list poparcia do KRS. Cztery lata temu na I kadencję Rady poparł aż ośmioro kandydatów. W 2022 roku podpisał listy dla Macieja Nawackiego, Łukasza Piebiaka, Pawła Styrny, Grzegorza Furmankiewicza, Joanny Kołodziej-Michałowicz, Macieja Mitery i Jarosława Dudzicza. W 2022 roku w OKO.press i Onet ujawniliśmy, że Skowron był jednym z członków grupy dyskusyjnej na WhatsAppie Kasta/Antykasta, do której należeli sędziowie skupieni wokół Łukasza Piebiaka.

• Janusz Kmiecik, prezes Sądu Okręgowego w Krośnie. Jest neo-sędzią tego sądu. Zgłosił na II kadencję neo-KRS Grzegorza Furmankiewicza. Podpisał listę do neo-KRS dla Styrny i Furmankiewicza.
• Krzysztof Tryksza, prezes Sądu Rejonowego w Przemyślu.

Podlaskie

• Jacek Malinowski, neo-sędzia Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.
• Dorota Sosna, wiceprezes Sądu Okręgowego w Białymstoku.
• Jan Leszczewski, prezes Sądu Okręgowego w Łomży.
• Jacek Sowul, prezes Sądu Okręgowego w Suwałkach. Było o nim głośno w związku z jego spotkaniem w Wilnie z ówczesnym wiceministrem sprawiedliwości Łukaszem Piebiakiem. Sędzia Sowul nie był wtedy jeszcze prezesem sądu. Krótko po tym spotkaniu w kwietniu 2017 roku uchylił on wyrok uniewinniający działaczy KOD, którzy byli oskarżeni za zakłócenie wiecu wyborczego PiS. Później Sowul został prezesem sądu. Podpisał listę poparcia do neo-KRS dla Piebiaka.

Pomorskie

• Rafał Terlecki, neo-sędzia Sądu Apelacyjnego w Gdańsku i prezes Sądu Okręgowego w Gdańsku. Terlecki startował też do NSA i SN, ale tych awansów od neo-KRS już nie dostał. Podpisał listę do neo-KRS dla Joanny Kołodziej-Michałowicz i Anny Dalkowskiej.
• Andrzej Michałowicz, prezes Sądu Okręgowego w Słupsku. Jest też neo-sędzią tego sądu. Podpisał listę do neo-KRS dla Piebiaka. Prywatnie jest mężem członkini neo-KRS Joanny Kołodziej-Michałowicz. Sędzia Michałowicz podobnie jak Skowron był członkiem grupy Kasta/Antykasta na WhatsAppie.

Śląskie

• Beata Łabno, neo-sędzia Sądu Okręgowego w Katowicach.
• Mariusz Grążawski, neo-sędzia Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej.
• Karol Gondro, neo-sędzia Sądu Okręgowego w Częstochowie.

Świętokrzyskie

• Robert Dróżdż, wiceprezes Sądu Okręgowego w Kielcach. Jest neo-sędzią tego sądu. Podpisał listę do neo-KRS dla Piebiaka.
• Ryszard Sadlik, prezes Sądu Okręgowego w Kielcach. Podpisał listę do neo-KRS dla Piebiaka, Kołodziej-Michałowicz i Dudzicza.

Warmińsko-Mazurskie

• Mariusz Stachowiak, sędzia wojskowy. Podpisał listę poparcia dla Nawackiego.
• Piotr Żywicki, prezes Sądu Okręgowego w Elblągu. Jest neo-sędzia Sądu Apelacyjnego w Gdańsku. A jego żona Renata Żywicka jest już neo-sędzią SN. Oboje podpisali listy poparcia do neo-KRS dla Nawackiego, Piebiaka, Dudzicza i Kołodziej-Michałowicz.

Wielkopolskie

• Daniel Jurkiewicz, neo-sędzia Sądu Okręgowego w Poznaniu. Był pełnomocnikiem w konkursie do neo-KRS Marka Jaskulskiego. Jurkiewicz był już komisarzem wyborczym, a wcześniej był prezesem Sądu Rejonowego w Wągrowcu. Podpisał listę do neo-KRS dla Jaskulskiego, Dudzicza oraz Piebiaka. Ma być nowym prezesem poznańskiego sądu okręgowego.
• Ireneusz Kawęcki, wiceprezes Sądu Okręgowego w Kaliszu. Jest neo-sędzią tego sądu.
• Michał Jankowski, prezes Sądu Okręgowego w Koninie. Jest neo-sędzią tego sądu. Podpisał listę do neo-KRS dla Piebiaka i Jaskulskiego.
• Mateusz Bartoszek, prezes Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce. Jest neo-sędzią poznańskiego sądu okręgowego. Podpisał listę do neo-KRS dla Piebiaka, Dudzicza i Jaskulskiego. Ma być nowym prezesem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu.

Zachodniopomorskie

• Piotr Boguszewski, prezes Sądu Rejonowego w Koszalinie. Podpisał listę do neo-KRS dla Piebiaka.
• Marcin Myszka, neo-sędzia Sądu Okręgowego w Koszalinie. Podpisał listę do neo-KRS dla Kołodziej-Michałowicz, Piebiaka i Dudzicza.