13 bzdur Dudy. Wygrał plebiscyt na klimatyczną bzdurę roku, w 12 innych też jest faworytem

Zainspirowane zwycięstwem prezydenta w plebiscycie portalu Nauka o klimacie na klimatyczną bzdurę roku 2018, OKO.press wybrało wypowiedzi Głowy Państwa do 12 ewentualnych plebiscytów na bzdury w innych kategoriach. Sądzimy, że miałby równie duże szanse. Bo choć jako "najwyższy przedstawiciel RP i gwarant ciągłości władzy państwowej, który czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium" powinien być poważniejszy, to specjalizuje się w takiej właśnie formie wypowiedzi.

1. Bzdura klimatyczna, czyli węgiel klimatowi nie szkodzi

Portal uznał słowa Dudy z jego przemówienia otwierającego 3 grudnia 2018 szczyt klimatyczny w Katowicach za największą bzdurę 2018 roku. Uzasadnia: "Stanowisko nauki jest jednoznaczne: nie ma możliwości pogodzenia dalszego spalania paliw kopalnych z ochroną klimatu. Spalanie węgla oznacza emisje dwutlenku węgla a – jak przeczytamy w Specjalnym Raporcie IPCC - jeśli chcielibyśmy zatrzymać ocieplanie się klimatu, musimy całkowicie zaprzestać takich emisji". A warto dodać, że konkurencja była poważna. Drugie miejsce zajął europoseł Ryszard Czarnecki: "W Wielki Czwartek na granicy Podkarpacia i Lubelszczyzny jest minus 6 stopni. Cóż, pozostaje ryczeć ze śmiechu nad globalnym ociepleniem".

2. Bzdura ustrojowa, czyli Duda o istocie demokracji (niezbyt śmieszne)

Gdyby w 2018 roku odbywał się plebiscyt na bzdurę o ustroju państwa, zgłosilibyśmy ten cytat z orędzia Dudy z okazji 550. rocznicy parlamentaryzmu w Polsce wygłoszonego 13 lipca 2018:

Prezydent podał zdumiewającą definicję demokracji przedstawicielskiej oraz "fundamentów parlamentaryzmu" sprowadzając je do "realizacji programu partii, która wygrała wybory". Duda występuje w obronie PiS, które w reformach sądowniczych narusza zasadę praworządności, a zarazem twierdzi, że tak obiecało swoim wyborcom. Co zresztą nie jest prawdą - w programie PiS nie było tak drastycznych zmian (czytaj szczegółową analizę), była za to deklaracja, że wszystkie zmiany „nastąpić muszą z zachowaniem podstawowych konstytucyjnych gwarancji niezależności i niezawisłości”.

Duda zapomina, że fundamentem demokracji nie jest wola polityczna rządzących lecz przestrzeganie demokratycznych fundamentów, na czele właśnie z zasadą praworządności.

Definicja prezydenta zasługuje na miano bzdury i to groźnej. „Maksymę, która głosi, że większość ma prawo czynić w sferze rządzenia krajem wszystko, co zechce, uważam za bezbożną i godną pogardy” – pisał w 1835 roku Alexis de Tocqueville, klasyk myśli demokratycznej.

Z definicją prezydenta zgodziliby się za to tacy demokraci jak Orbán, Erdoğan i Putin. Wszyscy oni podważają fundamenty demokracji, m.in. trójpodział władz, i wprowadzają system nazywany autokracją wyborczą.

Na konwencji PiS 2 września 2018 sam Jarosław Kaczyński zaczerpnął z krynicy przemyśleń prezydenta: "Nasze zapowiedzi realizujemy. Nie uchybiliśmy demokracji, realizujemy to, co jest istotą demokracji, bo ona nie może polegać na manipulacji".

PiS-owską wizję „demokracji” jako jeden z pierwszych głosił b. minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski, zarówno w kraju, jak i na eksport w BBC: „A ja nie chcę demokracji przymiotnikowej, ja chcę demokrację normalną. Taką, gdzie kto ma program, który zdobędzie popularność społeczeństwa, wygrywa wybory, ma prawo ten program zrealizować”.

W prostszej wersji tę ustrojową bzdurę wyraził Marcin Wolski, nadworny satyryk PiS i szef TVP 2: „Jest jak w brydżu, rozdaje ten, kto bierze ostatnią lewę.

3. Bzdura historyczna o żołnierzach wyklętych, czyli najpierw pogrzeb, potem ciało

Podczas pogrzebu ofiar represji stalinowskich w sierpniu 2016 roku Andrzej Duda postanowił połączyć promocję "żołnierzy wyklętych" z oskarżeniem całej III Rzeczpospolitej i rządzących w niej elit, które - tak jak władze PRL - rzekomo wymazywały pamięć o "żołnierzach wyklętych":

Odpowiedź na retoryczne pytanie Dudy jest prostsza niż by się zdawało: pogrzeb odbył się 27 lat po odzyskaniu przez Polskę suwerenności dlatego, że ciała „Inki” i „Zagończyka” odnaleziono dopiero w 2014 roku, a ich tożsamość potwierdzono dopiero:

• Danuty Siedzikówny ps. „Inka” - w marcu 2015,
• Feliksa Selmanowicza ps. „Zagończyk” - czerwcu 2016.

Było to możliwe po uruchomieniu programu badawczego IPN „Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego 1944–1956”, zgodnie z listem intencyjnym z 2011 roku, podpisanym przez prezesa IPN Łukasza Kamińskiego, sekretarza Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzeja Kunerta oraz ministra sprawiedliwości rządu Donalda Tuska Krzysztofa Kwiatkowskiego. Czyli elit III RP.

Za rządów PiS (2005-2007), prezydentury Lecha Kaczyńskiego (2005-2010) oraz prezesury IPN Janusza Kurtyki (2005-2010) nie uruchomiono poszukiwań ciał żołnierzy wyklętych.

4. Bzdura o żarówkach, czyli głupia Unia odbiera nam suwerenność

O żarówkach prezydent wypowiedział się w październiku 2018, w Berlinie na XIX Forum Polsko-Niemieckim, siedząc obok nieco zdetonowanego b. prezydenta Niemiec – Franka-Waltera Steinmeiera.

Bzdura jest potrójna. Po pierwsze, MOŻNA kupić zwykłą żarówkę. Wystarczy w Google wpisać „zwykła żarówka”:

Po drugie, unijny zakaz, na który zgodę wyraziły wszystkie państwa UE, jest decyzją racjonalną, bo żarówki energooszczędne są bardziej ekonomiczne – i co dziś szczególnie ważne – ekologiczne. Nie ma co głupio narzekać.

Po trzecie, żarówki mają być dowodem na „niedosyt demokracji”. Na deficyt demokracji w UE narzeka wielu analityków, ale przykład został wyjątkowo źle dobrany. Duda wyraził tu raczej rytualne dla eurosceptyków utyskiwanie, że cokolwiek Bruksela zrobi, nawet jak najsłuszniej, to musi być "dyktat" i zamach na suwerenność narodu (np. polskiego). Jak to ujmuje ideowy kolega Dudy Viktor Orbán, „dzisiaj w Brukseli znowu są grane imperialne marsze. Bruksela chce zbudować »europejskie imperium«

rządzone przez biurokratów, których nikt nie wybierał w wyborach".

Przesłanką dla kompromitującej refleksji Dudy jest wiara, że "polskość" - ukazana jako zrodzona w cierpieniu i bohaterskiej martyrologii - jest nie do pogodzenia z uzgadnianiem reguł dla całej wspólnoty. Np. w kwestii żarówek.

5. Bzdura o uchodźcach, czyli ratowanie jako niewolenie

Będąc w sierpniu 2018 w Aucland Duda wylewnie dziękował Nowej Zelandii za przyjęcie w 1944 roku tzw. dzieci z Pahiatua – 733 wojennych sierot z Polski: "Mimo trudności, jakie niosła II wojna światowa, mimo tego, że nie przelewało się nikomu, Nowa Zelandia podzieliła się z tymi małymi Polakami tym, co miała. Mogli przeżyć i później się tutaj realizować”.

Zamiast wspólnie zalać się łzami, pewien dziennikarz spytał, jak to się ma do odmowy przez Polskę przyjmowania uchodźców. Duda sięgnął po swą ulubioną formę językową (bzdurę) : "W Polsce nie ma żadnych działań antyimigranckich. My po prostu nie zgadzamy się, żeby przymusowo przywożono do nas ludzi i to wszystko. Polacy chcieli przyjechać do Nowej Zelandii i zdecydowali się na życie tutaj, to była ich decyzja. To zupełnie co innego niż przymusowa relokacja, czyli przymusowe przywiezienie do kraju i zmuszenie do tego, by w nim przebywać. Bo to jest zniewolenie".

Trudno bardziej odkleić się od rzeczywistości.

Relokacja to transfer osób ubiegających się o azyl z Grecji i Włoch do innych krajów UE w wyniku decyzji Rady Unii Europejskiej z 2015 roku wydanej na podstawie art. 78.3 Traktatu o funkcjonowaniu UE. Mówi on o pomocy krajom członkowskim, które znajdują się w sytuacji kryzysowej w związku z napływem obywateli krajów trzecich. Rząd Ewy Kopacz w 2015 roku zobowiązał się do przyjęcia ponad 6 tys. osób, ale rząd PiS nie wykonał tego zobowiązania.

Wnioskujący o relokację uchodźca faktycznie nie ma prawa wyboru kraju, ale może wskazać, gdzie by chciał, bez gwarancji, że tam trafi. Gdy już dostanie decyzję, w każdym momencie może się odwołać lub zrezygnować i zostać w obozie w Grecji lub we Włoszech. Cała procedura jest dokładnie opisana w decyzjach Rady UE 2015/1523 i 2015/1601, też po polsku.

A jak już by przybył do Polski, to znajdzie się w UE. I - jak to bywa z nielicznymi uchodźcami, których Polska przyjmuje - mógłby ruszyć dalej... Gdzie tu zniewolenie?

6. Bzdura o siłach nadprzyrodzonych, czyli Matka Boska pokonała bolszewików

Nawet rzęsisty deszcz nie ostudził Głowy Państwa, która w mowie na Defiladzie Niepodległości 15 sierpnia 2018 przesądziła, że czynnik nadprzyrodzony miał udział w zwycięstwie w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Jeszcze w 2017 roku mówił językiem racjonalnym: "Przeświadczenie (podkr. - red.) o opiece Matki Boskiej dodało sił naszym żołnierzom", ale teraz rzekł tak:

Prezydent miał potem moment rozterki przypisując tezę o cudzie, „ludziom wierzącym”:

„Ludzie wierzący powiedzą: Pan Bóg stanął w obronie Polski, Matka Najświętsza wsparła swoich chłopców, swoje dzieci, żeby mogli się obronić przed sowiecką czerwoną nawałą, po to, żeby mogli obronić wolność, niepodległość, ale przede wszystkim obronić chrześcijaństwo i życie”.

Powrócił jednak do teologicznej interpretacji dziejów: „Wiemy wszyscy doskonale, że to tylko jeden z elementów sukcesu. Drugim był geniusz dowódców, męstwo żołnierzy, a przede wszystkim ich umiejętności”.

Oczywiście można wierzyć w cuda. Za bzdurę uznajemy jednak fakt, że prezydent dużego, podobno świeckiego państwa, wprowadza do oficjalnego przemówienia czynnik boski jako element wyjaśniający.

Inna rzecz, że wpisuję się to w politykę PiS zawierzania Czarnej Madonnie (i przy okazji Ojcu Rydzykowi) całego kraju przez premiera Morawieckiego, czy sektora energetycznego przez ministra Tchórzewskiego. OKO.press zastanawia się, skąd ta kondensacja kontaktów z Matką Boską - wszystkie trzy gesty miały miejsce w lipcu-sierpniu 2018.

Trzeba jednak przyznać, że wiarę prezydenta w cuda podziela znaczna część Polek i Polaków. Jak wynika z sierpniowego (2018) sondażu IPSOS dla OKO.press, aż 51 proc. badanych "zgadza się opinią, że jedną z przyczyn sukcesu w Bitwie Warszawskiej 1920 roku było wsparcie Pana Boga i Matki Najświętszej".

7. Bzdura martyrologiczna, czyli Lubin 1982 zamiast Gdańska 1980

Andrzej Duda, razem z ówczesną premier Beatą Szydło, 37. rocznicę Sierpnia 1980 obchodził w 2017 roku nie w Gdańsku lecz w Lubinie na Dolnym Śląsku. Prezydent dał w ten sposób wyraz polityce historycznej PiS, która pomniejsza rolę Porozumień Sierpniowych (a potem Okrągłego Stołu), a kładzie nacisk na heroiczną walkę z komunizmem.

Reinterpretacja historii jest tu ułatwiona, bo wydarzenie w Lubinie także miały miejsce 31 sierpnia, tyle że 1982 roku. Trwał stan wojenny. Pokojową manifestację dla upamiętnienia Porozumień Sierpniowych przerwały strzały. Zginęły trzy osoby, kilkadziesiąt zostało rannych.

Było to wyjątkowe wydarzenie, tragiczne lecz bez większego znaczenia dla historii, żaden moment zwrotny. "Władza ludowa zdelegitymizowała się wcześniej – wprowadzając stan wojenny 13 grudnia 1981. To, co się stało w Lubinie, było barbarzyństwem, ale wszystko wskazuje na to, że nie było zaplanowane. To były działania spanikowanych milicjantów, a nie taktyka władzy” – podkreśla historyk Piotr Osęka.

Lubin był jednym z ostatnich akordów masowych protestów po 13 grudnia, jesień 1982 i następne lata to czas defensywy dla podziemia. Władze „Solidarności” postawiły na pracę u podstaw.

Promowanie tragedii jako wydarzenia przełomowego jest bzdurą nie tylko z punktu widzenia prawdy historycznej. Jest też odwracaniem sensu najnowszej polskiej historii, w której sukces przynosiła taktyka negocjacji i obywatelskiego nacisku, a nie tragiczny w skutkach opór.

Przy okazji Duda przedstawia zafałszowaną - w kierunku heroizmu - wersję tragicznych wydarzeń.

8. Bzdura o ekshumacji, czyli oddawanie szacunku poprzez wyjmowanie z grobu

Kiedy w październiku 2016 prokuratura podjęła decyzje o ekshumacjach wszystkich ofiar katastrofy smoleńskiej, sprzeciwiło się temu 17 rodzin. Napisali do prezydenta: „Liczymy na Pana pomoc. Po sześciu latach od tych strasznych dni stajemy samotni i bezradni wobec bezwzględnego i okrutnego aktu: nasi Bliscy mają być wyciągnięci z grobów”.

W odpowiedzi Duda wzniósł się 6 listopada 2016 roku na szczyty hipokryzji. Okazał empatię: "Doskonale rozumiem, że to jest trudny temat dla rodzin. To jest straszny ból, który może przez te sześć lat, w niektórych przypadkach, uległ zmniejszeniu, ale pewnie w niektórych nie”.

Opisał też obrazowo własne „bardzo bolesne” przeżycia:. „Nie straciłem nikogo z rodziny, ale straciłem przyjaciół. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który był dla mnie osobą niezwykle drogą, którego ogromnie szanowałem, jego żonę – Marię, która była wspaniałą kobietą, pierwszą damą”.

Wszystko to po to, by zaapelować: „Ja mogę tylko prosić rodziny o wyrozumiałość dla działań prokuratury". Ktoś by pomyślał, że postąpi odwrotnie: poprosi prokuraturę o wyrozumiałość dla rodzin.

Duda użył też wyjątkowo bzdurnego (a przy okazji okrutnego) argumentu. O ile potraktowanie ciał ofiar katastrofy zaraz po wypadku w 2010 roku odbyło się "bez poszanowania", to obecne ekshumacje wbrew woli rodziny, są... oddaniem szacunku ofiarom.

9. Antykobieca bzdura o przemocy w rodzinie (niebezpieczna w skutkach)

2 grudnia 2016 OKO.press ujawniło, że w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace przygotowawcze do wypowiedzenia Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej.

Skrajnie konserwatywny publicysta Jan Pospieszalski w swym programie "Warto rozmawiać" w TVP próbował wydobyć od Dudy deklarację, że trzeba tak zrobić. Duda odpowiedział, że Konwencji trzeba "przede wszystkim nie stosować" i wyjaśnił:

Wypowiedź Dudy jest podwójnie bzdurna i zarazem niebezpieczna.

Po pierwsze, jak tłumaczyła OKO.press Sylwia Spurek, zastępczyni RPO, wzywanie do niestosowania umowy międzynarodowej oznacza brak zrozumienia Konstytucji, która mówi, że ratyfikowana umowa międzynarodowa (jaką jest Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej) stanowi część polskiego wewnętrznego porządku prawnego. Wszystkie umowy międzynarodowe mają rangę ustaw. Niestosowanie się do nich jest równoznaczne z łamaniem ustaw.

Po drugie, Duda przedstawia w oczywisty sposób nieprawdziwy obraz sytuacji i lekceważy poważny problem społeczny, jakim jest przemoc domowa, przemoc wobec kobiet i dzieci, w tym przemoc seksualna.

Statystyki nie zostawiają wątpliwości – przemoc w rodzinie jest powszechna. Według danych policyjnych 93 proc. sprawców przemocy domowej to mężczyźni, natomiast w niemal 90 proc. ofiarami są kobiety i dzieci. W 2015 roku ofiarami przemocy w rodzinie padło 97 501 osób, w tym 69 376 kobiet (dane z policyjnej „Niebieskiej karty”).

Według szacunków Centrum Praw Kobiet rocznie w wyniku przemocy domowej ginie 400–500 kobiet. Chodzi tu nie tylko o zabójstwa, ale też pobicia ze skutkiem śmiertelnym i samobójstwa zdesperowanych kobiet. Jak wynika z raportu Fundacji STER przemocy seksualnej doświadczyło 87 proc. Polek.

To tylko kilka liczb, które ilustrują skalę cierpień i nieszczęść w polskich rodzinach. Wypowiedź prezydenta wyraża lekceważenie dla tego problemu. Może mieć efekt usypiający dla wymiaru sprawiedliwości i zmniejszać wrażliwość społeczną na te kwestie.

10. Bzdura o Trybunale, który musi słuchać każdej ustawy, czyli praworządność postawiona na głowie

Prezydent Duda odegrał czołową rolę w demontażu zasadniczej dla praworządnego państwa instytucji, jaką jest Trybunał Konstytucyjny. Poparł to mnóstwem wypowiedzi, w których wyrażał z wielkim przekonaniem z gruntu nieprawdziwe opinie na temat roli TK w systemie polskiego prawa.

Linia rozumowania Dudy (i całego PiS) polegała na tricku - skorzystania z izolowanego zapisu prawnego, bez uwzględnienia sensu prawa. Skoro artykuł 197 Konstytucji RP stanowi, że „organizację Trybunału Konstytucyjnego oraz tryb postępowania przed Trybunałem określa ustawa”, to - mówił Duda/PiS - Trybunał musi przestrzegać ustaw. Jednocześnie PiS-owska większość przyjmowała w czasie podboju TK ustawy bez vacatio legis, czyli wchodzące w życie natychmiast. W intencji rządzących uniemożliwia to kontrolę ich konstytucyjności, czyli sprowadza rolę TK do zera, a TK i tak musi ich przestrzegać.

To wszystko jest jednak sprzeczne z zasadniczym artykułem 195 ustęp 1 Konstytucji: „podczas sprawowania urzędu sędziowie Trybunału Konstytucyjnego są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji”.

Ten przepis – zwany „stosowaniem Konstytucji wprost” – sędziowie Trybunału Konstytucyjnego zastosowali, by orzekając o zgodności z Konstytucją ustaw PiS (np. tej z 22 grudnia) nie powstała sytuacja, w której Trybunał orzekałby o konstytucyjności ustawy na podstawie tejże ustawy. To byłby nonsens, czyli bzdura.

Prezydent jako doktor prawa powinien znać hierarchię norm i wiedzieć, że przepisy Konstytucji są najważniejszym źródłem prawa w Rzeczypospolitej.

Bzdura konstytucyjna prezydenta sprowadza się do tego, że przyjmowane przez Sejm ustawy miałyby zostać poza kontrolą Trybunału Konstytucyjnego. Wręcz odwrotnie, to TK jest przez nie kontrolowany. Na tej samej zasadzie PiS chciał skrócić - ustawą - kadencję I Prezes Sądu Najwyższego, choć Konstytucja określa czas jej trwania.

Takimi trickami prawnymi PiS - wspierany przez bzdury Dudy - rozmontował jednak podstawy praworządnego państwa, które mają zabezpieczać demokrację przed nadmiernymi zakusami większości sejmowej (patrz też bzdura 2).

11. Bzdura amerykańska, czyli jak Obama rozumie i wspiera PiS

Gdyby organizowany był plebiscyt na bzdurę roku 2016 w polityce zagranicznej, Duda miałby spore szanse ze swoją reakcją na przemówienie prezydenta Obamy po ich spotkaniu 8 lipca 2016 w ramach szczytu NATO.

Rzecz była kłopotliwa. Obama w bezprecedensowy sposób pouczył stojącego obok Dudę mówiąc o amerykańskim "zaniepokojeniu [concern] pewnymi działaniami i impasem w sprawie polskiego Trybunału Konstytucyjnego".

Kurtuazyjnie podkreślił, że "szanuje suwerenność Polski", ale "wezwał wszystkie strony [all parties], aby wspólnie pracowały nad utrzymaniem [sustain] polskich instytucji demokratycznych".

Opisując reakcję Obamy, Duda zareagował po swojemu, jakby zapomniał, co usłyszał, choć minął tylko jeden dzień.

Duda kompletnie zmienił sens słów Obamy, który nie wykazał się przecież - w najmniejszym stopniu - zrozumieniem dla kłopotów rządu z praworządnością, wręcz przeciwnie nazwał rzeczy po imieniu i z wyższością światowego mocarstwa dał Dudzie lekcję demokracji.

12. Bzdura o mediach niezłomnych. Czyli Duda sam się wychwala

Ocena tygodnika "W sieci" (obecnie "Sieci") braci Jacka i Michała Karnowskich zdumiewa przesadą.

Jak można tak wychwalać pismo, które ma oczywistą propagandowo-polityczna funkcję i prowadzi tyle hejterskich nagonek na opozycję? To zdziwienie bzdurną wypowiedzią o tygodniku "w Sieci" nieco maleje, gdy zobaczymy, że pismo pełni w systemie wiedzy-władzy PiS szczególna rolę. Jest oficjalnym stemplem ideowo-politycznym, czego wyrazem jest przyznawanie tytułu "Człowieka wolności".

O ile w czasach przed dobrą zmianą tytuł przyznawano osobom mniej ważnym (w 2013 roku - Krzysztofowi Szwagrzykowi, a w 2014 - Jarosławowi Markowi Rymkiewiczowi), o tyle od 2015 roku nagroda trafia do najbardziej zasłużonych:

• Andrzeja Dudy (2015),
• Jarosława Kaczyńskiego (2016),
• Julii Przyłębskiej (2017),
• Piotra Glińskiego (2018).

Innymi słowy, wychwalając pod niebiosa "Sieci", Duda wypowiada się pośrednio o sobie samym, jako człowieku wolności. Co prowadzi nas do ostatniego plebiscytu - na "autobzdurę", czyli najgłupszą wypowiedź o samym sobie.

13. Bzdury o samym sobie, czyli człowiek niezłomny, który uczy się cały czas i jest apolityczny

Już w inauguracyjnym przemówieniu w sierpniu 2015 w Sejmie apelując o "odbudowanie wspólnoty" Duda uderzył w patetyczne tony ("Budujmy wzajemny szacunek - tylko wtedy, gdy jesteśmy wspólnotą, możemy naprawić Polskę. A Polska i Polacy potrzebują tej naprawy w wielu obszarach") i objął nimi także swoją własną osobę:

Ta wielokrotnie wyśmiewana zapowiedź, okazała się z gruntu fałszywą prognozą. Duda wraca jednak do tamtej narracji podkreślając swoje walory, np. niezależność:

Prezydent często też podkreśla majestat swego urzędu i swojej osoby nadużywając formuły "ja, jako prezydent".

" target="_blank" rel="noopener nofollow">Ja się uczę cały czas. Zobacz, to tylko 40 sekund.