Wybory 2023 na żywo. Duda o szkodliwych sojuszach, narodowcy o komunistach. Kaczyński o zawsze złych Niemcach

„Polskich konsumentów i polskich handlowców wcale nie trzeba zachęcać do sprzedawania polskich produktów. Taka regulacja nie doprowadzi do obniżenia cen, wręcz przeciwnie” – uważa Joanna Solska.

Solska odnosi się do trzeciej mini propozycji programowej ogłoszonej przez byłego ministra rolnictwa Jana Krzysztofa Ardanowskiego w mediach społecznościowych w środę 6 września 2023, o czym pisaliśmy tutaj.

PiS zapowiada wprowadzenie programu „Lokalna półka”. Obiecuje, że „zobowiąże sieci handlowe do współpracy z lokalnymi producentami żywności”. „Od lokalnych dostawców ma pochodzić przynajmniej 2/3 owoców, warzyw, produktów mlecznych i mięsnych oraz pieczywa w ofertach marketów” – mówi Ardanowski w spocie.

Były minister podkreśla, że taka regulacja ma się przełożyć na ceny: „Rolnicy, bo będą mieli łatwy dostęp do lokalnych rynków, bez pośredników, z niskimi kosztami transportu towarów. Więcej pieniędzy zostanie w ich kieszeniach. Klienci, bo będą mieli lepszy dostęp do świeżych i smacznych produktów, a ich pieniądze zostaną w ich najbliższej okolicy. Na paragonach będzie można sprawdzić, z jakiego kraju pochodzi produkt” – twierdzi poseł PiS.

„Taka regulacja uderzy w polski eksport”

Ale zdaniem Joanny Solskiej skutek takiej regulacji może być wręcz odwrotny. ”Produkty polskie zaczęły tak szybko drożeć, dlatego że w Polsce bardzo wzrosły ceny energii. Wzrost cen energii dla polskich przedsiębiorców jest wyższy niż w innych krajach, stąd biorą się ceny. To, że ktoś wprowadzi taką regulację, nie spowoduje obniżki cen” – mówi Solska w rozmowie z OKO.press.

Dodaje, że „obniżkę cen mogłaby spowodować np. produkcja prądu z zielonej energii. Albo inwestycje z KPO, których nie ma, bo rząd boi się przywrócenia praworządności, bo mogłoby się okazać, że nie jest bezkarny”.

Poza tym zdaniem Solskiej egzekwowanie takiej regulacji jest też niemożliwe z przyczyn praktycznych. „Jak oni sobie wyobrażają ocenę, czy na przykład wyprodukowany w Polsce jogurt, który ma w środku maliny i truskawki z Ukrainy, ale mleko z Polski, jest bardziej Polski czy bardziej ukraiński?” – mówi Solska.

Publicystka podkreśla, że przecież polscy producenci używają do produkcji surowców zza granicy. Przypomina, że za czasów ministra Ardanowskiego były już próby tworzenia „czarnych list” producentów kupujących surowiec za granicą. Bardzo szybko się jednak z ich wprowadzenia wycofywano, bo uderzałyby w polskich eksporterów.

„Polska po wejściu do Unii Europejskiej zdobyła sobie unijne rynki, np. połowa eksportu polskiej żywności idzie do Niemiec” – mówi. Przestrzega, że sztuczne próby ograniczania liczby produktów zza granicy w sklepach w Polsce mogą grozić odwetem innych państw. „Jeśli sprawa stanie się głośna, to inne kraje też mogą zacząć wprowadzać restrykcje na polską żywność. Ofiarami takich regulacji mogą paść polscy eksporterzy. Nie tędy więc droga” – mówi publicystka.

„Takimi pomysłami PiS pokazuje, jak kompletnie nie umie rządzić. Używa haseł, które mają pokazać, że coś robi dla polskich rolników, a tak naprawdę nie rozwiązuje żadnych poważanych problemów” – mówi Solska. „To dlatego poparcie dla PiS-u wśród rolników bardzo zmalało” – dodaje.

Od dwóch dni PiS codziennie ujawnia swój program wyborczy. O pozostałych dwóch propozycjach programowych PiS, przeczytasz tu i tu.

W środę Senat zajmie się projektem zmian w prawie oświatowym. Chodzi o obywatelską inicjatywę „Chronimy dzieci. Wspieramy rodziców”, którą posłowie przyjęli 17 sierpnia. Najważniejszy zapis ustawy mówi, że „w przedszkolu oraz szkole zabroniona jest działalność stowarzyszeń i innych organizacji promujących zagadnienia związane z seksualizacją dzieci”. W praktyce chodzi o ograniczenie działalności organizacji pozarządowych w szkołach.

Lex Czarnek 3.0 boi się nawet Ordo Iuris

PiS już dwukrotnie w tej kadencji próbował przeforsować podobne zmiany. Ustawy, znane opinii publicznej jako lex Czarnek i lex Czarnek 2.0, zawetował prezydent Andrzej Duda. Najwięcej kontrowersji budziła wówczas rola kuratora oświaty. Miał on każdorazowo decydować o tym, które zajęcia w szkołach się odbędą, a które nie. Ten fragment z projektu „obywatelskiego” – sygnowanego przez działaczy katolickich i radnych PiS – został usunięty. Jednak nowe przepisy radykalnie zaostrzają proces dopuszczania organizacji społecznych do szkół.

Pierwszy problem stanowi weryfikacja organizacji pod kątem „seksualizacji”. Pomysłodawcy nie doprecyzowali, na czym miałaby ona polegać. Podczas posiedzenia sejmowej komisji edukacji przekonywali wręcz, że hasło należy rozumieć jak najszerzej.

Niemal każda organizacja, która zechce pracować z dziećmi i młodzieżą, będzie więc drobiazgowo monitorowana zgodnie z uznaniowymi kryteriami. Za wyjątkiem: harcerzy, PCK i – uwaga – administracji rządowej.

Cała reszta będzie zobowiązana do przedstawienia opisu dotychczasowej działalności, scenariuszy zajęć i materiałów, z których będzie korzystać. Jeśli dyrektor wyrazi zgodę na zajęcia, musi uzyskać pozytywne opinie rady szkoły i rady rodziców. Potem te stanowiska przekaże rodzicom. O wszystkim powiadomić należy kuratorów oświaty i organ prowadzący. A to jeszcze nie koniec. Aby dziecko wzięło udział w zajęciach, obydwoje rodziców musi wyrazić pisemną zgodę.

Ten biurokratyczny labirynt nie tylko skutecznie odstraszy od dodatkowej aktywności, ale uniemożliwi szybkie reagowanie w sytuacjach kryzysowych.

Co ciekawe, tak sformułowanych przepisów przestraszyły się nie tylko organizacje działające na rzecz rozwoju edukacji, praw człowieka, czy kluby sportowe. Zastrzeżenia zgłosiło „Ordo Iuris”, które podnosiło, że brak zdefiniowania „seksualizacji” sprawi, że przepisy albo będą nadinterpretowane, albo martwe.

Lex Czarnek 3.0 do zamrażarki?

Senat, w którym opozycja ma większość, ustawę najprawdopodobniej wyrzuci do kosza. Wskazują na to poprzednie głosowania, a także treść przygotowanej przed posiedzeniem ekspertyzy.

„Wprowadzana regulacja posługuje się nieostrym wyrażeniem w zakresie promowania zagadnień związanych z seksualizacją dzieci. Nie zawiera także definicji tego wyrażenia. W związku z tym regulacja ta budzi obawę, że będzie interpretowana i stosowana w różny sposób przez dyrektorów poszczególnych szkół i placówek, a także rady szkół i rady rodziców. W konsekwencji w jednej szkole lub placówce określone zajęcia dodatkowe będą mogły być prowadzone przez stowarzyszenie lub inną organizację, a w innej prowadzenie tożsamych treściowo zajęć będzie zabronione” – czytamy w dokumencie.

Projekt wróci wówczas do Sejmu. Posłowie będą musieli zdecydować, czy uchwałę Senatu odrzucić, czy przyjąć. Problem w tym, że prowadząca obrady marszałek Elżbieta Witek ogłosiła, że w tej kadencji więcej posiedzeń Sejmu nie będzie. We wtorek, 5 września Rzeczpospolita poinformowała, że pracownicy Kancelarii Sejmu są trzymani w gotowości. Miały do nich trafiać sugestie, by nie planować urlopów na połowę września, na wypadek, gdyby należało zwołać dodatkowe posiedzenie.

PiS-owi, który nie jest pewien powyborczego układu sił, ma zależeć na uchwaleniu lex Czarnek 3.0, a także ustaw o Lasach Państwowych i zarządzaniu kryzysowym. Żaden z polityków PiS się do tych doniesień nie odniósł, co może oznaczać, że rząd – skupiając się na kampanii – poświęci jednak zmiany w prawie oświatowym.

Jadwiga Emilewicz, była wicepremierka i ministra rozwoju w rządzie Mateusza Morawieckiego, tłumaczyła dzisiaj w Rozmowie Piaseckiego, czy nie jest rozczarowana trzecią pozycją na poznańskiej liście Zjednoczonej Prawicy i co sądzi o kandydaturach takich osób jak były szef Ruchu Narodowego Robert Bąkiewicz czy znany aferzysta Łukasz Mejza.

W dość niezgrabnym tłumaczeniu porównała kandydaturę Mejzy i Bąkiewicza z kandydaturą Sano Koconia, osoby aktywistycznej, która wystartuje z list Koalicji Obywatelskiej w Krakowie, w okręgu 13 z miejsca dziewiątego.

Emilewicz tłumaczyła, że zarówno Bąkiewicz, jak i Mejza, są kandydatami koalicjanta PiS, a „koalicje polityczne to nie są małżeństwa z miłości, ale raczej związki z rozsądku”. Dodała, że „w Radomiu na szczęście lista jest bardzo atrakcyjna” i „jest z kogo wybierać”.

„Nie musimy głosować na pana Bąkiewicza w tym okręgu ani na pana posła Mejzę (...) To są osoby znajdujące się na dalekich miejscach na listach” – dodała.

Dopytywana o to, jak ktoś taki jak Bąkiewicz, może być na listach, Emilewicz odparła: „Jak ktoś taki jak San Kocoń, aktywiszcze, zdaje się, tak sama się nazywa, może być kandydatką na listach Koalicji Obywatelskiej, albo Jana Shostak”.

Konrad Piasecki skontrował, że „rzeczy, które mówi Bąkiewicz są straszne”, dodał, że to „człowiek, który ma na karku wyrok za to, że pobił kobietę w czasie strajku kobiet”. Emilewicz odparła, że dla niej „postulat aborcji do dziewiątego miesiąca jest rzeczą straszną”. „To jest podważenie podstaw cywilizacyjnych” – dodała.

„Nie wiem, czy możemy się licytować – jedne czy drugie postulaty. Niedobrze jest, że w ogóle tego typu postulaty znajdują się na pierwszych miejscach” – powiedziała wiceminister.

Taka wypowiedź Emilewicz nie zaskakuje. Prawo i Sprawiedliwość to partia homofobiczna, bardzo wrogo nastawiona do postulatów środowisk LGBT+, w tym praw osób niebinarnych i postulatów równościowych. Polki i Polacy żyjący w związkach jednopłciowych w świetle prawa wciąż są dla siebie obcy, państwo nie chroni osób LGBT+ przed nienawiścią.

Niegdyś publiczne, a obecnie rządowe media, przodują w mowie nienawiści, o czym pisaliśmy tutaj.

„Ta zmiana dotyczy każdego Polaka, bo każdy z nas uwielbia smaczną, zdrową polską żywność. Dlatego wprowadzamy program »Lokalna półka«. Zobowiążemy sieci handlowe do współpracy z lokalnymi producentami żywności” – mówi Jan Krzysztof Ardanowski na nagraniu udostępnionym przez PiS w mediach społecznościowych.

Na zmianie mają zyskać rolnicy i klienci.

„Rolnicy, bo będą mieli łatwy dostęp do lokalnych rynków, bez pośredników, z niskimi kosztami transportu towarów. Więcej pieniędzy zostanie w ich kieszeniach. Klienci, bo będą mieli lepszy dostęp do świeżych i smacznych produktów, a ich pieniądze zostaną w ich najbliższej okolicy. Na paragonach będzie można sprawdzić, z jakiego kraju pochodzi produkt” – tłumaczy poseł PiS.

Od lokalnych dostawców ma pochodzić przynajmniej 2/3 owoców, warzyw, produktów mlecznych i mięsnych oraz pieczywa w ofertach marketów.

O pozostałych dwóch propozycjach programowych PiS, przeczytasz tu i tu.

Listy kandydatów mogą zgłaszać wcześniej zarejestrowane przez Państwową Komisję Wyborczą komitety wyborcze utworzone przez partie polityczne, koalicje partii politycznych, ale też przez wyborców, stowarzyszenia i organizacje społeczne.

Każdy komitet wyborczy może zgłosić maksymalnie 41 list w wyborach do Sejmu i sto list w wyborach do Senatu, czyli tyle, ile jest okręgów. Każda lista musi być poparta podpisami co najmniej 5 tysięcy wyborców stale zamieszkałych w danym okręgu wyborczym.

Kontrowersje w tym roku wzbudziło to, że część komitetów – m.in. Prawo i Sprawiedliwość, zbierała podpisy pod listami przed ogłoszeniem list. Wyborcy deklarowali poparcie dla list in blanco, nie wiedząc, jak będą one ostatecznie wyglądać.

Państwowa Komisja Wyborcza nie zareagowała, pomimo że jeszcze kilka lat temu wskazywała, że komitety wyborcze, mają zbierać podpisy pod gotowymi listami. Co się zmieniło? Dlaczego PKW nie reaguje? Więcej o tym w podkaście Agaty Kowalskiej „Powiększenie”.

Niespodzianki na listach

Układanie list wyborczych trwało niemal do ostatniej chwili. Najwięcej niespodzianek było na listach Prawa i Sprawiedliwości, gdzie odnotowano najwięcej przetasowań. Miejsca na listach nie dostali niektórzy urzędujący ministrowie czy wiceministrowie, albo wylądowali na niżej niż można się było spodziewać.

Miejsca na liście nie dostała urzędująca ministra klimatu Anna Moskwa. W jej okręgu – Radomiu – znalazło się za to miejsce dla byłego szefa Ruchu Narodowego Roberta Bąkiewicza. Bąkiewicz to narodowiec o skrajnych poglądach, więcej informacji o nim znajdziesz tutaj. O tym jak PiS uzasadnia miejsce na liście dla Bąkiewicza pisaliśmy tutaj.

Miejsca na liście nie dostał też były już wiceminister spraw zagranicznych Piotr Wawrzyk, który kilka dni temu stracił stanowisko w MSZ. Wawrzyk został odwołany za rozporządzenie wprowadzające ułatwienia wizowe dla pracowników zza granicy, które Platforma Obywatelska wykorzystała jako narzędzie kontrataku na PiS, gdy Jarosław Kaczyński wzywał do przeprowadzenia referendum w sprawie relokacji migrantów. O sprawie pisaliśmy tutaj. Ale jak ujawniła Wyborcza, w tle dymisji Wawrzyka jest też trwająca właśnie kontrola Centralnego Biura Antykorupcyjnego.

Jedynki na liście nie dostała też była wicepremier i ministra rozwoju Jadwiga Emilewicz. Wystartuje z miejsca trzeciego. Wyższe miejsca na liście w Poznaniu dostali minister ds. europejskich Szymon Szynkowski vel Sęk oraz szef struktur partyjnych w Poznaniu – Bartłomiej Wróblewski. Także jedna z senatorek PiS-u, Ewa Gawęda, nie dostała miejsca na listach PiS do Senatu, więc wystartuje z komitetu Bezpartyjnych Samorządowców.

„W żadnej partii proces układania list nie jest transparentny, PiS nie jest tu wyjątkiem. Nie uczestniczę w gierkach i targach, które nasilają się w partii przed wyborami. Nie kombinowałam, co i z kim mi się opłaci, komu schlebiać, a komu szkodzić” – napisała w oświadczeniu Ewa Gawęda. Dodała, że „nie zadbała wystarczająco o swoje interesy”.

Więcej o niespodziankach na listach PiS-u w podkaście Agaty Kowalskiej „Powiększenie”:

Giertych i Dziambor na listach demokratycznej opozycji

Zaskoczeń nie zabrakło też na listach Koalicji Obywatelskiej oraz Trzeciej Drogi.

Koalicja Obywatelska najpierw zaprosiła na listy białoruską aktywistkę Janę Shostak, po czym z niej zrezygnowała. O sprawie pisaliśmy tutaj. Kontrowersje w partii wzbudziła wypowiedź Shostak o aborcji, ostatecznie aktywistka trafiła na poznańską listę Lewicy.

Na świętokrzyską listę KO trafił za to przeciwnik aborcji, były minister edukacji w rządzie PiS Roman Giertych, o czym pisaliśmy tutaj. Znany ze swoich antyaborcyjnych i homofobicznych poglądów Giertych zobowiązał się, że w sprawach związanych z aborcją będzie głosował zgodnie z dyscypliną partyjną. Więcej tutaj. Kandydatura Giertycha wzbudziła ogromne kontrowersje, bo wcześniej Donald Tusk jasno zapowiedział, że na listach KO do Sejmu nie znajdą się osoby, które nie popierają aborcji do 12 tygodnia.

Wielkim zaskoczeniem było też miejsce na liście KO dla Michała Kołodziejczaka z Agrounii, o czym pisaliśmy tutaj. Kołodziejczak to lider protestów rolników, znany z antyimigranckich, antysemickich i antyeuropejskich wypowiedzi. W ostatnich miesiącach tworzył lub chciał tworzyć koalicję z kolejno: Porozumieniem, PSL i Trzecią Drogą oraz Samoobroną. Dostał jedynkę w Koninie.

Trzecia Droga zaoferowała za to miejsce na liście byłemu członkowi Konfederacji Arturowi Dziamborowi. Dziambor to były członek partii KORWiN, dziś Wolnościowcy. Jeszcze miesiąc przed konwencją Trzeciej Drogi, na której kandydatura Dziambora została ogłoszona, członkowie Trzeciej Drogi mówili OKO.press, że tematu Dziambora już nie ma. „Podpisał się pod wnioskiem do Trybunału, głosował przeciwko lex Kamilek, był za projektami Kai Godek. Nie ma mowy, żeby był na naszych wspólnych listach” – relacjonowała Agata Szczęśniak w OKO.press.

Co się zmieniło? Zaproszenie na listy Artura Dziambora to próba odbicia części wyborców Konfederacji. Pisał o tym Piotr Pacewicz w tym tekście.

Ważne terminy dla wyborców

Po rejestracji, listy zostaną opublikowane na stronach PKW. Pozostałe ważne terminy to:

• 13 września będziemy wiedzieć, z jakimi numerami komitety wyborcze wystartują w wyborach.
• 30 września rozpocznie się nieodpłatna kampania wyborcza w TVP i Polskim Radiu, które rozpoczną emitowanie audycji wyborczych zarejestrowanych komitetów.
• do 2 października należy zgłosić zamiar bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego.
• od 1 września od 12 października wyborcy będą mogli zgłaszać wnioski o zmianę miejsca głosowania lub o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu wyborów.
• 15 października wybory do Sejmu i Senatu oraz ogólnokrajowe referendum. Głosowanie w referendum nie jest obowiązkowe, można pobrać karty do wyborów do Sejmu i Senatu, a odmówić pobrania karty do głosowania w referendum. Więcej o tym pisaliśmy tutaj.