W piątek Joe Biden spotkał się na wideokonferencji z Xi Jinpingiem. Przywódca Chin powiedział, że konflikt międzynarodowy "nie leży w niczym interesie". Z kolei prezydent Rosji w trakcie rozmowy z Macronem oskarżył Kijów o "zbrodnie wojenne", mówiąc, że Moskwa robi "wszystko, co możliwe", by uniknąć śmierci cywilów w Ukrainie.
UNHCR szacuje, że 6,5 mln Ukraińców zostało wewnętrznie przesiedlonych w wyniku wojny.
Poza tym, 3,2 mln osób uciekło za granicę, z czego ponad 2 mln do Polski.
"Oprócz osób, które musiały uciekać, około 13 milionów ludzi zostało poszkodowanych na obszarach najbardziej dotkniętych wojną na Ukrainie i potrzebuje pomocy humanitarnej i ochrony.
Wiele osób pozostaje uwięzionych w rejonach zaostrzającego się konfliktu i nie może zaspokoić swoich podstawowych potrzeb, takich jak żywność, woda i leki, ponieważ podstawowe usługi zostały przerwane" - informuje UNHCR - "Raporty humanitarne otrzymywane z tych obszarów są przerażające, dlatego nadal apelujemy o ochronę ludności cywilnej i infrastruktury cywilnej, przestrzeganie międzynarodowego prawa humanitarnego i apelujemy do krajów sąsiednich o dalsze otwarcie granic dla osób uciekających w poszukiwaniu bezpieczeństwa".
Kolejny odcinek cyklu "Goworit Moskwa" Agnieszki Jędrzejczyk w OKO.press:
Dziś mieliśmy w Moskwie wielkie święto – koncert na Łużnikach dla uczczenia rocznicy powrotu Krymu do macierzy. Oficjalnie – 200 tys. widzów (więcej niż w czasie Mundialu w 2018 roku!, chwaliła się propaganda), mnóstwo rosyjskich flag jak spod igły i tłum skandujący “RO-SI-JA”. Rosyjskie piosenki popularne w latach 50. w nowej aranżacji. Wszystko w godzinach pracy w piątek.
„Urodziłem się w Sowieckim Sojuzie/ Zrobiono mnie w ZSSR” – śpiewał Oleg Gazmanow (ur. 1951). Telewizja pokazała, że publiczności się to podobało.
Putin cytuje Ewangelię. I znika z ekranu Przybył sam Władimir Putin i “zwrócił uwagę na heroizm rosyjskiego wojska podczas operacji na Ukrainie”. Oraz zacytował Pismo Święte („Przychodzą mi na myśl słowa z Pisma Świętego: »Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich«” [J 15,13-17]). Poza tym powoływał się na kanonizowanego w 2000 roku XVIII-wiecznego rosyjskiego admirała Fiodora Uszakowa.
Niestety, siły wyższe nie przyszły z pomocą i przemówienie Putina zostało nagle przerwane: „Z powodu awarii technicznej” — wyjaśnił rzecznik Putina. Ale w wieczornej retransmisji w pierwszym programie państwowej TV wszystko wyglądało już w porządku. Po przemówieniu Putina tłum skandował „PU-TIN” i „RO-SI-JA”.
Czytaj całość:
David Cameron wiezie do Polski pomoc humanitarną dla uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy.
"Obecnie jadę do Polski z dwoma kolegami z Chippy Larder, aby przekazać naszą pomoc dla Czerwonego Krzyża. To będzie długa podróż, ale po drodze będę Was informował na bieżąco" - napisał w piątek były premier Wielkiej Brytanii na Twitterze.
"Przez ostatnie dwa lata co tydzień pracowałem jako wolontariusz w Chippy Larder, projekcie żywnościowym w moim lokalnym mieście, który pomaga rodzinom o niskich dochodach, wykorzystując nadwyżki żywności z supermarketów (a jednocześnie ogranicza marnotrawstwo żywności)"- pisze dalej Cameron.
W Czarnobajewce w obwodzie chersońskim zginął dowódca 8. armii południowego okręgu wojskowego Federacji Rosyjskiej generał broni Andriej Mordwiczew - wynika z informacji przekazanych przez doradcę szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy Ołeksija Arestowicza. Zaznaczył jednak, że są to informacje wstępne.
Arestowicz wyjaśnił, że 8 Armia jest odpowiedzialna za okupowane obszary obwodów donieckiego i ługańskiego.
Ukraińskie media informują, że rosyjskie wojsko wykorzystywało lotnisko w Czarnobajewce jako swoje stanowisko dowodzenia i punkt zbiórki samolotów.
Wcześniej Siły Zbrojne Ukrainy uderzyły na lotnisko w Czarnobajewce: zniszczyły stanowisko dowodzenia wojsk rosyjskich i samego dowódcę. "Według wstępnych danych, dowódca tej armii został zabity. Być może nie tylko on, ale i kilku innych generałów. Informacje te są uściślane" - powiedział doradca szefa kancelarii prezydenta.
W piątek ewakuowano 9145 osób korytarzami humanitarnymi z miast, które zostały zaatakowane przez wojska rosyjskie – poinformował wiceszef biura prezydenta Ukrainy Kyryło Tymoszenko na Telegramie. Podkreślił, że prawie 5 tys. osób wyjechało z Mariupola do Zaporoża, z czego 1124 to dzieci. Z obwodu sumskiego zaś ewakuowano tego samego dnia nieco ponad 4 tys. osób.
Szef MON Mariusz Błaszczak: "Przygotowujemy się do tego, by bardzo szybko stworzyć własną obronę przeciwlotniczą, korzystając z doświadczeń brytyjskich, nie mamy nic do stracenia" - powiedział w piątek na antenie TVP Info.
"Wyciągamy wnioski z tego, co dzieje się za naszą granicą i budujemy fundament bezpieczeństwa naszej Ojczyzny - ustawa o #ObronaOjczyzny, zwiększenie wydatków na obronność, modernizacja" - dodał - "Jest gotowy plan działania, zresztą wprowadzany w życiu już od 2015r. chodzi o zakupy nowoczesnego sprzętu. Myślę tu o rakietach Patriot, HIMARS, najnowocześniejszych samolotach F-35, czy Bayraktarach - dronach uderzeniowych" .
Illia Ponomarenko, reporter The Kyiv Independent, specjalizujący się w tematyce obronności: "Kolejne dowody wskazują na to, że Rosja zmienia taktykę na długotrwałą wojnę statyczną. Nowe zdjęcia Maxara pokazują kolejne rosyjskie prace fortyfikacyjne na północny zachód od Kijowa, pomiędzy Hostomelem a Ozerą".
Al Jazeera: Główny negocjator Rosji w rozmowach z Ukrainą powiedział, że Moskwa i Kijów zbliżyły się w swoich stanowiskach "tak jak tylko było to możliwe" w kwestii propozycji, by Ukraina stała się państwem neutralnym.
"Temat neutralnego statusu i nieprzystępowania Ukrainy do NATO jest jednym z kluczowych punktów rozmów, w tym punkcie strony maksymalnie zbliżyły swoje stanowiska" - przekonywał w piątek główny negocjator Rosji Władimir Medyński, cytowany przez rosyjskie agencje informacyjne.
We środę Kreml zapowiedział, że neutralna Ukraina na wzór Szwecji lub Austrii jest przedmiotem rozmów z Kijowem, które mają zakończyć trwającą od trzech tygodni rosyjską operację wojskową w tym kraju.
Ukraina odrzuciła jednak tę propozycję i oświadczyła, że chce, by jej bezpieczeństwo było gwarantowane przez siły międzynarodowe.
Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy: Federacja Rosyjska, próbując przywrócić zdolność bojową swoich jednostek na terytorium Ukrainy, planuje przenieść do Ukrainy niektóre jednostki ze 102. rosyjskiej bazy wojskowej w Armenii.
Siły Obronne Ukrainy kontynuują krok po kroku wyzwalanie tymczasowo okupowanego terytorium Ukrainy we wszystkich kierunkach, podkreślił Sztab Generalny.
Jak poinformował w piątek, łączne straty bojowe Rosji od 24 lutego do 18 marca wynoszą ok: 14 200 ludzi, 450 czołgów, 1 448 opancerzonych wozów bojowych, 205 systemów artyleryjskich, 72 MLRS, 43 jednostki obrony powietrznej, 93 samoloty, 112 śmigłowców, 879 pojazdów, 3 statki/łodzie, 60 zbiorników paliwa, 12 bezzałogowych statków powietrznych szczebla operacyjnego i taktycznego, 11 jednostek sprzętu specjalnego. Dane są na bieżąco aktualizowane. Obliczenia komplikuje duża intensywność działań wojennych.
Negatywny stosunek do Ukraińców przebywających w Polsce deklaruje zaledwie 5 proc. badanych, do Rosjan 35 proc., ale to wciąż mniejszość — wynika z sondażu Ipsos dla OKO.press
Sondaż Ipsos został przeprowadzony na zlecenie OKO.press dwa tygodnie po napaści na Ukrainę, w dniach 8-10 marca. Dwa tygodnie to już czas, kiedy ugruntowują się emocje i opinie, ale ciągle należy pamiętać o tym, że wyniki badania to przede wszystkim fotografia chwili.
Zwłaszcza, że brutalna i krwawa agresja Rosji wciąż trwa, widzimy ataki na cywili, do Polski przybyło już ponad 2 miliony uchodźców z Ukrainy. Coraz bardziej widoczna jest ksenofobiczna, antyukraińska narracja, a dziś — w piątek 18 marca — media na całym świecie obiegło nagrania z moskiewskiego wiecu poparcia dla Putina i wojny, w którym wzięło udział co najmniej 90 tys. osób (według oficjalnych danych rosyjskich – 200 tys.).
To wszystko może wpływać również na nasz stosunek do Ukraińców i Rosjan przebywających w Polsce, wyniki naszego sondażu należy więc traktować jako swego rodzaju stan wyjściowy — tak myśleliśmy w pierwszych tygodniach wojny, ale nie jest pewne, że podobnie będziemy myśleli za miesiąc.
Badanym zadaliśmy dwa bliźniacze pytania:
Wyniki sondażu omawia Michał Danielewski:
Zjednoczone Emiraty Arabskie z pomocą humanitarną dla Ukrainy
Dmytro Kułeba, szef ukraińskiego MSZ napisał w piątek na Twitterze: "Podczas naszej rozmowy minister spraw zagranicznych ZEA szejk Abdullah bin Zayed poinformował mnie o swojej niedawnej wizycie w Moskwie i wysiłkach na rzecz przywrócenia pokoju na Ukrainie. Omówiliśmy sposoby wzmocnienia współpracy dwustronnej, w tym w ramach ONZ. Jestem wdzięczny ZEA za zwiększenie pomocy humanitarnej dla Ukrainy".
Oficjalne agencje rosyjskie powołały się w piątek na anonimowego wysokiego urzędnika Departamentu Stanu USA, że w razie zawarcia porozumienia pokojowego Ukrainy z Rosją możliwe jest wycofanie części sankcji nałożonych na Rosję. Wygląda to na wewnętrzną, rosyjską zachętę do zawarcia porozumienia z Ukrainą. Jednocześnie bowiem obie agencje (TASS i RIA Nowosti) informują o zbliżaniu się stanowisk w negocjacjach ukraińsko-rosyjskich. Tym razem źródła są rosyjskie
Jakim cudem ukraińska armia aż tak skutecznie przeciwstawia się siłom zbrojnym potężnej Federacji Rosyjskiej? Gdzie Ukraińcy się tego wszystkiego nauczyli? Otóż przede wszystkim na froncie wieloletniej wojny w Donbasie - gdzie Rosjanie pokazali też wiele słabych punktów.
Rosja przygotowywała się do tej wojny przez cztery miesiące. A Ukraina przez osiem lat. Rosyjscy wojskowi czerpali ze swych doświadczeń w Czeczenii, Gruzji i Syrii oraz z okresu aneksji Krymu i pierwszej wojny w Donbasie. Wszystkie okazały się dla nich pułapką, o czym obszernie już pisaliśmy w OKO.press.
Tymczasem ukraińscy dowódcy od 2014 roku szykowali swą armię na tylko jedną ewentualność, czyli ponowny atak Rosji na ich kraj.
Efekty tych przygotowań widać było już w pierwszych dniach wojny. Dziś, po ponad 3 tygodniach, gdy Rosjanie kontrolują nie więcej niż kilkanaście procent powierzchni Ukrainy, niezwykle efektywna obrona ukraińskiej armii jest obiektem podziwu wojskowych i analityków z całego świata. Przecież Ukraina dysponuje o wiele mniejszym potencjałem wojskowym niż Rosja.
Ukraińcy osiągnęli to nie przypadkiem ani dzięki rosyjskim błędom.
Siły rosyjskie zbombardowały centrum kształcenia specjalistów atomistyki Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej – poinformowała w piątek agencja Unian, powołując się na wpis spółki Enerhoatom na Telegramie.
Ukrinform: 18 marca ewakuowano kolejnych 211 cywilów, w tym 43 dzieci, z miast Awdijiwka i Wuhledar w obwodzie donieckim.
"Kontynuujemy ewakuację ludności cywilnej z miejscowości położonych na linii frontu. Dziś z Awdijiwki wywieziono 28 osób, w tym 7 dzieci, a z Vuhledaru 183 osoby, w tym 36 dzieci. Ratujemy Ukraińców przed rosyjskimi mordercami" - napisał na Telegramie szef Donieckiej Obwodowej Administracji Wojskowej Pavlo Kyrylenko.
Wcześniej, 17 marca, 209 cywilów, w tym 42 dzieci, zostało ewakuowanych z miast frontowych obwodu donieckiego w bezpieczne miejsce.
W głównych wydaniach „Wiadomości” o 19:30 zarówno 16, jak i 17 marca znalazło się miejsce dla Donalda Tuska. O ile wcześniej TVP długo przekonywała widzów, że Tusk jest niemalże niemieckim agentem – np. powtarzając do znudzenia wycięty z kontekstu kilkusekundowy klip, w którym Tusk mówi „für Deutschland” – to w czasie wojny na Ukrainie stara się przedstawić przywódcę najważniejszej partii opozycyjnej jako polityka prorosyjskiego.
Według „Wiadomości” Tusk:
Wszystkie te zarzuty, dodajmy, przedstawione zostały w klasyczny dla manipulacji TVP sposób – za pomocą króciutkich, często trwających kilka lub kilkanaście sekund fragmentów materiałów filmowych ilustrowanych komentarzem dziennikarza oraz komentatorów TVP (w tej roli występowali publicyści prorządowych mediów, m.in. Tomasz Sakiewicz z „Gazety Polskiej”, Andrzej Stankiewicz z „Gazety Polskiej Codziennie” oraz Jacek Karnowski z „Sieci”).
Więcej o propagandzie TVP dotyczącej "Tuska sprzyjającego Rosji" pisze Adam Leszczyński w OKO.press:
W Sumach na skutek eksplozji zapaliły się magazyny. Mieszkańcom przekazano, by zamknęli okna i nie wychodzili na zewnątrz.
"Około godziny 16:00 w piątek w wyniku ostrzału artyleryjskiego zapalił się jednopiętrowy budynek magazynowy z farbami i lakierami na powierzchni ponad 6 tys. metrów kwadratowych. Do tej pory nie odnotowano żadnych ofiar" - napisała na Facebooku Państwowa Służba Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych.
Rozmowy przywódców Francji i Rosji.
AFP: Prezydent Francji Emmanuel Macron wyraził w piątek swoje "ogromne zaniepokojenie" losem ukraińskiego Mariupola podczas ponad godzinnej rozmowy z Władimirem Putinem, wzywając do " zakończenia oblężenia i zapewnienia dostępu pomocy humanitarnej" do miasta.
Podczas ostatniej z kilku rozmów telefonicznych między dwoma przywódcami od czasu inwazji Rosji, Macron "ponownie zażądał natychmiastowego przestrzegania zawieszenia broni" na Ukrainie - podało biuro prezydenta Francji.
Z kolei prezydent Rosji w trakcie rozmowy oskarżył Kijów o "zbrodnie wojenne", mówiąc, że Moskwa robi "wszystko, co możliwe", by uniknąć śmierci cywilów w Ukrainie.
"Zwrócono uwagę na liczne zbrodnie wojenne popełniane codziennie przez ukraińskie siły bezpieczeństwa" - powiedział Kreml o rozmowie Putina i Macrona - "W szczególności na masowe ataki rakietowe i artyleryjskie na miasta Donbasu" - dodał Kreml, odnosząc się do rosyjskojęzycznego wschodu Ukrainy, którego część jest kontrolowana przez promoskiewskich separatystów.
W rozmowie telefonicznej obaj przywódcy omówili również trwające rozmowy między Moskwą a Kijowem w sprawie zakończenia konfliktu na Ukrainie, które były "inicjatywą Francji".
Dwie osoby zginęły, a trzy zostały ranne w piątek w rosyjskich ostrzałach w Adwijiwce na wschodzie Ukrainy - poinformował szef władz obwodu donieckiego Pawło Kyryłenko.
"Rosjanie kontynuują ostrzały cywilów. Dziś w Awdijiwce pod ostrzałem znalazł się ośmiopiętrowy blok, sklep i budynek administracyjny. Według wstępnych informacji jest dwóch zabitych i trzech rannych" - napisał na Facebooku Kyryłenko. Przekazał, że ustalane są szczegóły.
BBC przekazało z kolei, że pojawiły się doniesienia o licznych ofiarach spowodowanych rosyjskim ostrzałem rakietowym koszar ukraińskiego wojska w Mikołajowie na południu Ukrainy. Według jednego ze źródeł zginęło co najmniej 45 osób.
AFP: Jedna osoba ciężko ranna, na razie nie ma żadnych ofiar śmiertelnych w wyniku ataku na teatr w Mariupolu. Nadal jednak ponad 1300 cywilów tkwi pod zniszczonym teatrem.
Jak informowaliśmy jeszcze wczoraj, co najmniej 130 osób przeżyło bombardowanie Teatru Dramatycznego w Mariupolu, zaatakowanego przez Rosjan. Mimo runięcia trzypiętrowej kondygnacji, część piwnic, w których ukryli się mieszkańcy miasta, pozostała nienaruszona.
Ukrinform: Siły Zbrojne Ukrainy robią wszystko, aby uniemożliwić wrogowi dalsze posuwanie się w kierunku Kijowa. Mówił o tym na briefingu generał brygady Ołeksandr Hruzewycz, zastępca szefa sztabu Dowództwa Wojsk Lądowych.
"Codziennie nasz dowódca jeździ po stolicy i regionie, sprawdzając stan gotowości naszych sił. Mogę was zapewnić, że wróg nie będzie posuwał się dalej. Zostanie zatrzymany" - powiedział Hruzewycz.
Dodał, że do obrony Kijowa i obwodu kijowskiego powstały dwa pierścienie obrony, których zadaniem jest powstrzymanie przeciwnika.
"W niektórych dzielnicach, a mianowicie w Browarach i Boryspolu, nieprzyjaciel powstrzymał się od aktywnej ofensywy jako takiej. Na lewym brzegu Dniepru są niewielkie próby działań, ale i one nie przyniosły rezultatu" - powiedział generał brygady. Jak twierdzi, na zachód od stolicy wróg jest powstrzymany w odległości ok. 70 km, co uniemożliwia prowadzenie ognia - oprócz ostrzałów rakietowych. Na wschodzie wróg został powstrzymany, ale przeciwnik ostrzeliwuje infrastrukturę - przekazał Hruzewycz.
Wojskowy dodał, że obecnie budowany jest skuteczny system obrony powietrznej. "Tylko w ciągu ostatnich kilku dni udało się zestrzelić dwa samoloty, helikopter i ponad sześć rakiet. Ale niestety, kiedy pocisk się rozbije, jego szczątki spadają i niszczą nasze domy oraz infrastrukturę cywilną" - przyznał.
Filmy opublikowane pod funkcjonującym międzynarodowo hashtagiem #Zelensky na TikToku mają ponad 600 milionów wyświetleń. Tiktokowi twórcy i twórczynie w ostatnich dniach stworzyli dziesiątki tysięcy wideo z prezydentem Ukrainy w roli głównej, publikując najnowsze wiadomości, fragmenty jego przemówień, romantyzując oraz komentując osobiście jego osobę. Hasztag #Ukraine ma na dzień dzisiejszy ponad 29,2 miliardy wyświetleń.
Media społecznościowe od początku wybuchu wojny w Ukrainie pełnią olbrzymią rolę komunikacyjną. Służą do komunikacji z bliskimi, tworzenia grup wsparcia, czy przekazywania informacji. Z drugiej strony jednak zwiększają dezinformację i strach, potęgują przebodźcowanie i zmęczenie.
Jak sytuacja aktualnie wygląda na TikToku? Zapytaliśmy ukraińskie twórczynie internetowe i przeanalizowaliśmy treści publikowane na tej platformie. Wszystkie należą do pokolenia Z, ludzi urodzonych między 1995 a 2010 rokiem. To „Z” ma niewiele wspólnego ze znakiem zwycięstwa Putina.
Więcej o wojnie na TikToku pisze dla OKO.press Julia Święch:
Stany Zjednoczone przekażą prawie 48 mln dolarów na wsparcie ukraińskich uchodźców w Polsce - przekazał w piątek ambasador USA w Polsce Mark Brzezinski.
Stany Zjednoczone przekażą łącznie ponad 186 milionów dolarów dodatkowej pomocy humanitarnej na wsparcie przesiedleńców wewnętrznych w Ukrainie i ponad trzech milionów uchodźców, którzy ucierpieli w wyniku prowadzonej przez Rosję wojny.
"Dodatkowa pomoc humanitarna dla uchodźców w krajach sąsiadujących z Ukrainą obejmuje zapewnienie żywności, bezpiecznej wody pitnej, ochrony, schronienia i doraźnej opieki zdrowotnej dzięki wsparciu naszych partnerów międzynarodowych i pozarządowych. Środki te pomogą również ofiarom konfliktu w utrzymaniu kontaktu z członkami rodzin, którzy zostali rozdzieleni, a także, w miarę możliwości, w łączeniu rodzin" - informuje sekretarz stanu Anthony Blinken.
Dziennikarka telewizji Hromadske może być przetrzymywana przez Rosjan.
"Nasza dziennikarka Wiktoria Roszczyna jest przetrzymywana w niewoli przez rosyjskich okupantów. Relacjonowała wydarzenia z najważniejszych miejsc we wschodniej i południowej Ukrainie od początku wojny rosyjsko-ukraińskiej. 12 marca nie udało nam się skontaktować z Wiktorią" - informuje Hromadske na Twitterze.
"Jak dowiedzieliśmy się od świadków, w tym czasie dziennikarka przebywała w tymczasowo okupowanym Berdiańsku. 16 marca dowiedzieliśmy się, że prawdopodobnie dzień wcześniej Wiktoria Roszczyna została zatrzymana przez rosyjską FSB. Obecnie nie wiemy, gdzie ona się znajduje".
Telewizja wzywa społeczność ukraińską i międzynarodową do poszukiwań zaginionej dziennikarki.
Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o obronie ojczyzny.
Ustawa jest obszerna – to aż 495 stron nowych przepisów. Ustawa zmienia aż 14 dotychczasowych ustaw dotyczących wojska. Tempo pracy nad nią było ekspresowe. Wpływ na to miała wojna w Ukrainie. Zmiany, które wprowadza dokument, szczegółowo analizuje Mariusz Jałoszewski w OKO.press:
"We Lwowie na placu centralnym pojawiło się 109 pustych wózków. To liczba dzieci zabitych przez wojska rosyjskie podczas inwazji na Ukrainę" - poinformowała na Twitterze białoruska dziennikarka Hanna Liubakova, załączając wideo.
Biały Dom poinformował, że prezydent USA Joe Biden i przywódca Chin Xi Jinping zakończyli trwającą niemal dwie godziny rozmowę, pierwszą od listopada. W trakcie rozmowy Biden chciał przekonać swojego odpowiednika, by przyłączył się do zachodnich nacisków na Rosję w sprawie inwazji na Ukrainę.
Biden "przedstawił następstwa i konsekwencje, jeśli Chiny udzielą Rosji wsparcia materialnego" - podał Biały Dom.
Jak podaje New York Times: "W rozmowie telefonicznej z prezydentem Bidenem przywódca Chin Xi Jinping ponowił wezwanie do dialogu w celu rozwiązania wojny między Rosją a Ukrainą i ostrzegł, że sankcje gospodarcze wobec Rosji mogą zaszkodzić gospodarce światowej - podały chińskie media państwowe. Jinping powiedział, że oprócz bezpośrednich rozmów między Ukrainą a Rosją, Stany Zjednoczone i NATO powinny spotkać się z Rosją, aby rozwiązać >>problemy bezpieczeństwa zarówno Rosji, jak i Ukrainy<<.
Wiceminister MSWiA Paweł Szefernaker: Od początku działania systemu rejestracji, czyli od środy do piątku 18 marca, do godz. 15:00 123 tysiące uchodźców z Ukrainy otrzymało numer PESEL.
Najwięcej uchodźców z Ukrainy ma wyrabiane numery PESEL w Warszawie – to jest ponad 1000 osób dziennie. W innych dużych miastach tj. Wrocław, czy Kraków jest to kilkaset numerów PESEL dziennie.
Tak duża ilość chętnych doprowadziła do tego, że przed urzędami miast i gmin ustawiają się długie kolejki. Jeszcze w środę Polska Agencja Prasowa informowała między innymi o kilkusetosobowych kolejkach w Koszalinie czy Szczecinie. Przed urzędem w tym drugim mieście osoby z Ukrainy zaczęły ustawiać się jeszcze w nocy.
Kraków wnioski o PESEL przyjmuje między innymi w największej hali widowiskowo-sportowej Tauron Arenie. Tam też można zawnioskować o zagwarantowane ustawą i wypłacane jednorazowo 300-złotowe świadczenie. W Warszawie „operacja PESEL” w sobotę rozpocznie się na Stadionie Narodowym.
Trwają rozmowy prezydentów Chin i USA.
Przywódca Chin Xi Jinping powiedział w piątek, że Pekin i Waszyngton powinny "wziąć na siebie odpowiedzialność międzynarodową" podczas rozmowy ze swoim amerykańskim odpowiednikiem Joe Bidenem - podała chińska telewizja państwowa.
Dodał, że stosunki między dwiema największymi gospodarkami świata powinny "podążać właściwą drogą" w ramach wysiłków na rzecz "pokoju i spokoju na świecie" - informuje państwowy nadawca CCTV.
Jinping powiedział również, że konflikt międzynarodowy "nie leży w niczym interesie".
"Stosunki między państwami nie mogą przejść do etapu wrogości militarnej. Pokój i bezpieczeństwo są najbardziej cenionymi skarbami społeczności międzynarodowej".
To pierwsza rozmowa między przywódcami tych państw od czasu inwazji Rosji na Ukrainę.
W przyszłym tygodniu Rosja zablokuje Youtube. Miała zrobić to wcześniej, ale najpierw trzeba było zablokować Instagrama - powiedział RIA Novosti źródło zbliżone do Roskomnadzoru, cenzora telekomunikacyjnego. Twitter i Facebook zostały zabolokowane dwa tygodnie temu. Google ma w Rosji sprawę w sądzie.
"Nie tylko Putin, panie Olaf Scholz. 71 proc. Rosjan popiera wojnę z Ukrainą" - Najwyższa Rada Ukrainy zwróciła się do Olafa Scholza, powołując się na sondaże opublikowane Radio Swoboda.
"To nie tylko żołnierze, którzy walczą w Ukrainie. Prawie cały kraj popiera mordowanie Ukraińców. Rosjanie, którzy wspierają wojnę, doświadczają emocji takich jak »duma, radość, szacunek, zaufanie i nadzieja«".
Rada zwróciła się do Scholza ze względu na jego wczorajsze słowa o tym, że ze względu na propagandę do Rosjan nie docierają prawdziwe informacje o wojnie. "Jest absolutnie nie do przyjęcia, by ludzie, którzy pochodzą z Rosji, byli obrażani lub fizycznie atakowani. Bo to jest wojna Putina. Tylko on jest za to odpowiedzialny" - pisał Scholz na Twitterze. Jego słowa były mocno krytykowane przez polityków ukraińskich.
"Niektórzy chcą żyć w prostym świecie, w którym Putin ponosi wyłączną odpowiedzialność za wojnę. Rzeczywistość jest taka, że ktoś faktycznie zrzuca bomby na ukraińskie miasta, strzela do ewakuowanych, tworzy „Z”, w sondażach popiera Putina. Podobnie jak w latach 30. ponoszą odpowiedzialność, nawet jeśli są zatruci propagandą" - odpowiadał Scholzowi szef ukraińskiego MSZ Dmytro Kułeba.
Przerwane przemówienie Putina
Na moskiewskim stadionie Łużniki odbywa się prowojenny wiec. Po występach artystów przyszedł czas na przemówienie Władimira Putina. Napis za plecami rosyjskiego dyktatora głosił: "Za świat bez nazizmu/ Za Rosję".
Putin zaczął mówić o tym, że "specjalna operacja w Ukrainie" miała zapobiec "ludobójstwu w regionie Donbasu". Po chwili jednak jego wystąpienie przerwano w pół zdania, a realizator zaczął ponownie pokazywać przebitki z występów artystycznych. Putin bez słowa wyjaśnienia zniknął ze sceny.
W kolejnych wpisach dziennikarz FT Max Seddon podaje, że według informacji obecnych na miejscu reporterów Putin skończył swoje przemówienie. Telewizja po paru minutach zaczęła je transmitować od początku. Nie wiadomo, co było przyczyną dziwnej przerwy.
Setki firm wycofały się z Rosji, ale coraz silniej widać, kto idzie w przeciwnym kierunku. Wśród najbardziej jaskrawych przykładów są Nestlé, Auchan, Decathlon i Leroy Merlin. Konsumenci naciskają, ale firmy wolą liczyć pieniądze.
Mer Lwowa Andrij Sadowy opublikował zdjęcie z akcji upamiętniającej 109 dzieci zabitych w wyniku rosyjskiej inwazji.
"Puste wózki na Rynku symbolizują dziś życie małych aniołków. To one teraz bronią ukraińskiego nieba, a nie zdecydowane działania świata" - napisał Sadowy.
"Sytuacja humanitarna w miastach takich jak Mariupol i Sumy jest wyjątkowo tragiczna, a mieszkańcy borykają się z poważnymi i potencjalnie śmiertelnymi niedoborami żywności, wody i leków (...)
W Odessie władze zaapelowały o wsparcie ogólnej pomocy żywnościowej oraz leków na potrzeby około 450 000 mieszkańców miasta (...)
Ponad 200 000 ludzi jest obecnie bez dostępu do wody w kilku miejscowościach obwodu donieckiego, podczas gdy ciągły ostrzał w obwodzie ługańskim zniszczył 80 procent niektórych miejscowości, pozostawiając 97 800 rodzin bez prądu" - podsumowuje sytuację humanitarną biuro Wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców.
W związku ze zwiększonym ryzykiem handlu ludźmi oraz wyzysku biuro wysokiego komisarza wdrożyło także w Polsce, Mołdawii, Węgrzech i Rumunii specjalnych koordynatorów, którzy mają rozpowszechniać informacje i komunikaty podnoszące świadomość na temat tego problemu oraz tworzyć struktury ochrony wraz z miejscowymi służbami.
Premier zapowiada "tarczę antyputinowską"
"Rząd PiS postanowił wdrożyć tarczę antyputinowską. Nazywamy ją w ten sposób umownie, bo rzeczywiście to w tej wojnie wywołanej przez Putina skupia się jak w soczewce bardzo wiele problemów" - zapowiedział podczas porannej konferencji premier Mateusz Morawiecki.
Tarcza zakładać ma między innymi dopłaty dla rolników do hektarów, co ma zapobiec wzrostom cen żywności, powiększenie przerobu gazociągu bałtyckiego oraz gazoportu w Świnoujściu i przeznaczenie 3 miliardów złotych na dokapitalizowanie firmy Gaz-System budującej gazociągi.
Rosja będzie strzelać do transportów z bronią dla Ukrainy.
“Federacja Rosyjska dała jasno do zrozumienia, że wszelkie dostawy broni wjeżdżające na Ukrainę staną się uzasadnionym celem rosyjskiej operacji specjalnej na Ukrainie mającej na celu wyeliminowanie gróźb wobec Federacji Rosyjskiej - powiedział w piątek minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow. - Daliśmy jasno do zrozumienia, że każdy ładunek wchodzący na terytorium Ukrainy, który będziemy uważać za [przenoszący] broń, stanie się uzasadnionym celem”.
Według Ławrowa jest to „całkowicie zrozumiałe”, ponieważ Federacja Rosyjska prowadzi operację, której celem jest zlikwidowanie wszelkiego zagrożenia płynącego z terytorium Ukrainy dla Rosji.
Szef rosyjskiego MSZ przypomniał, że istnieje formuła, według której „żaden kraj nie powinien zapewniać swojego bezpieczeństwa kosztem bezpieczeństwa innych państw”.
Ławrow zauważył również, że sowieckie i rosyjskie systemy obrony przeciwrakietowej (ABM), którymi dysponują niektóre państwa NATO, nie mogą być legalnie przekazywane państwom trzecim. „Chcę przypomnieć wszystkim krajom, które mogą rozważyć taki pomysł, że certyfikaty na ten sprzęt, wystawione przy ich przekazaniu nie pozwalają na to, by wysłać sprzęt do krajów trzecich” – powiedział.
Na moskiewskim stadionie Łużniki odbywa się prowojenny wiec w rocznicę aneksji Krymu.
"Wiele doniesień o zwożeniu pracowników państwowych busami. Oglądają film, w którym ukraińskie flagi rzucane są na ziemię" - relacjonuje szef moskiewskiego biura Financial Times.
Szef ukraińskiego MSZ Dmytro Kułeba poinformował, że rozmawiał z Josepem Borrellem, wysokim przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, na temat przygotowań piątego pakietu sankcji wobec Rosji.
"Presja będzie rosła tak długo, jak będzie to konieczne do powstrzymania rosyjskiego barbarzyństwa. Rozmawialiśmy także o ochronie i pomocy dla Ukraińców, którzy uciekli przed rosyjskimi bombami do UE" - napisał Kułeba.
Reuters: Szef regionalnej administracji państwowej Ługańska Siergiej Gajdaj powiedział, że częste i rozległe ostrzały sił rosyjskich uniemożliwiają bezpieczną ewakuację ludności cywilnej z miast i wsi na linii frontu. Od początku wojny w tym regionie zginęło 59 cywilów, niektóre obszary mieszkalne zostały całkowicie zniszczone.
"Lokalne władze mają nadzieję, że na sobotę można uzgodnić tymczasowe zawieszenie broni, aby umożliwić ciężarówkom dystrybucję żywności, lekarstw i innej pomocy ludziom najbardziej potrzebującym" - podaje Reuters.
Po ogłoszeniu, że z Rosji wycofa się wiele zagranicznych producentów obuwia, Rosjanie rzucili się do sklepów. W pierwszych dwóch tygodniach marca sklepy sprzedały 8,3 mln par butów, czyli o 57% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego miesiąca, bo wtedy kupili tylko 5,3 mln par butów - podaje TASS.
„Moskwa słyszy i widzi to, co już jest codziennymi wypowiedziami prezydenta Bidena, które w rzeczywistości są już osobistą zniewagą Putina” – powiedział w piątek rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow podczas telekonferencji.
Przypomnijmy - w środę 16 marca podczas spotkania z dziennikarzami Joe Biden nazwał Putinami "zbrodniarzem wojennym". W czwartek z kolei stwierdził, że to "morderczy dyktator" i "prawdziwy bandyta".
„Biorąc pod uwagę drażliwość, zmęczenie i zapominalstwo prezydenta Bidena, które prowadzą do tak agresywnych wypowiedzi, nie będziemy oceniać jego słów ostro, aby nie powodować eskalacji tej agresji” – mówił Pieskow. I dodawał, że komentarze Bidena są "absolutnie nie do przyjęcia".
Ukraina. Jakiś samochód trzyma się mojego tylnego zderzaka. Gdy się zatrzymuję, kierowca tamtego auta parkuje obok i pyta miło: - Czy nie ma pan nic przeciwko, że wezwę policję? Wolę sprawdzić, czy nie jest pan dywersantem. [Reporter OKO.Press w Jaworowie i Winnicy]
Przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola poinformowała, że od piątku 18 marca personel dyplomatyczny i rządowy Rosji i Białorusi ma zakaz wstępu na teren PE.
"W Domu Demokracji nie ma miejsca dla tych, którzy dążą do zniszczenia demokratycznego porządku" - napisała Metsola.
Ministerstwo Zdrowia informuje o bezpłatnych szczepieniach ochronnych dla ukraińskich dzieci. Chodzi m.in. o szczepienia przeciw COVID-19, odrze, śwince, różyczce.
Niemiecki kanclerz Olaf Scholz odbył w piątek ponad godzinną rozmowę telefoniczną z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. powiedział rzecznik niemieckiego rządu.
Rzecznik rządu niemieckiego podał, że kanclerz wezwał do jak najszybszego zawieszenia broni oraz podkreślał, że "należy poprawić sytuację humanitarną i jak najszybciej poczynić postępy w znalezieniu dyplomatycznego rozwiązania".
Władimir Putin miał z kolei przekazywać Scholzowi, że "Ukraina próbuje wstrzymać rozmowy pokojowe".
„Zauważono, że reżim kijowski stara się wszelkimi możliwymi sposobami opóźniać proces negocjacyjny, wysuwając coraz bardziej nierealne propozycje” – czytamy w oświadczeniu Kremla.
„Niemniej jednak strona rosyjska jest gotowa do dalszego poszukiwania rozwiązania zgodnego z jej dobrze znanymi, pryncypialnymi podejściami”.
Ukrinform: Rosyjscy najeźdźcy systematycznie ostrzeliwują pozycje ukraińskie z helikopterów i moździerzy - informuje na Telegramie Iwan Arefiew, rzecznik Obwodowej Administracji Państwowej Zaporoża.
Dziś rano doszło do kolejnego ataku na przedmieściach Zaporoża.
"Około godziny 8:00 rosyjscy okupanci ostrzelali poligon wojskowy oraz jedną z fabryk i przylegający do niej kamieniołom z wyrzutni rakietowych Tornado. W rezultacie na terenie zakładu wybuchł pożar" – powiedział Arefiew.
Ustala się zakres zniszczeń i strat.
„Chiny zawsze opowiadają się za poszanowaniem suwerenności i integralności terytorialnej wszystkich krajów, przestrzeganiem celów i zasad Karty Narodów Zjednoczonych, przywiązywaniem wagi do uzasadnionych obaw o bezpieczeństwo wszystkich krajów, wspieraniem wszelkich wysiłków prowadzących do pokojowego rozwiązania kryzysu, promowaniem rozmów pokojowych oraz złagodzenie sytuacji humanitarnej” – powiedział w piątek rano rzecznik chińskiego MSZ Zhao Lijian.
„Powyższe stanowisko Chin jest uczciwe, obiektywne i niekwestionowane”.
W piątek odbędzie się rozmowa telefoniczna prezydenta USA Joe Bidena z Xi Jinpingiem na temat rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
Dla dzieci z Ukrainy powinny powstawać oddziały przygotowawcze" - zachęcał dyrektorów szkół minister Czarnek. Ale słowami zachęty nie zapłaci się nauczycielkom. Co zatem proponuje rząd? Czy sensowna pomoc organizowana jest tylko oddolnie? O tym w podcaście "Powiększenie" Agata Kowalska rozmawia z Antonem Ambroziakiem:
Straż Graniczna poinformowała, że do 18 marca do godziny 9:00 rano liczba uchodźców z Ukrainy przekraczających polską granicę sięgnęła 2 milionów. Od 24 lutego Ukrainę opuściło aż 3,2 miliona osób.
Na piątek 18 marca w Ukrainie uzgodniono dziewięć korytarzy humanitarnych w celu ewakuacji ludzi z osiedli dotkniętych ostrzałem wojsk rosyjskich - poinformowała ukraińska wicepremier Iryna Wereszczuk.
W obwodzie donieckim planowana jest ewakuacja z Mariupola do Zaporoża. „Konwój autobusów z ciężarówką z paliwem jedzie z Wasylówki. Po 9 rano druga kolumna autobusów z mieszkańcami Mariupola, którym udało się uciec z miasta, opuści Zaporoże i zostanie przetransportowana z Berdiańska do Zaporoża. Ci, którzy niestety trasę pokonują pieszo, otrzymają pomoc w mieście Manhusz" – powiedziała Wereszczuk.
W regionie Sumy skoordynowano korytarze humanitarne z miast Sumy, Trościaniec, Łebedyn i Konotop, a także ze wsi Krasnopole i Wełyka Pysariwka do Połtawy.
W obwodzie charkowskim planowana jest pomoc humanitarna do miast Bałaklija i Izium.
Mer Kijowa Witalij Kliczko opublikował film, w którym pokazuje zniszczenia w dzielnicy Padół po porannym ostrzale.
Ofcom, brytyjski regulator medialny cofnął licencję na nadawanie finansowanemu przez Kreml kanałowi RT.
"Wolność słowa jest czymś, czego zaciekle bronimy w tym kraju, a poprzeczka dla nadawców jest słusznie ustawiona bardzo wysoko. Po przeprowadzeniu niezależnego procesu regulacyjnego, odkryliśmy dzisiaj, że RT nie nadaje się do posiadania licencji w Wielkiej Brytanii" - napisała w oświadczeniu Melanie Dawes, dyrektor Ofcom-u.
Rząd Ukrainy i Bank Światowy podjęły decyzję o doraźnej pomocy w wysokości 100 mln dolarów na programy stypendialne dla szkolnictwa wyższego w roku akademickim 2021-2022 - informuje Ukrinform. Środki te pozwolą na wypłatę stypendiów naukowych dla 172 tys. studentów oraz stypendiów socjalnych dla 50 tys. studentów.
„Stypendia naukowe i socjalne są niezbędnym dodatkowym źródłem dochodu dla studentów, zwłaszcza dla dzieci z biednych rodzin. Pomogą Ukrainie uratować kapitał ludzki na odbudowę i rozwój. Ponadto programy stypendialne pozwolą uczniom zaspokoić ich podstawowe potrzeby i usługi, a ostatecznie przyczynią się do dalszego procesu edukacyjnego i poprawy wyników naukowych”- powiedział Arup Banerjee, dyrektor regionalny Banku Światowego na Europę Wschodnią.
Ukraiński bohaterski opór potrzebuje wsparcia - więcej broni, sankcji oraz kierowanego przez Europę planu odbudowy. Nie nazywajmy go nowym planem Marshalla, lecz po prostu Planem Zełenskiego - pisze Timothy Garton Ash.
W Charkowie, drugim co do wielkości mieście Ukrainy, w pierwszych 11 dniach wojny zginęło lub zostało rannych 450 cywilów. Naloty i ostrzały artylerysjkie dzielnic mieszkalnych uszkodziły także budynki: mieszkania, szkoły, sklepy, świątynie. Uszkodzona została także infrastruktura ciepłownicza, elektryczna i wodna - podaje Human Rights Watch.
Organizacja informuje także, że masowe ostrzały gęsto zaludnionych obszarów, a także użycie amunicji kasetowej i broni wybuchowej o dużym zasięgu jest pogwałceniem prawa międzynarodowego i mogą stanowić zbrodnię wojenną.
"W wyniku zestrzelenia pocisku w budynku mieszkalnym w dzielnicy Padół w Kijowie wybuchł pożar.
Według wstępnych informacji uratowano 12 osób, ewakuowano 98 osób, a 4 osoby zostały ranne. Niestety, zmarła 1 osoba. o 09:14 pożar został ugaszony" - poinformowała Państwowa Służba Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych.
Brytyjski wywiad podsumowuje:
Joe Biden ma dziś odbyć rozmowę telefoniczną z przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej Xi Jinpingiem. To ich pierwsza rozmowa od trzech tygodni. Chiny nie potępiły napaści Rosji na Ukrainę, a w ostatnich dniach pojawiły się pogłoski, że rozważają nawet wsparcie militarne oraz gospodarcze swojego sąsiada.
Na krótko przed wybuchem wojny odbyło się spotkanie Xi Jinpinga z Władimirem Putinem, podczas którego ogłoszono nieograniczone partnerstwo między Moskwą a Pekinem. Po spotkaniu wystosowano także oświadczenie potępiające ekspansję NATO.
Podczas dzisiejszej rozmowy Biden ma ostrzec Jinpinga, że pomoc Rosji oznaczać będzie dla Chin "koszty". Wymiana handlowa między Chinami a USA oraz Unią Europejską jest kilkukrotnie większa niż ich wymiana z Rosją.
W godzinach porannych w okolicach Lwowa słychać było eksplozje. W mieście włączono alarmy przeciwlotnicze. Jeden z pocisków trafił obiekt w okolicy lotniska. W centrum miasta widać było unoszący się dym.
Do sytuacji odniósł już się mer Lwowa Andrij Sadowy:
„Pociski trafiły w okolice lwowskiego lotniska. W tej chwili nie mogę podać lokalizacji, ale zdecydowanie nie jest to lotnisko. Okna w budynkach firmy transportu samochodowego są uszkodzone. Sytuacja w terenie jest wyjaśniana i zaktualizujemy ją później” - napisał na Facebooku.
Mer Lwowa poprosił także, by nie zamieszczać w sieci zdjęć trafionego obiektu.
W kolejnym wpisie mer poinformował, że obiektem, w który uderzył pocisk był zakład naprawy samolotów. Władze podały, że nie było ofiar.
Według ukraińskich sił zbrojnych Rosja wystrzeliła sześć pocisków w kierunku zachodniego Lwowa. Były najprawdopodobniej pociski manewrujące wystrzelone z samolotów bojowych nad Morzem Czarnym. Dwa z nich udało się zestrzelić.
Zdjęcia eksplozji przesłane przez naszego reportera Szymona Opryszka:
Cały dzień w Polsce upłynął pod znakiem ogromnych opóźnień PKP. Podejrzewano, że awaria w centrach sterowania ruchem kolejowym to cyberatak. Alstom, producent urządzeń sterujących, przekazał jednak, że „jest świadomy błędu w formatowaniu czasu, który ma obecnie wpływ na dostępność sieci kolejowej”.
Dziennikarka i badaczka. Zajmuje się tematami wokół praw człowieka, głównie migracjami i uchodźstwem. Publikowała reportaże m.in. z Lampedusy, irackiego Kurdystanu czy Hiszpanii. Przez rok monitorowała sytuację uchodźców z Ukrainy w Polsce w ramach projektu badawczego w Amnesty International. Laureatka w konkursie Festiwalu Wrażliwego. Współtworzy projekt reporterski „Historie o Człowieku".
Dziennikarka i badaczka. Zajmuje się tematami wokół praw człowieka, głównie migracjami i uchodźstwem. Publikowała reportaże m.in. z Lampedusy, irackiego Kurdystanu czy Hiszpanii. Przez rok monitorowała sytuację uchodźców z Ukrainy w Polsce w ramach projektu badawczego w Amnesty International. Laureatka w konkursie Festiwalu Wrażliwego. Współtworzy projekt reporterski „Historie o Człowieku".
Absolwentka Prawa i Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Publikowała m.in. w Dwutygodniku, Res Publice Nowej i Magazynie Kulturalnym. Pisze o praworządności, polityce i mediach.
Absolwentka Prawa i Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Publikowała m.in. w Dwutygodniku, Res Publice Nowej i Magazynie Kulturalnym. Pisze o praworządności, polityce i mediach.
Z wykształcenia historyczka. Od 1989 do 2011 r. reporterka sejmowa, a potem redaktorka w „Gazecie Wyborczej”, do grudnia 2015 r. - w administracji rządowej (w zespołach, które przygotowały nową ustawę o zbiórkach publicznych i zmieniły – na krótko – zasady konsultacji publicznych). Do lipca 2021 r. w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Laureatka Pióra Nadziei 2022, nagrody Amnesty International, i Lodołamacza 2024 (za teksty o prawach osób z niepełnosprawnościami)
Z wykształcenia historyczka. Od 1989 do 2011 r. reporterka sejmowa, a potem redaktorka w „Gazecie Wyborczej”, do grudnia 2015 r. - w administracji rządowej (w zespołach, które przygotowały nową ustawę o zbiórkach publicznych i zmieniły – na krótko – zasady konsultacji publicznych). Do lipca 2021 r. w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Laureatka Pióra Nadziei 2022, nagrody Amnesty International, i Lodołamacza 2024 (za teksty o prawach osób z niepełnosprawnościami)
Komentarze