„W pewnym momencie zaczyna się atak. Stajesz się osobą na celowniku. To jest cecha polskiego SLAPPa"

Julia Landowska - studentka medycyny. Katarzyna Kwiatkowska - prokuratorka. Dr Paweł Grzesiowski - lekarz. Marta Lempart - buntowniczka. Elżbieta Podleśna - też buntowniczka. Piotr Starzewski - maturzysta. Urszula Zielińska- posłanka. Bart Staszewski - fotograf. Laura Kwoczała - maturzystka. Prof. Wojciech Sadurski - konstytucjonalista. Małgorzata - licealistka z Limanowej. Małgorzata Sienkiewicz - dziennikarka z Sanoka. Ewa Nowotyńska, Anna Kwasiżur, Anka Grad-Mizgała, Lila Kalinowska, Teresa Węgrzyn, Grażyna Maślach - Rebeliantki z Przemyśla.

To bohaterki i bohaterowie reportaży Agnieszki Jędrzejczyk, współtwórczyni cyklu "Na celowniku". To zarazem ludzie, wobec których polskie władze zastosowały metodę SLAPP. "Ale te polskie SLAPPy nie są skierowane tylko przeciw kilku najaktywniejszym osobom. To są masowe rzeczy” - wyjaśnia Jędrzejczyk.

"SLAPP to próba zmuszenia człowieka, żeby zajął się czymś innym niż aktywizmem" – tłumaczy dziennikarka OKO.press. SLAPP czyli postępowania prawne przeciwko aktywistom działającym w interesie publicznym (Strategic Lawsuits Against Public Participation). „Polski SLAPP jest specyficzny. Uderza w zwykłych obywateli, a nie – jak na świecie – głównie w dziennikarzy. I polska władza wykorzystuje też do niego specyficzne narzędzia.” Jakie? Posłuchaj w podcaście.

„Polskie SLAPPy mogą uderzyć w każdego z obywateli, gdyż dotyczą całych dziedzin życia publicznego. Bo władza sobie nie życzy, żeby wyrażać swój pogląd w sprawie miesięcznic smoleńskich. Nie można mówić o sądach. O sprawach LGBT. O prawach kobiet. O roli Kościoła” – wylicza Jędrzejczyk. „A nie ma ważniejszych rzeczy w tym kraju. Władza trafnie wybiera te zakazane tematy”.

„Te sprawy zwykle kończą się uniewinnieniem, umorzeniem. Bo sądy trzymają się prawa, sędziowie wciąż są niezawiśli i jak jeden mąż mówią, że to nie było przestępstwo” – opowiada Agnieszka Jędrzejczyk. „Ale przede wszystkim to wszystko trwa. Trwa i trwa. Gdy twoje państwo wytacza ci dużo spraw, to twoje życie wygląda tak, że co drugi dzień musisz iść na policję, musisz się zwolnić z pracy, musisz zapewnić opiekę dzieciom albo rodzicom. Musisz pojechać do sądu, do innej miejscowości, musisz mieć samochód, musisz mieć prawnika.”

Jak bronić się przed SLAPPem, jeśli nie siedząc cicho pod miotłą? O tym w najnowszym „Powiększeniu” Agata Kowalska rozmawia z Agnieszką Jędrzejczyk, współtwórczynią cyklu „Na celowniku” w OKO.press.

Władza i Tobie próbuje ograniczać swobody obywatelskie? Odezwij się do autorki cyklu: [email protected].