Prawda czy fałsz
OKO.press walczy z dezinformacją. Analizujemy wypowiedzi polityków, wyższych urzędników, hierarchów kościelnych, liderów ruchów społecznych, osób publicznych. Rozwiewamy też popularne mity czy stereotypy, a czasem pokazujemy, że coś, co wydaje się niewiarygodne, jest prawdziwe. Weryfikujemy zgodnie z kodeksem IFCN, a nasz fałszomierz oparty jest na jasnych zasadach etyki dziennikarskiej. Każda sprawdzona wypowiedź jest omawiana szerzej w artykule.
My zadłużamy się w tempie szybszym niż Edward Gierek, trzy razy szybszym
Sprawdziliśmy
Według pracy dr. Grzegorza Górniewicza dług publiczny w latach 70. rósł średnio w tempie 43 proc. rocznie – czyli znacznie szybciej niż dziś.
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Prawda czy fałsz?
Wulkany emitują więcej dwutlenku węgla niż ludzkość i odpowiadają za globalne ocieplenie
Sprawdziliśmy
Wierutna bzdura, emisje wulkaniczne stanowią mniej niż jedną setną ludzkich. Wulkany, jeśli już wpływają na klimat, to powodując „zimy wulkaniczne". Np. wybuch wulkanu Tambora w 1815 roku sprowadził „rok bez lata".
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Prawda czy fałsz?
Czy to prawda, że jad pszczeli zabija komórki rakowe?
Sprawdziliśmy
Jad pszczeli, a zwłaszcza jego główny składnik - peptyd melityna - w badaniach laboratoryjnych wykazał zdolność do niszczenia komórek rakowych. Ale droga do zastosowań u ludzi jeszcze daleka
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
„Zakończyłem siedem wojen. Trzy z nich trwały ponad 30 lat (…) Jestem z tego bardzo dumny”
Sprawdziliśmy
Donald Trump przypisuje sobie zakończenie jednej wojny, która się nie wydarzyła, czterech, w których nie udało się osiągnąć ostatecznego porozumienia pokojowego oraz jednej, w której zakończeniu udział miało więcej aktorów niż USA.
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Prawda czy fałsz?
Dopuszczenie szczepionki Pfizer/Biontech przeciw Covid-19 mogło nastąpić mimo nieprawidłowości i tajemniczych zgonów, który wystąpiły podczas badań w Argentynie
Sprawdziliśmy
Sugerowanie, że w Buenos Aires tuszowano szkodliwość szczepionki przeciwko covidowi lub jej związek ze zgonami, wydaje się nadużyciem. Skutki uboczne tej szczepionki są znane i są bardzo rzadkie, rzędu kilku przypadków na milion rocznie
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Prawda czy fałsz?
Nowy lek na otyłość - eknoglutyd - zdetronizuje Ozempic
Sprawdziliśmy
Na razie nie można mówić o detronizacji Ozempicu. Brakuje badań porównawczych, szczególnie u osób z otyłością bez cukrzycy. Nie mamy danych o długoterminowych efektach sercowo-naczyniowych, które w przypadku semaglutydu są dobrze udokumentowane
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Prawda czy fałsz?
Lit może odwracać utratę pamięci w chorobie Alzheimera.
Sprawdziliśmy
Trudno powiedzieć. Badania wskazują, że taki efekt ma podawanie litu myszom. badania na gryzoniach nie zawsze przekładają się na taki sam efekt u ludzi. Poza tym, Lit jest toksyczny, może uszkodzić nerki i serce.
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Prawda czy fałsz?
Dłubanie w nosie może zwiększyć ryzyko choroby Alzheimera? Wydaje się to absurdalne.
Sprawdziliśmy
Raczej prawda. Są badania, które wskazują na związek choroby Alzheimera z obecnością bakterii i wirusów. Dłubanie w nosie zwiększa ryzyko, że bakterie poprzez nerw węchowy dostaną się do mózgu.
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Prawda czy fałsz?
Szczepienia zmniejszają ryzyko rozwoju choroby Alzheimera.
Sprawdziliśmy
Raczej prawda. Szczepienia przeciwko wirusom opryszczki i półpaśca zmniejszają ryzyko choroby Alzheimera o kilkadziesiąt procent. Nie zmniejszają jednak tego ryzyka całkiem do zera. Rolę w tej chorobie odgrywają też geny oraz styl życia
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Prawda czy fałsz?
Zanieczyszczenie powietrza może prowadzić do choroby Alzheimera.
Sprawdziliśmy
Raczej prawda. Jest wiele solidnych badań, które wskazują na związek zanieczyszczenia powietrza z tą chorobą. Zanieczyszczenie powietrza nie jest jedyną przyczyną choroby, stanowi jednak istotny czynnik ryzyka.
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Są problemy z lobbingiem pewnych firm, także zagranicznych, które te wiatraki stawiają
Sprawdziliśmy
O podpis pod ustawą wiatrakową apelują organizacje branżowe, ale też zrzeszenia przedsiębiorców i organizacje pozarządowe. Nie ma dowodów na zawiązanie się „zagranicznego lobby”
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Prawda czy fałsz?
Upały są najgroźniejsze dla osób starszych i z chorobami układu krążenia
Sprawdziliśmy
Niekoniecznie, bezpośrednio najbardziej zagrażają dzieciom i młodym dorosłym, wynika z niedawnych badań. Dzieciom, bo mają słabe mechanizmy termoregulacji. Młodym dorosłym, bo często podejmują aktywność fizyczną w upale. I zapominają o nawodnieniu.
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Prawda czy fałsz?
Czy to może być prawda, że mózg psychopaty różni się od mózgu zdrowej osoby?
Sprawdziliśmy
Tak to prawda. Mózg psychopaty różni się od mózgu osoby zdrowej zarówno pod względem budowy, jak i funkcjonowania. Co przekłada się na chłód emocjonalny, brak wyrzutów sumienia i większe ryzyko zachowań antyspołecznych.
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Prawda czy fałsz?
Wysoki poziom cholesterolu jest groźny, prowadzi do miażdżycy, zatkania naczyń krwionośnych i w konsekwencji do zawałów serca czy udarów mózgu
Sprawdziliśmy
Otóż nie zawsze i nie dla każdego. Kluczowy jest inny związek, propionian imidazolu, bez którego nie dochodzi do miażdżycowych zmian nawet przy wysokim poziomie cholesterolu, przekonują badacze. To zwiastuje sporą zmianę w medycynie.
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Powinniśmy pozwolić szerzyć się ptasiej grypie wśród drobiu – dzięki temu przetrwają tylko najsilniejsze zwierzęta
Sprawdziliśmy
Pozwolenie wirusowi H5N1 na swobodne szerzenie się wśród drobiu, to biologiczna katastrofa. Nie tylko nie ograniczy zagrożenia, ale może przyspieszyć pojawienie się szczepu pandemicznego zdolnego do transmisji międzyludzkiej
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Z Karty Praw Podstawowych my jesteśmy wyłączeni. To zapewnili negocjatorzy przy negocjowaniu Traktatu Lizbońskiego (…). Komisja Europejska w tej chwili próbuje to podważyć (...) Powinniśmy z tym walczyć.
Sprawdziliśmy
Polskę obowiązuje Karta Praw Podstawowych, ponieważ protokół brytyjski w żadnym stopniu nie wyłącza obowiązywania Karty Praw Podstawowych i nie ma charakteru klauzuli opt-out. Protokół ma charakter wyjaśniający i doprecyzowujący część zapisów KPP.
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Rozumiem, że wiatraki nie są najpiękniejszym elementem krajobrazu, ale pozostają jednym z najtańszych dostępnych źródeł energii
Sprawdziliśmy
Co do zasady premier ma rację. Ale jeśli policzyć wszystkie koszty i wszystkie straty, to w niektórych przypadkach energia odnawialna nie jest najtańszą opcją. W większości jednak jest dużo tańsza od spalania węgla czy gazu
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Polska właśnie staje się dwudziestą gospodarką świata. Nasze PKB przekroczyło ten symboliczny bilion
Sprawdziliśmy
Według większości danych wciąż nieco brakuje nam do 20. Szwajcarii, ale bardzo możliwe, że ją w najbliższych latach przegonimy. Nie wiemy, czy wartość polskiego PKB przekroczyła już bilion dolarów, ale jeśli nie – stanie się to niedługo.
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
Naszymi decyzjami odchudziliśmy skład rządu z 26 do 21 ministrów konstytucyjnych. Za tym pójdą także decyzje o odchudzeniu składu na poziomie sekretarzy i podsekretarzy stanu.
Sprawdziliśmy
Liczba ministrów konstytucyjnych (powoływanych przez prezydenta) zmniejszyła się z 26 do 21 osób, ale po rekonstrukcji ubyło tylko 1 ministerstwo
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.
„Jest! Polska największym beneficjentem kolejnego budżetu unijnego!!!!”
Sprawdziliśmy
Faktem jest, że w ramach tzw. narodowych i regionalnych programów partnerstwa alokacja dla Polski jest największa ze wszystkich państw członkowskich. Ale ta rozpiska dotyczy tylko części budżetu UE, nawet nie jego połowy.
Uważasz inaczej?
Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.