Bez wyjątków? Prezydent, jako katolik, nie może pozostać obojętny wobec dzieci z niepełnosprawnością

„Bardzo się obawiam, że dopóki będą trwały dyskusje nad projektami nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, ich rozpatrywanie i próby osiągnięcia konsensusu, co ostatecznie powinno się znaleźć w ustawie, to nadejdzie 30 września i uchodźcy z Ukrainy w Polsce na jakiś czas zostaną bez pomocy” – mówi Ganna Poliak, założycielka Fundacji Pallium for Ukraine, która pomaga ukraińskim nieuleczalnie chorym dzieciom w Ukrainie i w Polsce.

25 sierpnia prezydent Karol Nawrocki zawetował nowelizację ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, którą Sejm uchwalił na początku miesiąca. 30 września 2025 roku kończy się termin legalnego przebywania ukraińskich uchodźców na terytorium Polski na mocy specustawy ukraińskiej (zawetowana nowela rządowa miała przedłużać ochronę tymczasową do 4 marca 2026 roku). A wraz z tym dostęp uchodźców, posiadających PESEL UKR, do opieki medycznej, świadczeń, zamieszkania w ośrodkach zakwaterowania zbiorowego oraz szeregu innych form pomocy, które przewidywała specustawa. Ukraińscy uchodźcy nie wiedzą, jak ma wyglądać ich sytuacja prawna po 30 września.

Prezydent Nawrocki zaproponował swoją wersję noweli specustawy ukraińskiej, według której „dostęp do naszych systemów socjalnych oraz ochrony zdrowia [ma być] wyłącznie dla pracujących i płacących składki w Polsce”. Oznacza to, że 800 plus ma przysługiwać tylko tym uchodźczym dzieciom, których rodzice w Polsce pracują.

Prezydent Nawrocki zaproponował swoją wersję noweli specustawy ukraińskiej, według której „dostęp do naszych systemów socjalnych oraz ochrony zdrowia [ma być] wyłącznie dla pracujących i płacących składki w Polsce”. Oznacza to, że 800 plus ma przysługiwać tylko tym uchodźczym dzieciom, których rodzice w Polsce pracują.

Prezydencki projekt nie przewiduje żadnych wyjątków dla rodzin z dziećmi z niepełnosprawnością w kwestii wypłacenia 800 plus – ich rodzice powinni pracować, żeby to świadczenie mogłoby być przyznane (w razie uchwalenia tej wersji ustawy nowe przepisy miałyby wejść w życie 1 grudnia 2025 roku). Taki sam wymóg dotyczy opieki medycznej – będą mogły z niej skorzystać wyłącznie osoby ubezpieczone w NFZ (przepis miałby obowiązywać od stycznia 2026 roku).

„Na razie większość rodzin z dziećmi z niepełnosprawnością, którym na początku wojny pełnoskalowej pomagaliśmy w ewakuacji medycznej do Polski, dzięki polskim hospicjom ma zapewnione wszelkie niezbędne wsparcie” – opowiada Poliak. „Jest kilka rodzin, w których ojcowie znaleźli pełnoetatową pracę, mają umowę o pracę. To są szczęśliwe wyjątki, które ominie ten nieszczęśliwy hałas, ponieważ w razie czego mogą zalegalizować swój pobyt w Polsce w inny sposób. Jednak większość ukraińskich rodzin z dziećmi z niepełnosprawnością znajdzie się w bardzo trudnej sytuacji”.